Dit zijn echte Superburen: deze Peerby-leden boden meer dan 500x hun spullen aan
Het kapitaal van Peerby is niet uit te drukken in euro’s of bitcoins — nee, het bestaat uit schroevendraaiers, slijptollen en statafels (en boormachines, en partytenten, en staafmixers, en…). Het staat niet op een bankrekening, maar het ligt in schuurtjes, op zolders, en in keukenkastjes verspreid door het hele land. Peerby’s kapitaal, dat zijn de duizenden spullen die onze leden iedere dag aan elkaar uitlenen. En natuurlijk de eigenaars van die spullen, die hun buren helpen zonder er iets voor terug te verwachten. Sommige van die eigenaars noemen we liefkozend Superburen: zij boden hun spullen al vaker dan 500 keer aan de buren aan. We stellen er met gepaste trots een paar aan je voor.
Superbuur Breg: ‘Een fiets wordt er ook niet beter van als je ‘m wekenlang niet gebruikt’
Breg Stomph (44) woont op drie hoog in de Javastraat, middenin het bruisende Amsterdam-Oost. De thee staat al op tafel als we binnenkomen. ‘O ja, Martijn heeft mijn schuurmachine en winkelhaken nog,’ zegt Breg terwijl ze door de Peerby-app scrollt. ‘Ik moet hem straks maar even bellen.’ Het is een klein wonder dat ze de administratie van haar uitleningen zo goed op orde heeft: Breg bood al meer dan 400 keer haar spullen aan in de vier jaar dat ze Peerby-lid is. Voornamelijk gereedschap, waar ze veel van heeft, omdat ze graag zelf klust. ‘Bewust leven is me met de paplepel ingegoten. Sommige mensen dopen hun kind, ‘omdat het zo hoort’. Voor mij ‘hoort het zo’ dat je met anderen deelt wat je hebt.’ Ze ergert zich aan ongebruikt gereedschap op zolder: spullen moeten gebruikt worden. ‘Een fiets wordt er ook niet beter van als je ‘m vier weken stil laat staan.’ Voor Breg zit de voldoening dus in het uitlenen zelf, en niet in de bedankjes die ze (in 8 van de 10 gevallen, schat ze) ervoor terugkrijgt. ‘Flessen wijn, dozen Merci. Ik vraag voor de grap of mensen me voortaan biologische wijn cadeau willen doen,’ lacht ze. ‘En dan denk ik meteen: Breg, dit kun je niet máken!’ Haar missie is helder: ‘Laten we alsjeblieft proberen het aantal spullen in de wereld te verminderen.’ En dat betekent dat ze bijvoorbeeld haar klopboor (‘echt een hele goeie’) aan iedereen uitleent die ‘m maar nodig heeft. Soms gaat het zelfs nog verder dan uitlenen: ‘Als ik zie dat iemand echt geen idee heeft hoe een boor werkt, dan boor ik dat gaatje wel even zelf. Laatst nog gedaan bij een 70-jarige mevrouw.’ Peerby levert haar vaak leuke gesprekken op, vertelt Breg. ‘Het is vluchtig contact, maar het is leuk om de mensen van drie straten verderop te leren kennen. En ik wil ze best een beetje op weg helpen.’ Het is net als geld geven aan een goed doel, bedenkt ze. ‘Ik voel me er beter door als ik mensen kan helpen. Dus uiteindelijk help ik ook mezelf.’
(Die avond, na ons bezoek, stuurt Breg ons nog een screenshotje van haar zoveelste uitlening: ‘de boor gaat weer uit logeren hoor!’)
Superbuur Bart: ‘Mensen die statafels willen lenen, hebben altijd een feestelijk verhaal’
Bart Verheijen (37) weet wat klussen is: hij verbouwde zijn huis in voormalige woonplaats Nijmegen helemaal zelf. En nu hij in hartje Amsterdam woont, met vriendin en twee kinderen, zijn er maar wát veel stadsgenoten die zijn gereedschapskist graag willen gebruiken. Meer dan 600 keer bood Bart zijn spullen al aan: vooral zijn slijptol is razend populair. ‘Veel mensen geven er een nieuwe slijpschijf bij als ze ‘m terugbrengen. Of een fles wijn. Maar daar doe ik het natuurlijk niet voor.’ Waarvoor dan wel? Grootse idealen, visioenen van een volledig circulaire economie? ‘Het is vooral gewoon een hele handige uitvinding. In een netwerk heb je altijd meer. En ik heb twee jonge kinderen, dus er is in de avond altijd wel iemand thuis om de deur open te doen.’ Dat klinkt praktisch en pragmatisch, maar Bart krijgt er zelf ook positieve energie van. ‘Je hebt een leuk praatje. Je hoort iets over de klussen waar mensen mee bezig zijn. Daar krijg ik dan al snel een goed gevoel bij.’ Slechts één keer werd zijn gulheid afgestraft en bracht iemand zijn slijptol niet meer terug. ‘Maar bij die man had ik dat ‘gevoel’ vanaf het begin al niet. En ik kreeg van Peerby gelukkig een nieuwe tweedehands slijptol.’ Ook Barts statafels zijn veelgevraagd. En die zijn leuker om uit te lenen dan, om maar iets te noemen, krukken. ‘Bij een oproepje voor krukken krijg je er altijd ellende bij, haha. En als iemand statafels zoekt, weet je dat er een feestje aankomt.’ Niet zelden wordt Bart daar vervolgens zelf voor uitgenodigd en drinkt hij een biertje mee aan zijn eigen tafel. Zijn er ook spullen die hij nooit zou uitlenen? Daar moet hij even over nadenken. ‘Ja, de handzaag leen ik niet uit. Daar mag niemand anders mee zagen dan ik, zelfs mijn vriendin niet. Je hoeft maar één keer een spijker te raken en dat ding is kapot. Dat doe ik dan liever zelf.’
Superbuur Mariska: ‘Ik hoef er écht geen chocola of wijn voor terug; dat ik zelf ook spullen kan lenen, is de beloning’
Er is eigenlijk maar één ding dat Mariska van Zanten (44) niet uitleent: haar backpack. ‘Ik zou wel gek zijn! Mijn tas is heilig voor me. En ik weet dat-ie van reizen nou eenmaal slijt.’ Wat ook is gesleten van (veel) reizen, vertelt Mariska, is de mate waarin ze aan haar spullen is gehecht. En dus leent ze verder álles uit waar buren maar om vragen: de beamer, haar laptop, haar skibroek… Noem maar op. ‘Heb ik de racefiets weleens uitgeleend?’ peinst Mariska als we haar het lijstje voorleggen. ‘Nou ja, blijkbaar wel.’ Ze klikt makkelijker op ‘ja, heb ik’ als mensen een leuk of bijzonder verhaal bij hun oproep hebben. Zo brengt het uitlenen Mariska regelmatig in aanraking met veel leuke mensen en initiatieven in aanraking, zoals de Buurtcamping en het Bankjescollectief, waarbij ze vervolgens zelf ook betrokken raakte. Kortom: Peerby levert niet alleen een berg gedeelde spullen op, maar ook nuttige sociale contacten. Mariska zegt er bij het uitlenen vaak nadrukkelijk bij dat ze er géén cadeautje voor terug wil: ‘Wat ik ervoor terugkrijg, is dat ik zelf ook dingen kan lenen. Dat ik onderdeel ben van het netwerk.’ Zelf leent ze bijvoorbeeld vaak dvd-boxen van een buur die ze via Peerby leerde kennen. En de buurvrouw van één huis verder kwam ook een keer aanzetten met een tas vol dvd’s. ‘Die had mijn oproepje gezien, ze zei: meid, je kan ook gewoon aanbellen hoor.’
Superbuur Veronique: ‘Ik was een tijdje verslaafd aan oproepjes, iets uitlenen voelde als scoren’
Veronique van der Heijden (45) en haar dochter Liza (5) weten nog goed dat ze zélf een keer iets wilden lenen: een lange ladder, om een lamp in de gang op te hangen. De buur bleek toch verder te wonen dan Veronique dacht, dus daar gingen de twee, te voet langs de Utrechtse singels en grachten, met een meterslange ladder tussen hen in. ‘Niet héél handig,’ lacht Veronique. ‘Vooral toen bleek dat iemand in de straat ook zo’n ladder had… En we moesten ook nog terug met dat ding.’ Het weerhield haar er echter niet van om een van meest actieve Peerby-gebruikers aller tijden te worden. Ze beschrijft het als een verslaving: oproepjes checken in de hoop iets te kunnen uitlenen. ‘Dat voelde echt als scoren, als ik me nuttig kon maken. Ik zat in die tijd meer op Peerby dan op Facebook.’ De ‘verslaving’ is inmiddels voorbij, maar Veronique leent nog steeds volop spullen uit aan haar Utrechtse buren. Vooral haar papierversnipperaar (‘een impulsaankoop uit het V&D-tijdperk’) en haar negatievenscanner (‘nooit zelf gebruikt, hij schijnt het goed te doen!’) zijn graag geleende artikelen. Het leensysteem doet haar denken aan liften: voor elke keer dat je iemand iets uitleent (of: een lift aanbiedt), zal je later in je leven wel iets (een lift) terugkrijgen. Van haar Peerby-buren kreeg ze leuke kleinigheidjes, en ook een keer een grafisch kunstwerk van een HKU-student. En net als bij liften is het sociale aspect voor Veronique belangrijk: ‘Al is het maar vluchtig of eenmalig, zo’n uitwisseling met een onbekende heeft toch altijd iets speciaals.’
