Aden (Eden) Bahçesi ve Babil’in Asma Bahçeleri Nerede?
Aden bahçesi tanımı ilk olarak Yahudiliğin kutsal kitabı olan Tevrat’ta karşımıza çıksa da, içerisinde bulunan iyiyi ve kötüyü bilme ağacı ve hayat ağacı sembolü bir çok mitolojide yer almıştır. Fakat Aden bahçesi terimi Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam inancında Aden kavramı bir birlerine çok benzemeseler de İslam dininde bu kavram eskatolojik olarak anlatılmaktadır.
Örneğin Yahudiliğin kutsal kitabı olan Tevrat’ta bölümünde aynen şu şekilde geçmektedir;
“Ve tanrı doğuda, Aden’de bir bahçe yaptı; ve yarattığı Âdem’i oraya koydu. Ve Rab, görünüşü güzel ve yenilmesi iyi olan her ağacı, ve bahçenin ortasında hayat ağacını, ve iyilik ve kötülüğü bilme ağacını yerden bitirdi.
Ve bahçeyi sulamak için Aden’den bir ırmak çıktı; ve oradan bölündü ve dört kol oldu. Birinin adı Pişon’dur; kendisinde altın olan bütün Havila diyarını kuşatır; ve bu diyarın altını iyidir; orada ak günnük ve akik taşı vardır; Ve ikinci ırmağın adı Gihon’dur; bütün Kuş ili’ni kuşatan odur. Ve üçüncü ırmağın adı Dicle’dir; Aşur’un önünden akan odur. Ve dördüncü ırmak Fırat’tır.” (Tekvin 2:8–14)
Hristiyanlık inancında çoğu dinde olduğu gibi mezhep farkları olsa da büyük bir kısmı Tevratta yazanları kabul etmektedirler.
İslam inancı ise Aden Bahçesi yukarıda bahsettiğim iki dinden farklı olarak eskotolojik anlam yüklenerek benimsemektedir. Aden Bahçesi terimi İslam’da Adn ismi ile anılır ve salih amel sahibi insanlara hediye edilecek bir cennet katmanıdır. Diğer dinlerle ortak yanları isim benzerliğinden ziyade Kur’an’da şu şekilde betimlenmiştir;
Altından ırmaklar akan ve orada her istedikleri olan Adn cennetlerine girerler. İşte Allah, muttakileri böyle mükâfatlandırır. (16/Nahl 31)
Bunlar (var ya); onlara altından ırmaklar akan Adn cennetleri vardır. Orada altın bileziklerle süslenirler. İnce ve kalın ipekten yapılmış yeşil elbiseler giyerler. Orada, sedirler üzerine kurulmuşlardır. Ne güzel bir mükâfat ve ne güzel bir konak. (18/Kehf 31)
Altından ırmaklar akan ve içinde ebedî kalacakları Adn cennetleri… Bu, arınan kimsenin mükâfatıdır. (20/Tâhâ 76)
(Buna karşılık Allah da) günahlarınızı bağışlar, sizi altından ırmaklar akan cennetlere ve Adn cennetlerinde çok güzel/hoş meskenlere yerleştirir. Bu, büyük kurtuluştur/kazançtır. (61/Saff 12)
Onların, Rableri katındaki mükâfatları, içinde ebedî kalacakları ve altından ırmaklar akan Adn cennetleridir. Allah onlardan razı olmuş, onlar da (Allah’tan) razı olmuşlardır. Bu, Rabbinden korkan kimse içindir. (98/Beyyine 8)
Kur’an’ın bir çok yerinde Adn Cenneti ile ilgili ayetler var. Fakat yukarıda belirttiğim ayetler Yahudilik ve Hristiyanlık ile ortak bir tasvirde buluşmaktadır.
Aden Bahçesi’nin Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için önemini anladığımızı umuyorum. Şimdi gelelim asıl soruya; Aden Bahçesi nerede? Bu soru için bir çok görüş ve teori ortaya atılmıştır. Şu andan itibaren okuyacaklarınız diğer teorilerden tamamen farklı olup, şahsi araştırmalarıma dayanan teorilerdir.
Öncelikle Tevrat metinlerini tekrardan hatırlayalım:
Ve bahçeyi sulamak için Aden’den bir ırmak çıktı; ve oradan bölündü ve dört kol oldu. Birinin adı Pişon’dur; kendisinde altın olan bütün Havila diyarını kuşatır; ve bu diyarın altını iyidir; orada akgünlük ve akik taşı vardır; Ve ikinci ırmağın adı Gihon’dur; bütün Kuş ili’ni kuşatan odur. Ve üçüncü ırmağın adı Dicle’dir; Asur’un önünden akan odur. Ve dördüncü ırmak Fırat’tır.” (Tekvin 2:8–14)
Aden’den bir ırmak çıktığını ve dört kola ayrıldığını söylüyor. İlkinin adı Pişon. Saatlerce araştırma yapmama ragmen Pişon adında yada eski ismi Pişon olan bir ırmağa rastlamadım. Ama Pişon’un neresi olduğunu tahmin ettiğimi sanıyorum. Bunun için şöyle bir yol izleyelim;
Eğer Havila’nın neresi olduğunu bulabilirsek, Pişon’u da bulabiliriz. Buraya tekrar döneceğiz.
Şimdi Tevrat’ın ne zaman yazıldığıyla ilgili bilgi almak için Vikipedi’deki şu bilgilere göz atalım;
‘’Tevrat’ın yazılmasıyla ilgili uzun süre en çok kabul gören teori belgesel hipotezdi. Ayrıca, Tevrat’ın yazılması ve Tevrat anlatılarının Sümer efsaneleriyle benzer imgeler ve hikâyeler içermesi konusunda Muazzez İlmiye Çığ’ın görüşleri şöyledir: “İsrail bilginleri Babil kitaplıklarından aktarmışlar. M.Ö. 5. yüzyılda da Babil kralı Nebukadnezar Filistin’i alınca oradaki Yahudilerin en bilginlerini alıp Babil’e götürüyor. Onlar orada boş durmuyorlar, Sümer bilginlerinin aktardıkları bilgilerden yararlanıyorlar. Bilginler Babil’den döndükten sonra Tevrat yazılmaya başlanıyor.”
Dolayısıyla Tevrat, Babil İmparatorluğu zamanında yazılmıştır. Tevrat’ın ilk sayfalarında yer verilen Havila şehri’nin Babil olması kuvvetle muhtemeldir. Kelime olarak da birbirine benzemektedirler. İlginçtir ki Babil şehrinin günümüzdeki konumu Irak sınırları içerisinde bulunan Hilla şehridir. Hilla ismi de Havila ismi ile telaffuz bakımından benzemektedir. Aşağıdaki haritada da görüldüğü üzere Tevrat’ta yazıldığı gibi Pişon, Babil’i kuşatmıştır. Gihon nehrinin ise Kuş şehrinden geçtiğini söylemektedir. Kuş şehri, Babil imparatorluğunun şehirlerinden olan Kish’tir. Ki zaten bu isim de diğerleri gibi telaffuz olarak benzemektedirler. Kish şehri de günümüzde Babil ile aynı sınır içerisinde yer alan Irak sınırları içerisinde bulunan Hilla şehrindedir. Günümüzde neden aynı il sınırları içerisinde olduklarını aşağıdaki Babil İmparatorluğu haritasından anlayabilirsiniz. Birbirlerine konum olarak çok yakındırlar. Yine aynı şekilde Gihon nehri’nin de Kish’i kuşattığını harita üzerinden görebilirsiniz.
Bahsi geçen Pişon ve Gihon nehirlerinin günümüzde bilinmemesinin sebebi Dicle ve Fırat’tan beslenmeleridir. Haritada görüldüğü üzere Euphrates Fırat, Tigris ise Dicle nehridir. Yukarıdaki kaynakta da belirttiğim gibi Tevrat’ta Dicle’nin Asur’un önünden aktığı söyleniyor.
Peki buna göre Aden Bahçesi neresidir?
‘’Ve bahçeyi sulamak için Aden’den bir ırmak çıktı; ve oradan bölündü ve dört kol oldu.’’
Bu cümleden de anlayacağımız üzere ırmakların Aden’den dört kola ayrıldığı söyleniyor. Burası haritadan da gördüğünüz üzere Lagash kentinin altındaki sularla çevrili alandır. Aden bahçesi sular altında kalmıştır. Burası günümüzde Irak sınırları içerisinde yer alan Hawr Al Dalmaj’dır. Tüm bunları göz önüne aldığımızda ise cennetin bahçesi adıyla da bilinen Meşhur Babil’in Asma Bahçeleri ve Aden Bahçesi aynı yerdir.
Bu konu hakkındaki görüşlerinizi shanidarx@mail.ru adresinden mail yolu ile yada twitter.com/shanidarx adresinden bana iletebilirsiniz.
ÖNEMLİ UYARI!: Yukarıdaki bahsi geçen yazı ve teoriler şahsıma aittir. Kopyalanması Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. maddesi gereğince suçtur.
