Tulipmania

Tulipmania was the first major financial bubble happened. It happened in Holland between 1636–1637. The tulip mania was more unknown socio-economic phenomenon than a significant financial crisis. The term “tulip mania” is now often used metaphorically to refer to any large economic bubble when asset prices deviate from intrinsic values.

The introduction of the tulip to Europe is in 1554 from the Ottoman Empire. Tulip bulbs were soon distributed from Vienna to Augsburg, Antwerp and Amsterdam. Tulips rapidly became a coveted luxury item, as the flowers grew in popularity, professional growers paid higher and higher prices for bulbs. The contract price of rare bulbs continued to rise throughout 1636, but by November, the price of common, “unbroken” bulbs also began to increase, so that soon any tulip bulb could fetch hundreds of guilders. That year the Dutch created a type of formal futures market where contracts to buy bulbs at the end of the season were bought and sold.

At the peak of tulip mania, in 1637, some single tulip bulbs sold for more than 10 times the annual income of a skilled craftsworker. Tulip mania reached its peak during the winter of 1637, when some bulbs were reportedly changing hands ten times in a day. No deliveries were ever made to fulfil any of these contracts, tulip bulb contract prices collapsed abruptly and the trade of tulips ground to a halt.

— — — — — — — — — — — — — — — — — — -

Tulipmania, yani bildiğimiz adıyla Lale Borsası tarihteki ilk finansal balon olması ile bilinir. Olay 1636–1637 yılları arasında Hollanda’da gerçekleşmiştir. Hollanda dönemin ticarette başta gelen ülkesiydi, yaşanan bu finansal kriz ülkeyi etkilemese de bireylerin çok ciddi sıkıntılar çekmesine yol açmıştır.

Lale Avrupa’ya 1554 yılında Osmanlı’dan girmiştir, kısa sürede Viyana, Ausburg, Antwerp ve Amsterdam’da yayılmıştır. Laleler oldukça kısa bir zaman diliminde lüks hayatın göstergelerinden biri olmuştur. Bu sebepten ötürü yetiştiriciler de tohumlara gittikçe daha fazla miktar ödemeye başlamıştır. 1636'da tohumlara ödenen miktarlar çok ciddi miktarlara ulaştı, bu dönemde Hollanda’da borsa icat oldu ve insanlar fiziksel olarak tohumun kendisini almaktansa lale tohumu tahvillerini alıp yatırım yapmaya başladı.

1637'da yani Lale Borsası’nın tavan yaptığı dönemlerde bir Lale tohumu ortalama işçinin gelirinin 10 katına kadar değer bulabiliyordu. 1637 kışında Lale Borsası’nın en yüksek olduğu dönemde bir günde tahviller 10 kez el değiştirebiliyordu. Fakat yapılan anlaşmalarda talep edilen tohumun istenen seviyede olmayacağı anlaşıldığı anda borsa çöktü ve tarihin ilk borsa merkezli finansal krizi patlak verdi.