Yeni Nesil Banka “Mox” nasıl kuruldu? CEO’su Deniz Güven Kimdir?
Standard Chartered tarafından Yeni Nesil Dijital Banka Olarak Kurulan Mox’un ve Başarılı CEO’su Deniz Güven’in hikayesi
Mox’un hikayesi bir çok anlamda konuşulmaya devam edecek gibi duruyor. Hong Kong’un “Smart Banking” yol haritası ile öncü olması devletlerin teknolojik gelişmeler konusundaki katalizör rolüne çok güzel bir örnek. Ayrıca Mox’un tek bir server bile olmadan tamamen bulut tabanlı (cloud-based) ve bütün sistemlerin API ile konuştuğu bir teknolojiye sahip olması da Mox’un konuşulmasının en büyük sebeplerinden biri olacak gibi görünüyor. Mox’u bildiğimiz yeni nesil bankalardan ayıran en büyük özellik arkasında çok köklü bir ingiliz bankası olan Standard Chartered’ın olması. Buna rağmen bizdeki Enpara ya da Senin Bankan gibi örneklerin dışında tamamen kendi alt yapısı, çalışanları ve kültürüyle kuruluyor. Ama şuna eminim Mox çıkardığı yeni ürünlerle konuşulmayacak. Bunun yerine teknolojisi ve bildiğimiz bankacılık ürünlerini yeni bir deneyim ve tasarım ile sunması açısından konuşulacak. Ve en güzeli de bu tür bir projenin başında bizden birinin Deniz Güven’in olması. Ayrıntılı olarak ele aldığım ve incelediğim yazıma artık başlayabiliriz.
Deniz Güven Kimdir?
Marmara Üniversitesi Yeni Medya ve İletişim bölümünde lisans eğitimini tamamlamıştır. Daha sonra Bilgi Üniversitesi MBA programını tamamlamıştır. Ayrıca LSE(London School of Economics)’de Yöneticiler İçin Liderlik Programı’nı, Columbia Business School’da Yenilikçi Strateji Yürütme Programı’nı ve Stanford Üniversitesi’nde Yöneticiler İçin Stratejik Pazarlama eğitim programını tamamlamıştır.
Deniz Güven bankacılık kariyerine Demirbank ile başladı. Daha sonra HSBC’de Advantage kartın dijitalleşmesinde aktif rol aldı. Daha sonra Finansbank’ta dijital kanalların pazarlamasında çalıştı. Türkiye’deki son durağı ise Garanti Bankası oldu. Garanti Bankası’nda Şubesiz Bankacılık Birim Müdürü göreviyle içinde mobil bankacılık, çağrı merkezi ve internet bankacılığının da olduğu tüm dijital kanalların yönetimini yaptı.
2017 yılında yurtdışı kariyerine İngiltere merkezli Standard Chartered’da Müşteri Deneyimi ve Dijital’den sorumlu Global Yönetici olarak başladı. Çok kısa bir süre sonra ise Standard Chartered markası altında Hong Kong’a dijital bir banka kurmak üzere CEO olarak atandı.
Ayrıca Startup’lar için hızlandırma programı olan GarantiPartners için mentor olarak çalıştı. Digitalage dergisinde yazılar yazıyor ve finans ve teknoloji üzerine 20'den fazla makalesi yayınlanmıştır.
Mox Nasıl Kuruldu?
2017 yılında HKMA (Hong Kong Monetary Authority) “Smart Banking” yol haritasını açıkladı. En çok dikkat çeken konu ise “Sanal Bankacılık Lisansı (Virtual Banking Licence)” oldu. Hong Kong nüfusunun %23–24'ünün SC (Standard Chartered) müşterisi olduğunu düşündüğümüzde bu yeni lisans ile birlikte gelecek olan yeni oyuncular SC için ciddi bir tehdit oluşturuyordu. Bu tehdit ile başa çıkmanın en iyi yolu yeni gelişmelere uyum sağlamak olduğu için SC 2018 yılında bu lisansı alarak yeni bir dijital banka kurmaya karar verdi ve CEO olarak Deniz Güven’i görevlendirdi. Yaklaşık 20–30 arası çalışan ile yola çıkan Mox’un şu an yaklaşık 150 çalışanı var.
Deniz Güven’in Standard Chartered yönetiminde Mox’un kurulumu için en önemli isteği bu girişimin farklı bir şirket altında, farklı bir teknoloji ve farklı bir şirket kültürü ile kurulmasıdır. Bu şekilde Mox’un risk iştahı, müşteri kitlesi ve müşteriye sunduğu deneyim de tamamen farklılaşmış olacaktı. Üst yönetim tarafından bu fikir kabul edilerek Deniz Güven’in yeni bir şirket kurmasına izin verildi.
Deniz Güven’in Hong Kong pazarına yabancı olduğu düşünüldüğü için araştırması için bir çok rapor gönderildi. Deniz Güven ise bu raporlardan ziyade yerel halkın günlük hayatında olan bitenleri tam anlayabilmek ve acı noktalarını (pain point) bulabilmek için etnografik bir araştırma yaptı. Bireysel bankacılık alanında seksenden fazla pain point buldular. Bu noktalara odaklanarak hizmet geliştirmeye başladılar.
Mox’un Tasarımına Nasıl Karar Verildi?
Mox’un tasarımından rengine kadar ciddi araştırmalar yapıldı. Ana renk olarak mavi renk (trans blue) kullanılıyor. Mox’un tasarımında Hong Kong’un demir parasının tırtıklı tasarımında bile ilham alınmış. Tasarımda ayrıca Hong Kong’un gece renkli neon ışıklarından da ilham alınmış.
Mox’un Diğer Yeni Nesil Bankalardan (Challenger Banks) Farkı Nedir?
Monzo, N26, Starling ve Revolut gibi bankaların popülerliğini arttırırken en büyük probleminin karlılık olduğu biliyoruz. Monzo İngiltere gibi bir sektörde bu kadar popüler olmasına rağmen 1 milyon müşteriye 5 yılda ulaşabildi. Ve 2019'da 110 milyon pound zarar ettiler. Mox bu bankaların yaşadığı problemleri de düşünerek kârlılık ve popülerliği aynı anda sağlamak üzerine strateji çalışmış.
Mox daha sanal bankacılık lisansını almadan önce 15'e yakın firma ortak olmak istemiş. %25'lik hissesini HKT(Hong Kong Telekom)’ye ve %10'a yakınını da Trip.com’a satarak güçlü iş ortakları elde etmiş oldu. Bu tür iş ortaklıklarının maddi yatırım ve dağıtım ağı gibi avantajlarının dışında hizmet sağlama anlamında da avantaj sağlayacağı düşünülüyor.
Ayrıca tamamen bulut tabanlı bir teknolojiye sahip olduğu için ödüllendirme (cash back) gibi özellikler anında (real time) gerçekleşebiliyor.
Mox Müşterilerine Hangi Hizmetleri Sunuyor?
Mox’un müşteriye sunduğu hizmetler bir mobil uygulama ve kart üzerine şekillenmiş durumda diyebiliriz. Smart banking, smart saving ve smart spending mottosu üzerine hizmetlerini şekillendiriyor.
Mox’un sunduğu önemli hizmetler aşağıdaki gibidir:
1- Müşteri olma işlemi tamamen dijital olarak mobil uygulama üzerinden dakikalar içerisinde gerçekleşiyor.
2- Hesap açılır açılmaz kart bilgileri uygulamaya geliyor ve anında kullanılmaya başlanabiliyor.
3- Kart numarası ve son kullanma tarihi gibi bütün kart bilgileri sadece uygulama üzerinden görüntülenebiliyor. Kart üzerinde sadece isim yer alıyor.
4- Uygulama ile anında kart açılıp kapatılabiliyor. Bu güvenlik özelliği fraud riskini azaltmış oluyor. Çünkü kartın kaybolduğunu düşündüğünüz zaman anında kapatabiliyor. Geri bulduğunuzda da açabiliyorsunuz.
5- %5 bonus (cash-back) özelliği var ve anında yükleniyor. Hatta bu miktardan anında gelir elde ediyorsun.
6- Hesaplardaki bütün miktardan günlük olarak getiri kazanıyorsun.
7- Para çekme özelliği ile Mox uygulaması üzerinden başka bankadaki hesaptan parayı Mox hesabına aktarabiliyorsun. Bu hizmeti büyük ihtimalle açık bankacılığın ödeme emri başlatma hizmeti ile sağlayabiliyorlar.
Deniz Güven’in Tomorrow ile Mox hakkındaki detaylı sohbetini izleyebilirsiniz.
Mox’un sunduğu hizmetleri ayrıntılı olarak incelemek için de internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
