Sosyo Ekonomik Statü Endeksi (SES) Grupları Nedir ?

Bireylerin ve hanelerin sosyal hiyerarşide bulundukları konum onların sosyal statülerini oluşturur. Sosyo-Ekonomik statü bireye ait bir özellik gibi görünse de Türkiye’de hala hane düzeyinde algılanıyor.

TUİK’ e göre hane “aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta veya konutlarda, aynı konutun bir bölümünde yaşayan, kazanç ve masraflarını ayırmayan, hane halkı hizmet ve yönetimine katılan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluk” şeklinde tanımlamıştır.

SES grupları oluşturulurken hane mi yoksa birey mi baz alınacak ? Bu birçok değişkene bağlıdır. Örneğin; Türkiye’ de yapılacak bir çalışmada hanenin baz alınması daha uygun olacaktır çünkü Türkiye’de aile hala çocuk yetiştirme merkezli bakış açısında olduğundan kadınların çoğu evde, erkeklerin çoğu ise çalışma hayatında yer alır.

Bunların dışında bir SES grubu önemli olan ir mesele de kullanılacak ölçütlerin belirlenmesidir. SES üzerinde temel olarak etkili olan etkenler : Eğitim, gelir, meslek, mülkiyet, diğerleri..

-Eğitim Endeksi: Dikey hareketlilik için oldukça önemli bir etkendir. Bir hanenin eğitim endeksi o hanede en yüksek eğitim seviyesindeki insanı ele alarak hesaplanır ya da hanedeki bireylerin eğitim aldıkları yılların ortalaması alınır. Ortalama arttıkça SES seviyesi yükselir.

-Gelir Endeksi: Haneye gelir getiren herkes ve her türlü kaynaktan gelen gelir dahil edilecektir ve hanedeki toplam kişi sayısına bölünerek ortalama hane gelirine dönüştürülür. Türkiye’de sosyo-ekonomik bir gösterge olan tüketim ve yaşam tarzını yakından etkilemektedir. Gelir arttıkça SES yükselir.

-Meslek Endeksi: Hanede yaşayan ve düzenli/ düzensiz gelir dahil edilir. Meslek, eğitim ve geliri tamamlayıcı bir etken olarak da görülmektedir.

-Mülkiyet: Hanede bulunan kişilerin sahip olduklarını içine alır. Mülkiyet arttıkça SES artar.