Çek Birası Tarihi

Drinkbeer
2 min readJun 2, 2019

--

Brevnov manastırı (Břevnovský klášter) 993 yılında bugün Prag sınırları içinde yer alan Çekya topraklarında kurulan ilk bira üretim tesisidir.

Bu kanıtlana kadar Vratislav II 1088 yılında şerbetçi otu kullanılarak ilk defa Çek topraklarında bira üretildiğini söylemekteydi.

Eski tarihlerde bira üretimi sadece manastırlarda yapılmaktaydı ki 1250 yılında Pope Innocent IV tarafından bu yasak son buldu. Böylelikle Çekya çevresinde farklı yerlerde bira üretim tesisleri açılmaya başladı.

Çek biralarını ayrıcalıklı kılan şerbetçi otu 1101 yıllarında Hamburg piyasalarındaki en değerli şerbetçi otu olma özelliği ile yüksek fiyatlara alıcı bulmaktaydı. 1524 yılına kadar Britanya adasında bira üretimi için şerbetçi otu üretimi yapılmamaktaydı.

Çekya topraklarında üretilen ilk biralar buğulu ve filtre edilmemiş buğday biralarından oluşmaktaydı. Bu bira tipi yıllar içinde şekil değiştirerek günümüzde Hefeweizen ve Weizen dediğimiz bira alt cinslerinin temellerini oluşturdular.

19. yy’da nakliyenin gelişmesi ile birlikte bira ihracatı yapmaya başlayan Almanya 1830 yılında Bavaria topraklarından Bohemia’ya bölgesine (günümüzde Çekya toprakları sınırında yer almaktadır) önemli ölçüde sevkiyat yapmaya başlamıştı. Alman birasının bu kadar tutunmasının temel sebebi alt fermantasyon tipi olan Lager cinsi biranın Çek’ler tarafından tercih edilmeye başlanmasıdır.

1842 yılında Pilsen şehrinde ilk ana akım Lager üretiminin başlamasından önce Çek topraklarında üretim yapan firmaların %10'u “Lager” cinsi üretim yapmaktaydılar. Pilsen kentinde üretilen alt fermantasyon tipi bira ile Alman kardeşi arasındaki en önemli fark ise rengiydi. Pilsen şehrinde üretilen bira günümüzde alışık olduğumuz altın sarısı açık renge sahip iken Almanya’da üretilen kardeşi koyu renge sahipken ve kavruk bir tadı vardı.

1860 yılında başlayan bira dönüşümü ile 135 olan üretici sayısı 1870 yılına geldiğimizde Çekya’da 831'e ulaşmıştı. Aynı dönemde “Pale Ale” cinsi üretim yapmakta olan 200'ün üstünde Çek üretici yeni trendlere adapte olamadıklarından kapanmak durumunda kalmıştı.

İşin ilginç tarafı Bohemia topraklarında ortaya çıkan ve toprakların en önemli temsilcisi olan buğday birası 19.yy’ın ortalarına kadar bu topraklardan ortaya çıkan rakibi yüzünden kalkacaktı.

2. Dünya Savaşı ile birlikte sektör olumsuz etkilenmeye başlasada esas sektörün silinmeye başladığı dönem 1948 yılı ile birlikte Çekya’da ortaya çıkan komünist akım olacaktı. Bu tarihle birlikte artık piyasada uzun yıllar (yaklaşık 40 yıl) sadece iki cins bira bulmak mümkün olacaktı. Koyu ve açık renkli “Lager” tipi biralardı bunlar.

1989 yılında yaşanan ayaklanmanın ardından devlet kontrolündeki bira üretim tesisleri ya özelleştirildi ya da zaman içerisinde kapanıp gitti. Ortaya yeni çıkan tesisler yeni bira cins ve tiplerini denemeye başladılar. 2007 yılına geldiğimizde yaklaşık 100 bira üreticisi bulunan ülke gerek Amerika’da ki gerekse İngiltere’de ki Craft Bira akımından etkilenmeye hatta cesaret bulmaya başladı. Bu sayede günümüzde Çekya’da yaklaşık olarak 400 üretici yer almaktadır.

--

--