Al haar hele leven woont mevrouw Van Ark (77) in Harskamp. Nu woont ze in een knus appartementje in het verpleeghuis Metje, waar ze hulp krijgt van verpleegkundigen. Ze zit namelijk de laatste zeven jaar in een rolstoel.
Als we bij haar appartement aanbellen, zien we haar aan komen rijden in haar rolstoel. Het duurt even voordat ze bij de deur is en als ze die opendoet worden we vriendelijk begroet. We worden binnengelaten en we gaan rond de tafel zitten.
“Mijn heup is versleten en daardoor kan ik niet meer lopen”, vertelt mevrouw Van Ark. “Een jaar of zeven geleden ben ik naar het ziekenhuis geweest. De dokter zei dat ik in een rolstoel zou komen. Het was in het begin natuurlijk erg wennen. Je kunt niet meer doen wat je wilt, en dat is moeilijk.” Nu zeven jaar later kan mevrouw Van Ark zichzelf goed redden. “Ik vind het niet leuk, maar ik red het wel. Het is een elektrische rolstoel, dus ik kan nog veel zelf doen. Ik kan gewoon zelf mijn boodschappen halen. Dat is wel heel fijn.”
Hoewel mevrouw Van Ark zichzelf goed kan redden, krijgt ze toch wel wat hulp. “Ik krijg hulp met het uit bed komen, wassen en aankleden. Naar het toilet gaan ook. Ik kan namelijk niet alleen staan. Ook krijg ik ’s avonds weer hulp met het omkleden. Maar ik ga wel zelf naar bed toe.”
Echtgenoot
Samen met haar man is mevrouw Van Ark in Metje komen wonen. Maar twee jaar geleden is haar man overleden. “Hij had vocht bij de longen. Hij was een been kwijt en daardoor kreeg hij last van dat vocht. Dat kon hij niet meer verdragen.” De periode van zijn overleden was een zware tijd. Maar toch probeerde ze niet bij de pakken neer te gaan zitten. “Het was moeilijk, maar je moet verder. Ik ben juist toen wel naar de activiteiten van Metje blijven gaan, omdat het belangrijk is om bezig te blijven. Je kunt wel gaan zitten piekeren, maar daar word je ook niet beter van.”
“Je kunt wel gaan zitten piekeren, maar daar word je ook niet beter van.”
Met de sterfdag van haar man, 5 januari, heeft ze wel moeite. Dat is voor haar een rotdag. “Ik ben dan het liefst alleen. We waren bijna 53 jaar getrouwd. We overlegden veel met elkaar.” Als mevrouw Van Ark het over haar man heeft, wordt ze een klein beetje emotioneel. Maar ze kijkt wel met een lach terug op hun bruiloft. “Onze bruiloft is een mooie herinnering. We zijn in de maand juni getrouwd in Ede. Het was een behoorlijk feest.”
Hoewel mevrouw Van Ark in haar eentje in het appartementje woont, voelt ze zich niet alleen. Dat komt voor een groot deel doordat ze met regelmaat naar de activiteiten gaat die Metje organiseert. “Daar spreek ik nog eens wat mensen, want hier zit je maar alleen. Ik vind het leuk om die activiteiten te doen. Dan gaan we bijvoorbeeld sjoelen, dat kan ik nog wel een beetje. Ook doen we aan handwerken, bijvoorbeeld breien. We hebben iedere week wel ongeveer dezelfde activiteiten. Het bevalt me goed hier in Metje en ik heb het prima naar mijn zin.”
Ook komen er zo nu en dan wel eens mensen van de overkant bij haar langs. Daar heeft zij samen met haar man ook nog een tijd gewoond en de oude buurvrouw ziet ze nog regelmatig. “Sowieso ken ik de meeste buren wel. Dat is in een dorp toch wel anders dan in een stad.” Op de vraag of ze zich eenzaam voelt omdat ze in een rolstoel zit, en daardoor meerdere dingen niet meer kan doen, is haar antwoord duidelijk: “Ik voel me niet eenzamer omdat ik in een rolstoel zit. Ik neem het zoals het komt. Ik kan heel goed alleen zijn. Ik hou wel van kaartje leggen en ik brei ook graag. Ik moet wat te doen hebben. Als kind had ik dat ook al.” Ze wijst naar een boek dat op de tafel ligt. “Ik lees ook veel, vooral streekromans.”
Eenzaamheid
Dat mevrouw Van Ark zich niet eenzaam voelt, is natuurlijk heel fijn. Maar eenzaamheid onder ouderen is wel een onderwerp waar veel aandacht aan wordt besteed. “Als je jezelf niet vermaken kunt, dan geloof ik dat je wel eenzaam wordt. Maar als je dat wel kunt, dan kan je daar wat aan doen. En dat leidt af. Ik zou me wel eenzaam voelen als ik niets te doen heb. Dan zou ik gaan zitten en denken, wat heb ik nou?”
Ze vindt ook dat ouderen zelf op zoek moeten gaan naar plekken waar ze zich minder eenzaam zouden voelen. “Ik vind dat ouderen ook af moeten gaan op de dingen die georganiseerd worden. Dat is een hoofdzaak. Soms blijven mensen zitten en dat helpt niet. Als je iets wilt, dan moet je er zelf op afgaan. Het komt niet vanzelf naar je toe.”
“Als je iets wilt, dan moet je er zelf op afgaan. Het komt niet vanzelf naar je toe.”
“Een aantal van mijn kennissen is ook alleen, maar zo voelen zij zich ook niet. Ik denk dat het vooral met karakter te maken heeft. Ik praat graag een poosje mensen, dus ik ben daarin wel sociaal.”
Over eenzaamheid praten is iets wat mevrouw Van Ark niet makkelijk vindt. Maar dat komt vooral omdat zij niet goed weet wat het is. “Ik voel me niet eenzaam en ik heb me ook nooit eenzaam gevoeld. Toen mijn man overleed was ik een poosje helemaal uit mijn doen. Maar ik geloof niet dat dat eenzaamheid was. Mijn zoons kwamen toen iedere avond om de beurt even thuis. Dat vond ik erg fijn.”
We houden een kleine pauze terwijl mevrouw Van Ark een glas cola voor ons inschenkt. Als ze de glazen neerzet, zegt ze met een lachje: “Zie je wel, het lukt me zelf.” We lachen en wachten tot ze haar kopje koffie heeft gezet. Als ze weer aan tafel zit, praten we over een bordje met tekst erop dat aan de muur hangt. “Ik heb dat van mijn jongste zoon Marco gekregen toen hij ging trouwen. Ik vond dat wel spannend dat ik dat toen kreeg. Ik weet niet zo goed waarom eigenlijk”, lacht ze.
Gezin
Mevrouw Van Ark heeft samen met haar man 3 zonen en zes kleinkinderen: drie jongens en drie meisjes. Haar oudste kleinkind is 25 jaar en de jongste is zeventien jaar. Twee zonen van haar wonen in Harskamp en de derde woont in Barneveld. “Ik zie mijn kinderen vrij regelmatig. Eén van hen woont aan de overkant van de vijver.”
Als we haar vragen hoe ze haar leven zou omschrijven, dan zegt ze dat ze een mooi leven heeft. Ze geniet ervan als haar kinderen en kleinkinderen langskomen. “Mijn kleinkinderen zijn gezellig. Er hadden laatst twee een vriendinnetje en die kwamen ze voorstellen. Dat vind ik ook leuk om mee te maken.”
Mevrouw Van Ark is samen met haar broer en twee zusjes opgegroeid op een boerderij. Ze heeft daar een mooie tijd gehad. Ze glimlacht en zegt: “Ik speelde graag op de boerderij, zoals verstoppertje. Daar hadden we dan ook de ruimte voor. Er waren veel andere kinderen waar ik mee speelde, die ook allemaal in de buurt woonden op boerderijen.” Haar jongste zusje is op haar 38e overleden aan een hartstilstand. Haar kinderen kwamen uit school thuis en vonden haar op de bank. Het onverwachte overlijden van haar zus was erg heftig voor haar om mee te maken.
Mevrouw Van Ark heeft haar man leren kennen toen ze een klein meisje was. Ze waren namelijk buren. Toen ze klein waren speelden ze al met elkaar op de boerderij. “Op mijn 23e gingen we trouwen, en tot die tijd heb ik op de boerderij gewoond. Ik heb alleen de lagere school afgerond. Daarna heb ik gewerkt in de huishouding. Nadat ik getrouwd ben werkte ik niet meer. Mijn man werkte toen in de bouw.”
Haar eerste twee zonen heeft mevrouw Van Ark vlak achter elkaar gekregen en de laatste kreeg ze acht jaar later. Daar was ze vroeger ook wel druk mee. “Als ze naar school gingen dan moest je ze wegbrengen naar school en dan ook weer ophalen. Ik woonde een paar kilometer van school af, dus dan moet je ze wel brengen en halen. We gingen op de fiets. Ik had er één voorop en één achterop en de buurkinderen fietsten dan ook mee. De ene week deed ik het en de andere week deed de buurvrouw het. Toen ze ouder werden mochten ze zelf met de fiets. Tot een jaar of tien.”
Mevrouw Van Ark vertelt dat haar zonen niet op elkaar lijken, zowel qua uiterlijk als qua gedrag niet. “Ik vind ze meer op mijn man lijken. De oudste lijkt qua karakter wel op mij, omdat hij zo rustig is.”
“Mijn oudste zoon lijkt qua karakter wel op mij, omdat hij zo rustig is.”
De mooiste dagen met haar gezin waren voor haar de kerstdagen. “We gingen dan samen gourmetten en daar genoot ik van.” Dit jaar heeft ze kerst en oud en nieuw alleen gevierd. Toen wij vroegen waarom ze het alleen vierde en niet met haar kinderen, ging ze daar niet verder op in. “Dat vind ik niet erg. Ik heb naar het vuurwerk van mijn overbuurman gekeken, dat was heel mooi.” Ook kijkt ze elk jaar uit naar haar verjaardag, want ook dan komt haar familie langs.
Verleden en toekomst
Als mevrouw Van Ark kijkt naar haar leven vroeger en haar leven nu, heeft ze niet een bepaalde voorkeur voor een tijd. “Men zegt soms wel eens dat vroeger alles beter was, maar dat vind ik eigenlijk niet. Vroeger hadden we het goed en nu hadden we het ook nog goed.” Ze haalt haar schouders op. “Wat wil je nog meer?”
Mevrouw Van Ark heeft zelf een mobieltje waarop ze te bereiken is. Als haar kleinkinderen er zijn, die uiteraard ook een mobieltje hebben, hoeven zij niet de hele tijd ermee bezig te zijn. “Dat vind ik storend.”
Als er iets is dat mevrouw Van Ark nog wil doen in de toekomst, dan is dat nog een keer op vakantie gaan. “Waarheen maakt niet uit. De laatste keer dat ik op vakantie ben geweest, was vier jaar geleden. Ik zou nog wel eens op een vakantie willen waar je verzorgd wordt. Gelukkig worden die reizen georganiseerd.”
Mevrouw Van Ark denkt dat eenzaamheid grotendeels te maken heeft met karakter. Denk jij daar ook zo over? Of heb je een andere mening over waar eenzaamheid vandaan kan komen? Laat het ons weten!
Wil je nog meer lezen? Lees dan het interview met mevrouw Hoek!
