Metaverse Dünyası’nı Keşfet
Son dönemde sıkça duymaya başladığımız Metaverse konusu herkes gibi ilgimi çekmeye başlayınca araştırmalarımı sizinle de paylaşmak istedim. Nedir bu Metaverse? Hangi teknoloji şirketleri buna yatırım yapıyor? Arsa satın almalı mıyım? Geleceğimiz nasıl etkilenecek? Yoksa Metaverse ikinci yaşamımız mı olacak? Metaverse ile neler yapılır ? Kripto para birimi ve NFT’ler üzerindeki etkileri neler??? Bu yazımda tüm bu soru işaretlerine beraber cevap bulmaya çalışacağız.
İlk olarak kelimenin kökenine inecek olursak, “meta” Antik Yunanca’da “sonra, öte” ve “universe” İngilizce’de “evren” demektir. “Meta” kelimesi ile “universe” kelimesi birleştirilerek türetilen Metaverse ise “evren ötesi” anlamını taşımaktadır. İçinde dijital dünyaların bulunduğu , sanal gerçeklik veya artırılmış gerçeklik yoluyla ulaşılabilecek kurgusal evrene verilen isimdir.
Süslü cümlelerimizi yalınlaştıracak olursak, Metaverse, insanların ortak bir sanal evrende buluşabilecekleri bir dijital alanın adıdır.
İlk kez 1992 yılında insanların bir 3D uzayda avatarlar olarak birbirleriyle etkileşime girdiği Neal Stephenson’ın bilim kurgu romanı Snow Crash’de ortaya çıkmıştı ve Ready Player One filminin yarattığı heyecan sonrasında tekrardan gündeme geldi. 2021 yılı itibariyle Mark Zuckerberg, Facebook’un adını ‘Meta’ olarak değiştirmesiyle beraber konuya daha fazla ilgi duyulmaya başlandı ve günümüzün trend konusu halini aldı.
Peki bu metaverse benim ne işime yarayacak diyenler için de konuyu şöyle açıklayayım. Bu teknoloji yeterince geliştiğinde, insanlar edindikleri sanal gerçeklik cihazları sayesinde sanal toplantılar yapabilecek, sinemaya gidebilecek, alışveriş yapabilecek, kafede zaman geçirebilecek ya da dijital sanal ikiziyle gezebilecek ve üstelik bunun gibi pek çok eylemi hiçbir fiziksel çaba harcamadan da yapabilir hale gelebilecekler.
Özellikle dijital ikizinle yapabileceğin gezintiler Metaverse bize ikinci bir yaşam mı sunacak sorularına göz kırpar nitelikteki konulardan. Kafamızda daha basit örneklerle bu kavramı açıklamaya çalışalım. Bir dönem Pokemon GO oyunu viral olmuştu. Bu oyunu hiç oynamamışlar için, akıllı telefonlarla online olarak, “artırılmış gerçeklik” (augmented reality) teknolojisiyle oynanabilen mobil oyun kendisi. Pokemon toplayıp kendi koleksiyonunuzu oluşturmak için sokaklarda dolaşmanız gerekiyor. Bu sayede kullanıcılar evlerinden ve ofislerinden dışarı çıkartarak, aktif halde hareket edip oyunu oynamak zorunda kalıyorlar.
Bu çerçeveden düşünecek olursak sanal ikizi de bu oyunla bağdaştırabiliriz. Şöyle ki Metaverse sayesinde kullanıcılar hem fiziksel hem de sanal dünyada eş zamanlı konumlanmış olacaklar. Dijital ikiziniz de sanal dünyada sizin 3 boyutlu yansımanız şeklinde hareket edebilecek. Yani siz bir sokakta gezerken eğer AR(Artırılmış Gerçeklik) gözlüğü takarak gezerseniz içinde bulunduğunuz durumu sanal dünyaya da 3 boyutlu olarak aktarmış olacaksınız ve tıpkı Pokemon GO oyunundaki gibi dijital ikizinizi de sanal dünyada görebilecek ve 3 boyutlu olarak gezebileceksiniz. Hatta bu sanal dünyada sadece bu karakteri değil internette yer alan her şeyin deneyimini yaşayabileceksiniz. Dijital ikizimin de dijital arkadaşları mı olacak yani ne tuhaf :) Tüm bunları düşününce de ikinci bir yaşamımız mı olacak soruları akıllara geliyor tabii, Dijital Yaşam…
Arsa satın alınmalı mı?
Dijital ikizimizi sanal dünyasında gezdirdik, iyi hoş da peki bu dijital dünyada da bir yerleşke olmayacak mı ? Madem sanal bir yaşam olacak, o halde burada yaşayabilmek için de arsamız olması mı gerekecek?
Evet, Metaverse de tıpkı gerçek Dünya gibi kara parçalarından oluşuyor. Bu kara parçaları, blok zincirinde NFT’ler olarak temsil edilir. Metaverse de sabit boyutlu sınırlı araziler topluluğudur ve elbette ki gerçek hayatta olduğu gibi bu araziler zamanla değer kazanacaktır. O nedenle biçok kişi Metaverse üzerinde arazi satın alımları yapmaya başladı bile hatta yapılan araştırmalara göre arazi satın alan kullanıcıların çoğu Türkiye’den. Gerçek dünyadaki arazi mantığından hiçbir fark yok; yine alım-satım yapabilir ve arazinizi kiralayabilirsiniz. Hatta arazinize bina inşa edebilir bunu da kiralayabilirsiniz.
Nasıl ki gerçek dünyada herhangi bir gayrimenkul alırken, değeri ölçütünde maddi bir bedel (para) ödüyorsak sanal evrende de aynı şey geçerli. Ancak bir fark var; buradaki maddi bedeller para ile değil, coin’lerle ödeniyor. Bunun için de metaverse arsası alacağınız platformda geçerli bir kripto para birimine ve bu kripto parayı içinde tutacak dijital bir cüzdana ihtiyacınız bulunuyor.
Hangi teknoloji şirketleri buna yatırım yapıyor?
En başında bahsettiğimiz gibi Meta (eski adıyla Facebook) , aynı zamanda Microsoft, Epic Games, Roblox ve Nvidia gibi teknoloji devleri uzun bir süredir Metaverse üzerinde çalışmalarını yürütüyorlar. Z jenerasyonuna ulaşmayı hedefleyen Gucci, Nike, Lego gibi global markalar da Roblox içerisinde ticari sanal mağaza deneyimlerini sunmaya başladılar.
Büyük teknoloji firmalarının yanı sıra sayısız girişim, Metaverse evreninde kullanıcıların taşıyacağı sanal avatarlar, kostümler ve eşyalar üzerine çalışmalar yürütmekte.
Teknolojinin geldiği bu nokta hem muhteşem hem de biraz ürkütücü değil mi? Ancak Metaverse hakkında konuştuklarımız şimdilik birer varsayım… Çünkü Metaverse evrenini tam anlamıyla oluşturabilecek bir teknolojik altyapıya henüz sahip değiliz. Oluşumuna sebep olan teknolojileri parça parça bir süredir hayatımızda aktif olarak kullandığımızdan bir araya getirilerek kullanılması da çok da imkansız görünmüyor, bu nedenle Metaverse Dünyası’nı az çok da olsa betimleyebilir durumdayız.
Ne zaman hayatımızın bir parçası haline gelir?
Meta CTO’su Andrew Bosworth , “Bu ürünlerin çoğu ancak önümüzdeki 10 ila 15 yıl içinde tamamen hayata geçirilecek” şeklinde bir açıklama yapmıştır.
Ancak Metaverse Dünyası 15 yıl içinde kesin hayata geçecek diye de bir netlik yok, tüm bu konuşulanlar hayal olarak da kalabilir. Fakat şahsi düşüncemi sorarsanız ben çok yakın zamanda dijital hayatımızı kurmaya başlayacağımızı düşünüyorum.
Siz ne düşünüyorsunuz?