Асьме кылчинъёсмы: малы европаос удмурт кылэз дышето- 1

Jorgi Ortjomi
4 min readApr 10, 2015

--

Наталья Кондратьевалэн лыдъямезъя, 90-тӥ аръёсысен ог 500 кунгож сьӧрысь адями удмурт кылэз дышетӥллям.

Арлы быдэ Удмурт шаере кунгож сьӧрысь студентъёс но дышетӥсьёс удмурт кылэз дышетыны вуыло. Ма муген но кыӵе инструментъёсты соос уже куто?

Тае валан вылысь «Уралистика» соослы быдэн ньыль юан сётӥз.

Кытын удмурт кылэз дышетӥд?

Пётр Палган (поляк):

Дышетскыны кутски Будапештын 2008-тӥ арын. Ас мылкыдыя (дышетскон программаям удмурт кыл ӧз пыры) дышетскыны кутски. Кутсконысеныз ик дышетӥсе вал — Тэремшурысь (Менделеевск ёрос) удмурт студентка Нина Васильева, кудӥз соку мон кадь венгер кыллы дышетскиз вал. Валэктылӥз венгер кылын, соин ик туж капчиен валай удмурт грамматикаез. Соку пӧртэм текстъёс бордын ужамы, учебникмы ӧй вал. Туж юрттӥз удмурт-венгер кыллюкам (авторез Козмач Иштван). Со туж рос-прос но узыр кыллюкам: отын котьку сямен туж умой, улонысь яке литератураысь басьтэм примеръёс вань — быдэс веранъёс. Мон соосты та нуналозь йырам возисько но вераськыкум кутылӥсько. Со сяна удмурт тодмоосы ваизы мыным удмурт выжыкылъёсын книгаез, сое лыдӟыса но дышетски.

2009-тӥ арын гужем курсъёсы Ижкаре ветлӥ. Туж умой дышетӥзы, ӝогак, мылысь-кыдысь. Туж юрттӥз Галина Николаевна Лесникова, кудӥз кутсконаз венгер кыл пыр валэктӥз. Соин ӵош «Удмурт дунне» газетысь статьяос бордын ужамы . Нырысетӥ урокысен гороскопез лыдӟим. Собере кузьгес текстъёсын ужамы. Ваньзы милемын удмурт сямен гинэ вераськизы, чиданзы но умой мылкыдзы туж юрттӥз.

Симо Кантеле (финн):

Нырысь Финляндиын кык семестр (2008–2009-тӥ аръёсы), собере ни Удмуртиын гужем курсъёсын 2009-тӥ аре но Удмуртиын стажировка дыръям.

Эрика Асталош (мадьяр):

Будапештын, ЭЛТЭ нимо университетын, Галина Николаевна Лесниковалэн отын удмурт кылъя дышетӥсьын ужамез дыръя. Ижкаре удмурт кылъя курсъёсы но 2 пол вуылӥ.

Томи Койвунэн (финн):

Мон Туркуын но Ижкарын удмурт кылэз дышетӥ. Али мон нош Удмурт шаере вуи — стажировкае.

Катя Григорьева (болгар):

Сегедысь университетын кутски удмурт кылэз дышетыны, Иштван Козмач дорын 2009-тӥ арын. Собере Екатерина Сунцова луиз удмурт кылъя лектормы. Будапештын Галина Лесниковалэн удмурт кылъя урокъёсаз ветлӥ. 2013-тӥ арын УдГУ-лэн Финнугор Кафедраеныз радъям удмурт кылъя но культурая гужем курсъёсы пыриськи, отын Дмитрий Ефремов дышетӥз. Туж трос выль кыл тодӥ удмурт гуртъёсы ветлыса, удмуртъёсын пумиськылыса.

Симонас Норейкис (литва):

Мон дышетскисько Хельсинки университетын. Удмурт кылэз ачим дышетыны кутски. Али мынам арнялы одӥг пол удмурт кылъя уроке ортчылэ.

Жофи Сираки (мадьяр):

Нырысетӥ удмурт уроке Удмуртиын, удмурт гужем курсъёсын, ортчиз. Монэ дышетӥз Дмитрий Анатольевич Ефремов. Со бӧрсьы Будапештысь Этвёш Лоранд нимо университетын Жужа Шаланкиен удмурт кылэз дышетӥ.

Мирела Мазур (поляк):

Удмурт кылэз дышетӥ поляк эшеным — Палганэн, со кутскиз мыным граматикаез валэктыны. Собере Ангелина Решетникова дышетӥсе луиз. Кӧня ке толэзь ӵоже со доры курсъёсы ветлӥ. Ачим но учебникъёсъя уно дышетски но адямиосын вераськи.

Кристиан Пишлёгер (австри пи):

Мон Венаысь университетын удмурт кылэз дышетӥ. 1998-тӥ арын монэ удмурт кылъя гужем школае öтизы. Соку мон нырысетӥзэ Удмуртие вуи.

Золтан Немет (мадьяр):

Мон нырысьсэ удмурт кылэз 2012-тӥ арын гужем курсъёсын дышетӥ. Собере удмуртлы дышетскемме Венгриын, Сегед университетын азьланьтӥ. Бӧрысь эшшо куинь пол Удмурт шаере бертылӥ на: 2013-тӥ арысь удмурт кылъя гужем курсъёсы но 2014-тӥ арын ӝыны ар дышетӥ удмурт кылэз Удмурт кун университетын но куинетӥзэ но гужем курсъёсы вуылӥ.

Ӝэнифер Эскамила (каталон):

Мон удмурт кылэз дышетӥ Ижкар общагаын, эшеным.

Тина Фрикке (немыч):

Германиысен, Гётингенысен, удмурт кылын тунсыкъяськыны кутски. Отысь удмурт аспирант дорын удмурт кылэз дышетӥ. Финноугристика но славистика факультетын дышетскисько бере, мыным пичи финн-угор калыклэсь кылзэ быръёно вал. Удмурт кыл мыным соку ик кельшиз. Тунсыко, отчы пыремын трос мадьяр но турок кылъёс (таоссэ мон азьвылгес дышетӥ ни вал). Соосыз ӵошатэме потӥз. 2014–2015-тӥ дышетскон арез мон Ижкарын ортчытӥсько, удмурт кылъя тодонъёсме будэтӥсько.

--

--