Portlar iki yerə bölünür: fiziki port və virtual port (qeyri-fiziki).
Fiziki port dedikdə nəzərdə tutulan kompüter komponentlərində olan və fiziki əlaqə üçün istifadə olunan aparat yuvasıdır. Belə portlar vasitəsilə qoşulmuş istənilən maşına məlumatlar göndərilə bilər və bu maşının işinə nəzarət etmək olar. Kompüterdə tapılan ümumi fiziki portlar AT Port, Firewire Port (IEEE-1394), Serial port, USB port, LAN və ya Network Port (RJ-45) və s. misal göstərmək olar.
Virtual portlar kompüterdən istifadə edərkən şəbəkəyə və İnternetə və ya proqram təminatı vasitəsilə istiqamətləndirilən məntiqi portlardır. İnternet mühitində istifadə olunan port virtual port kimi təsvir etdiyimiz terminə aiddir. Bu mücərrəd portları ünvanlamaq üçün nömrələr verilir. Bəzi serverlər sabit port nömrələrindən istifadə edərkən, bəzi serverlər müxtəlif port ünvanlarından xidmət göstərir. Mümkün port sayi 65535dir. Onlardan 1024-ə qədər olan portlar şəxsi portlardır, 1024-dən yuxarı port nömrələri isə ictimai istifadə üçün açıqdır. Portlara misal olaraq Telnet-23, http-80, ftp-21 portlarını göstərmək olar.
Protokol iki kompüter arasında əlaqə yaratmaq üçün məlumatları təşkil etməyə kömək edən standart qaydalar toplusudur. O, iki sistem arasında ünsiyyət üçün istifadə olunan dili, yəni mesajlaşma qaydalarını təyin edir.
Əksər portlar müəyyən protokollar üçün istifadə olunur.
DNS üçün standart port port 53-dür. DNS müştəri proqramları DNS serverlərindən məlumat sorğulamaq və sorğu etmək üçün DNS protokolundan istifadə edir və server eyni portdan istifadə edərək nəticələri müştəriyə qaytarır. Port 53 həm TCP, həm də UDP rabitəsi üçün istifadə olunur.
Və s.
Yuxarıdakı şəkildə sadəcə bir qismi qeyd olunub. Diqqət yetirdinizsə HTTP protokolunun portu 80, HTTPS protokulunun portu isə 443 qeyd olunub.
Yuxarıdakı şəkildən də göründüyü kimi, HTTPS daha təhlükəsizidir.
Araşdırsanız görərsiniz ki, SMTP protokolunun başqa portları da var. Məsələn: 25 və 587.
Bu iki portdan sadəcə 587 təhlükəsizdi.
Sol tərəfdə qeyd olunan portların təhlükəsiz versiyası sağ tərəfdə qeyd olunmuşdur.
Referans mənbə(lər)
