Eşitliğin Gölgesinde

Özak Durmuş
3 min readJun 3, 2018

--

(from my own archive)

Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de Avrupa’nın Romanya Parlamento Binası’ndan sonraki en büyük parlamento binası yer alır. Yapımına 1885 yılında başlanan yapı tam olarak 96 metre yüksekliğindedir, bu sayı Macarların M.S. 896 yılında şu anda yaşadıkları bölgeye yerleşmelerinin şerefine özellikle dikkat gözetilerek belirlenmiştir ve bu yüksekliği geçecek herhangi bir yapının olması kesinlikle yasaklanmıştır.

1850 yılında Macaristan Avusturya ile giriştiği bağımsızlık savaşı sonrasında Budapeşte’de devasa büyüklükte bir kilise yapımının çalışmalarına başlamıştır. Kilisenin, Macarların bulunduğu topraklara 896 yılında yerleşmesi şerefine 96 metre uzunluğunda yapılması kararlaştırılmıştır. Yapımının birçok farklı nedenlerle durakladığı yapı 1905 yılında tamamlanmıştır. 1885'te yapımına karar verilen Parlamento Binası’nın uzunluğu ise kilisenin yapımı sürerken ciddi bir tartışma konusu olmuştur. Parlamento 96 metreden uzun mu olmalıdır yoksa kısa mı? Yani din mi büyüktür yoksa devlet mi? Bu tartışmanın sonucu şu şekilde karara bağlanmıştır, din ve devlet birbirine eşittir ve bundan dolayı parlamento binası tam olarak 96 metre yapılacaktır.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya ve Macaristan her ne kadar müttefik olsa da Almanlar 1944 yılında Macaristan'ı işgal etmiştir, 1945 yılında Sovyetlerin askeri müdahalesi sayesinde Macaristan Alman işgalinden kurtulmuştur. Fakat bu sefer başka bir sorun baş göstermiştir, Sovyetlerin ülkedeki askeri gücü Macar politikasını komünizme doğru itmektedir ve 1956 bu etkiyle Macar Komünist partisi ülkede iktidara geçmiştir.

Komünist parti ülkede değişimi imgesel olarak da ele almış ve parlamento binası ile kilisenin aynı yükseklikte olmasından rahatsız olmuştur. Buna çözüm olarak parlamento binasının tepesine 5 metrelik dev bir kızıl yıldız koymuş, böylece devletin ülkenin en önemli değeri olduğu ön plana taşımıştır.

1990 yılına kadar parlamento binasının tepesinde kalan yıldız, Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Macar Komünist partisinin baştan indirilmesiyle yeni demokratik ülkenin istemediği bir simgeye dönüşmüş ve parlamento binasının tepesinden kaldırılmıştır. Ülkede artık yeniden din ve devlet eşittir, kızıl yıldız ise bir daha gün yüzüne çıkarılmamak üzere parlamento binasının içerisine saklanmıştır.

Hatta günümüzde bu bir Macar espri konusuna dönüşmüş ve “eğer olur da komünizm yeniden en büyük güç haline gelirse yıldız yine elimizin altında bulunsun diye imha edemiyorlar” denmiştir.

(from: https://tr.pinterest.com/pin/467107792580666699/)

— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

After Romanian Parliament building second biggest parliament building in the Europe stands at Budapest, Hungary. Height of the building is exactly 96 meters, and it is coming from conquest of Hungary at 896. It is forbidden to make any construction equal or higher than 96 meters in Budapest.

After independence war against Austria, Hungary decided to construct a big church at 1850 and it planned as height 96 meters in order honor Hungarian conquest at Hungary in 896. Due to several reasons built take many years and completed in 1905. In 1885 a new construction was started at Budapest, new parliament planned to be marvelous, but the only problem was the height. What should be the height, should be taller than 96 meters or not? Which one is more important government or religion? And it had been decided to they were equal so parliament and church had same height 96 meters.

During Second World War, Germany and Hungary were allies in spite of it Germany occupied Hungary at 1944. In 1945 Soviet army saved Hungary from Nazis but it caused another problem. Soviet Union was forcing Hungary to communism and at last 1956 Hungarian Communist Party take over the government.

Communist Party wasn’t happy about parliament building and Stephen’s Basilica equal heights, so they put 5 meter giant red star on top of the parliament building. So government show their superiority against religion. Until 1990 red star stayed on top of parliament but after this year with Soviet Union downfall, Hungarian Communist Party lost their power and fell from government. Democracy has came back to country and red star removed from parliament building’s top and hided into parliament.

Red star still into the parliament, and today it is a joke in Hungary: “they are keeping it as precaution if communism rises again in the country”.

Source: Hungary free walking tour, http://visitbudapest.travel/guide/budapest-attractions/budapest-parliament/, http://attractions.topbudapest.org/churches/st-stephens-basilica/history-of-st-stephens-basilica-budapest/, http://en.bazilika.biz/history-of-the-basilica/the-history-of-the-church, Wikipedia

--

--