Ostrogotlar, Vizigotlar ve Vandallar

Polat Aktaş
3 min readJul 28, 2023

--

a) Ostrogotlar

Ostrogotlar, Roma İmparatorluğu’nun son dönemlerinde ortaya çıkan Cermen bir kabiledir. Gotlar, M.S 3. yüzyılda doğuda “Grethunglar” ve batıda da “Thervingler” olarak iki kabileye ayrılmıştı. Herwig Wolfram’a göre “Grethungi” Ostrogotlar’a, “Thervingler” ise Vizigotlara tekabül etmektedir. Ostrogotlar, Karadeniz yakınlarında yaşamış lakin Hunların saldırısına uğrayan Ostrogotlar göç etmiş, Hunlar çökmeye başladığında tekrar Roma topraklarına yayılmışlardır. Ardından da Büyük Theoderik yönetimi altında İtalya’ya göç edip krallık kurmuşlardır. Kral Theoderik ile birlikte Ostrogotlar, Karadeniz’den İtalya’ya doğru yayılarak İtalyan yarımadasına tamamen hakim olmuşlardır. Fakat diğerlerinin aksine Bizans Kralı Justinian’a ve diğer krallıklara yürüttükleri seferler, onların tarihten silinmelerine neden olmuştur.

b) Vizigotlar

Vizigotlar, Hunların Avrupa’ya gelişleriyle birlikte kendilerini tehdit altında hissedince çareyi göç etmekte bulmuşlardır. İmparator Valens, yani Roma İmparatoru kendi mensup olduğu Aryanizm mezhebini kabul etmeleri karşılığında onların Trakya ve civarına yerleşmelerine izin vermiştir. Ancak Vizigotlar kısa zamanda ayaklanıp diğer Cermenler ile birleşerek Bulgar eyaletlerini istila etmişlerdir. Büyüyen tehlikeyi önlemek maksadıyla İmparator Valens, bizzat Edirne’ye kadar gelip Vizigotlar ile savaşmıştır. Yapılan savaşta barbarların atlıları karşısında Roma piyadeleleri dayanamamıştır. 378 senesinde yapılan savaş esnasında İmparator Valens öldürülmüştür. İmparator Valens’in yerine Theodosius geçmiştir. Kendisi Bizans’ın hem doğusunda, hem de batısında hüküm sürmüş son Bizans imparatorudur. 379 senesinden 392 senesine kadar hüküm sürnüştür. Onun ölümünden sonra Roma ikiye ayrılmış ve doğuda Bizans kurulmuştur. Theodosius başa geçtikten sonra Vizigotların akınlarını barış yoluyla durdurmuştur. Onları Trakya’daki boş arazilere yerleştirmiştir. Fakat söz konusu barış dönemi uzun sürmemiştir. Roma İmparatoru Theodosius’un ölümünden sonra yerine Vizigotlar’ın başına Alarik geçmiştir. Alarik iki tarafa da seferler düzenlemiştir. Fakat Bizans’a karşı başarılı olamamıştır. Son Hristiyan Aryan Vizigot kralı olan Liuvigild, Süev krallığına 585 senesinde son vermiş ve 624 senesinde Sunintila luzeydeki tüm toprakları kazanmıştır. Vizigotlar 711 senesine kadar hüküm sürmüş, bu sene kral Roderik, Tarık bin Ziyad komutasındaki Emevilerle yapılmış olan Guadelete Savaş’ında öldürülmüştür. Bu savaş, İspanya’nın Müslümanların denetimi altına girmekte olduğunun bir habercisi olmuş, 718 senesinde bütün yarımada Emevilerin hakimiyetine geçmiştir. Yenik Vizigotlar Müslümanlık dinini kabul etmek veya Emevilerin boyunduruğu altında yaşamak istemedikleri için kuzeye kaçarak Frank Krallığına sığınmış ve bu krallığın büyümesinde mühim bir rol oynamışlardır.

c) Vandallar

Kavimler göçü esnasında 5. asırda Roma İmparatorluğu’nun Galya, Galiçya, Endülüs, Kuzey Afrika ve Akdeniz adaları gibi eyaletlerini yağmalarıyla nam salmış olan Vandallar, Doğu Cermen kavimlerindendir. Bu kavmin asıl yurtları tam olarak bilinmemekle beraber Ostrogot Kralı Büyük Theoderik de Vandallar ile akrabadır. 455 senesinde Vandal Kralı Genserik, Roma şehrini yağmalamıştır. Hatta günümüzde de bu tür barbarlıklara Vandalizm denir. Vandal Krallığı’nın ilk kralı olan Genserik, bu krallığı kısa süren 439–553 seneleri arasında Tunus merkezli olarak kurmuştur. Batı Roma İmparatorluğu 476 senesinde yıkılınca, Vandal Krallığı, Roma Cumhuriyeti tarafından yağmalanmış olan Kartaca yerine kurulan şehre hâkim olmuştur. Vandal Krallığı’nda, Kral ve diğer idareciler Aryanizm mezhebine mensup Hristiyandılar. Bu mezheplerini yaygın hale getirmek için Kalkedon Konsili ile ortaya çıkıp Katolik Hristiyanları dinsel baskılara ve zulme maruz bırakmışlardır. Doğu Roma İmparatoru, yani Bizans İmparatoru Justinianos, bu zulmü gerekçe göstererek 533 senesinde Kuzey Afrika’ya Belisarius komutasında güçlü bir ordu ve donanma göndererek Vandal Krallığı’nı tarihten silmiştir.

--

--