🇸🇪 Isvec’te nasil ev satin alirim?
Isvec’te bir is buldunuz ve yerlestiniz. Hayatinizi rayina oturttunuz. Ancak kiralik ev konusu caninizi sikiyor. Iste simdi sira ev alma asamasina geldi demektir. Onceki yazida tasarruf edip para biriktirmenin onemli oldugundan bahsetmistim. Bu yazida da nedenini aciklamaya calisacagim.
Ornek uzerinden gidelim. Diyelim ki mid seviye bir yazilimcisin. 50 bin kron brut maas aliyorsun. Kenarda 200 bin kron para biriktirdigini varsayalim. Bu durumda Isvec’te bir ev almak istersen ne kadarlik bir ev kredisi kullanabilirsin buna bakalim.
Ben ev alimi icin SBAB bankasini kullandim. Bu bankanin Turkiye’deki karsiligi Ziraat Bankasi diyebiliriz. Yani devlet bankasi. Su linkten ne kadar kredi cekebilecegini hesaplayabiliyorsun.
- Linke tikladiginda asagidaki sayfayi goreceksin. Bostadsrätt yani apartman dairesi secenegini sectim. 200 bin kron nakitim oldugunu girdim ve 3000 kronluk aylik aidati olan bir ev alacagimi soyledim.
2. Krediyi tek basima cekecegimi sectim. Dogum tarihimi ve medeni durumumu belirttim.
3. Permanent Contract yani sinirsiz kontratli bir isim oldugunu belirten secenegi sectim. Isverenimi, pozisyonumu girdim. Son olarak aylik brut maasi girdim.
4. Geri kalan kismi oldugu gibi biraktim.
5. Förhandsbesked tikladigimda 3.472.220 kronluk bir ev alabilecegimi goruyorum. Detaylara bakarsak 2.951.387 kronluk ev kredisi cekebiliyoruz.
- Amortering, ana para odemesi demek.
- Räntakostnad, faiz odemesi demek.
- Kontantinsats ise evin fiyatinin %15'lik kismina karsilik geliyor. Turkcesi pesinat demek.
%15'lik pesinata sahip olmadigimiz icin de 320.833 kronluk tuketici kredisi alabilecegimizi goruyoruz. (privatlån)
Sonuc olarak aylik 15 bin kron odeme ile neredeyse 3.5 milyon kronluk bir ev alabildigimizi goruyoruz.
- Aylik ana para odemesi: 7379+2673 = 10052 kron
- Aylik faiz odemesi: 4253+730 = 4983 kron
- Aylik site aidati: 3000 kron
- Aylik toplam gider: 18035 kron
Bu durumda aylik ana para odemeniz yuksek oldugu icin yilda 10 bin kron x 12 ay =120 bin kron ana para odemis oluyorsunuz.
Isvec’teki kredi faiz iliskisini taniyalim
Isvec’te ev kredileri sabit degil dinamik faize sahip. Bu ne demek oluyor? Ornegin; Turkiye’de 1 milyon liralik bir kredi cektiginizde 1.7 milyon geri odemeniz gerekebiliyor. Bu 700 bin tl faiz olmus oluyor. Gelismekte olan ulkelerde sabit faiz uzerine kredi veriliyor. Bunun sebebi de ongorulebilirlik yaratmak. Bu nedenle kredi odemelerinizde 1000 tl oduyorsaniz ilk aylarda 800tl faiz, 200 tl ana para gibi bir denklem olur. Son aylarina geldiginizde bu oran tersine doner.
Ekonomik olarak stabil olan ulkelerde faizler cok fazla artmiyor. Bu nedenle dinamik faiz tercih ediliyor. Yani ev kredinizi 1,2 veya 3 yilligina sabit olacak sekilde kitleyebiliyorsunuz. Bu sure bittiginde o gunku faiz durumuna gore tekrar bir sure seciyorsunuz. Yani faiz toptan hesaplanmiyor. Size verilen ana para borcunu elinizde tuttugunuz sure boyunca faizini oduyorsunuz. Rakamlar da yukaridaki gibi. 15 bin odemenin 10 bini ana para 5 bini faiz. Ana para azaldikca faiz de azaliyor. Tabi yillar alan bir surec.
Peki diyelim ki Isvec’te kalmaktan vazgectim. O zaman ne olacak?
Evinizi 3.5 milyon krona aldiniz diyelim. 3 sene sonra satmak istediniz. Yukaridaki hesaba gore 120 bin kron x 3 sene = 360 bin kron ana para odediniz. 200 bin kron da pesinat koymustunuz. Evin icinde toplam 560 bin kron ana paraniz var.
Stockholm’de ev fiyatlari genel olarak artis egiliminde. Tabii ki global kriz durumlarinda geri cekilmeler oluyor. Ancak bunu hesaba katip fiyatlarin cok artmadigini dusunelim. %5 artmis olsun. Suradaki istatistige bakarsaniz Isvec’te ev fiyatlarinin yillik degisim oranlarini gorebilirsiniz. Son 3 yil icin %5 artis oldukca mutevazi gorunebilir.
Konumuza donelim. %5 artis, 3.5 milyon kronluk ev icin 175 bin kronluk artis demek olur.
Toplayalim; 175 bin kron fiyat artisi + 560 bin kron ana para = 735 bin kron ediyor.
Dolayisiyla evi sattiginizda kalan borcunuz otomatik olarak kapatilir. Faiz sifirlanir. Cunku borcu elinizde tutmuyorsunuz artik. Son olarak kar ve icerideki anaparaniz da size kalir. Bu hesaplamada 735 bin kron hesabiniza yatiyor. (Emlakci, vergi kismina girmedim. Tabii ki kesintiler olur.)
Kulaga hos geliyor, bes dakika da yoktan kara gecirdin bizi dediginizi duyar gibiyim. :)
Hangi siteden ev bakabilirim?
Son olarak ev satin almak icin hangi siteyi kullaniyoruz ona bakalim. Hemnet, Isvec genelinde ev, arsa satmak veya almak icin kullanilan bir site.
Asagida Stockholm bolgesini sectim. Lägenheter yani apartman dairesi secerek de aradigim gayrimenkulun tipini sectim.
Arama sonucunda sag tarafta filtre secenekleri gorunuyor. Oradan en az 3 oda ve maksimum 3 milyon kronluk evleri filtrelemek istedigimi soyledim. Sonuc olarak bu parametrelere uyan evler harita uzerinde listelendi.
Ilanlardaki fiyati verip aliyoruz yani?
Cogunlukla hayir. Ilanlardaki fiyatlar acik arttirmaya baslangic fiyatlaridir. Evin belli bir gun gosterimi olur. O tarih ve saatte eve gider gorursunuz. Eger almayi dusunurseniz, emlakciya acik arttirmaya gireceginizi soylersiniz. Daha sonra acik arttirma baslayinca SMS ile fiyatinizi yazarsiniz. Her fiyat artisinda emlakcidan size mesaj gelir, siz de dilerseniz devam eder dilerseniz cekilirsiniz.
Ev satin alma islemleri nasil yuruyor?
Bu asama oldukca kolay. Acik arttirmayi kazandiginizda emlakci sizi arayip sozlesme imzalanmasi icin cagirir. Daha sonra bankanizla irtibata gecer ve acik arttirmayi kazandiginizi soylersiniz. Gerisi evrak isi. Butun sureci emlakci ve banka yonetiyor. Siz evrak islerinizi hallediyorsunuz, o kadar.
Kapanis
Anlatacaklarim simdilik bu kadar. Eger eksigim veya yanlisim oldugunu dusunuyorsaniz yorum olarak yazabilirsiniz. Ozel mesaj ile de ulasabilirsiniz. En kisa zamanda duzeltmeye calisirim. :)
Bu yazıdaki gibi daha fazla içerik görmek istiyorsanız aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
🇸🇪 10 başlıkta İsveç’te yazılım geliştirici olmak ve yaşam
Aşağıdaki kanallardan bana ulaşabilirsiniz.
Twitter: https://twitter.com/ugurcanlacin
Linkedin: https://www.linkedin.com/in/ugurcanlacin/
Email: ugurcanlacin@gmail.com
Instagram: https://www.instagram.com/ugurcanlacin/
