Dün açıklanan ve AKP tarafından müjde adı verilen doğalgaz bulunma işinin olası bir erken seçimi değil tam tersini gösterdiğini düşünüyorum.
AKP’nin ve onun vücut bulmuş hali olan Recep Tayyip Erdoğan’ın kafasında bir erken seçim olmadığı bence dün itibariyle netleşti. Bu açıklama her erken seçim öncesi bulunan ve bir miting meydanında lafı geçirilen buluşlar gibi sunulmadı. Bilerek büyütüldü. Muhalif belediye başkanlarını dâhi etkileyen bir rüzgara dönüştürüldü iş.
Peki neden? 320 milyar metreküp gibi Türkiye’nin kızgın tavaya dönen ekonomik krizine ne zaman gerçekten döküleceği belli olmayan bir bardak su olabilecek bu açıklama neden bu kadar şişiriliyor?
Çünkü AKP yeni bir soluk almaya çalışıyor propaganda ile. 2023’e kadar ekonomi kötü olabilir ama 2023’te hele bir gaz çıksın. O zaman çağ Türkiye Çağı olacak, dertler bitecek deniyor.
Kısaca bu açıklama erken seçim olacak değil; erken seçim istemeyin açıklamasıdır ve kafalarında gerçekleşecek zamanında seçimin kampanyasının başlamasıdır.
Burada bahsettiğim Cambridge Analytica bir kavram, bir çatı aslında.
Şöyle ki, partiler ve adaylar seçimlere 9 gün kala reklamları, propagandayı arttırdılar. Televizyonlarda dönen reklamlar bir yana bir de sosyal medyada dönen reklamlar var tabii ki. Peki, bir soru: Facebook’ta, Twitter’da ve Instagram’da sizin karşınıza oy vereceğiniz ya da vermeyi düşündüğünüz partilerin/adayların reklamları mı çıkıyor? Yoksa oy vermeyeceğiniz parti ve adayların sizi yakalamaya çalıştığı reklamlar mı? (Burada amatör olarak reklam işimi yürüten ve parasını verimsiz şekilde harcayan adaylardan bahsetmiyorum. Örneğin bir aday var. Instagram’dan zaten takip ediyorum. Fakat o kişi bana reklam da gösteriyor. Kaynağın boşa harcanmasına güzel bir örnek.)
Bu “zaten oy verecek olana ve kesinlikle vermeyecek olana” görünmeme stratejisi bir “Cambridge Analytica Efect” olarak bu seçimin dijital propagandasına damgasını vurdu. Kafamdaki soru şu: Acaba seçmenler “Bizim parti hiç çalışmıyor!” diye düşünüp biraz da olsa umutsuzluğa kapılırlar mı?
Bugün sosyal medyada bir mesajı anlatmanın en kolay yöntemi bir görsel kullanmaktan geçiyor. Çünkü çoğu kimse bırakın böyle bir yazıyı okumayı; 280 karakterlik bir tweeti okumaya bile vaktinin olmadığına inanıyor. Vakti olsa dâhi dikkatini toparlamakta zorluk çekiyor. Bu sebeple de bir fotoğraf ya da bir resim kullanmak hatta üzerinde biraz emek harcanmış bir grafiği tercih etmek mesajı iletmek adına öne çıkan yöntem oluyor.
Burada da tabii ki “O” görseli seçme konusu öne çıkıyor. Doğru mesajı iletecek, göreni hemen etkisi altına alacak ve en azından 5 saniye etkisi altında tutabilecek görseli bulmak… (Bunu yaparken de zamanla yarışıldığını not etmek gerekli. …
Bilim kurgu filmlerinin klişelerindendir… Bir laboratuvarda çalışan bilim insanı sonunda bir “şey” keşfeder. Bu keşfettiği şey insanlığın kaderini değiştirebilecek öneme sahiptir. Bilim insanımız çalışma notlarını aldığı defterine buluşunu anlattıktan sonra bir not düşer: Bu kötü niyetli insanların eline geçerse insanlığı yok edebilecek bir buluş! Ve tabii ki hikayenin devamında bu buluş kötü niyetli insanların eline düşer.
Magazinel olarak gündemimize giren Cambridge Analytica ve Facebook arasındaki 50 milyon hesap haberi de aslında bu bilim kurgu filminin bir sahnesi. Evet sadece bir sahnesi ve önemli bir sahnesi de değil.
Klişemizden devam edelim. Bilim insanımızın ismi Michal Kosinski. Şu anda 36 yaşında. Sonra…
Geçtiğimiz hafta sonu İtalya’da bir seçim gerçekleşti ve neredeyse Avrupa’nın her ülkesinde gerçekleşen seçimler sonrasında atılan manşetler bu seçimden sonra da atıldı:
- Popülist sağ kazandı.
- Merkez sağ erimesine rağmen hala oyunun içinde.
- Merkez sol tamamen silindi.
- En ama en önemlisi de radikal sağ partiler artık dalga geçilen minik partiler değil; iktidar ortağı olabilecek kadar güçlü partiler.
Artık siyasi denklemin değiştiği çok net. İki dönem merkez sağ, iki dönem merkez sol; sonra üç dönem merkez sağ, bir dönem merkez sol şeklinde merkezde dönüp duran iktidarlar yok. Patronlara ve kiliseye sırtını dayamış bir merkez sağ ile sendikalara ve üniversite öğrencilerine sırtını dayamış…
