Pars intermedia kisti nedir? Nasıl oluşur? Klinik belirtileri nelerdir? Ameliyat gerekli midir? Hangi doktor tarafından tedavi edilir? Tüm sorularınızın cevapları bu yazıda
Vücuttaki hormonal denge beynin en alt kısmında, kafa tabanını oluşturan kemikler içerisinde yerleşmiş olan ‘hipofiz bezi’ tarafından kontrol edilir. Hipofiz bezi; anatomik olarak ön lob ve arka lobdan oluşmakta olup bu loblar arasında mikro düzeyde kistik yapılar sık olarak gözlenir ve vücutta herhangi bir anormal belirtiye sebep olmazlar. Nadiren bazı insanlarda bu kistler genişleyip çeşitli belirtilerle kendini gösterir. ‘Pars intermedia’ kisti olarak adlandırılan bu kistler daha çok kadınlarda görülmekte olup genellikle hipofizden salgılanan ‘prolaktin’ hormonunun yükselmesine ve bu hormon yüksekliğine bağlı olarak da gebelik ya da emzirme olmadığı halde her iki memeden süt gelmesi, cinsel fonksiyon bozuklukları, kısırlık, adet düzeninde bozulma gibi problemlere sebep olabilmektedir. Belirti göstermeyen pars intermedia kistleri genellikle başka amaçlarla çekilen beyin görüntülemelerinde tesadüfen saptanır. Takip ve tedavisi beyin cerrahisi uzmanı tarafından yapılır.
Bahsi geçen şikayetler ile başvuran hastaların damardan kontrast madde verilerek Beyin MR’ı ile Hipofiz MR’ı çekilir, kan testleri yapılarak hipofiz hormonlarının düzeylerine bakılır. Bu tetkikler sonucunda ya da tesadüfen saptanmış ve klinik belirti vermeyen kistleri olan, prolaktin hormon düzeyi normal sınırlarda olan hastalar başlangıçta 6 ay, sonrasında ise 1–2 yıl aralıklarla kontrole çağrılarak kistlerin büyüyüp büyümediği, hastada herhangi bir şikayet oluşturup oluşturmadığı takip edilir. Kisti büyümüş olan, prolaktin düzeyi yüksek olan, memeden süt gelmesi, adet düzensizliği, kısırlık, cinsel fonksiyon bozukluğu gibi problemler yaşayan hastalarda ise cerrahi tedaviye karar verilir.
Pars intermedia kistlerinin ameliyatları; en iyi ameliyathane ve en iyi yoğun bakım şartlarına sahip merkezlerde yapılması gereken ameliyatlardır. En iyi beyin tümörü ameliyatı, en iyi boyun fıtığı ameliyatı, en iyi bel fıtığı ameliyatlarının gerçekleştirildiği Ankara, bu ameliyatın gerçekleştirilebileceği tam donanımlı pek çok merkeze sahiptir.
Ameliyatında; hasta genel anestezi ile uyutulduktan sonra burundan girilerek, anlık kamera görüntüleri eşliğinde kist boşaltılır. Sonrasında hastanın genel durumu iyi ise hasta yatağına alınır. Kalp hastalığı, astım vb. ek problemleri olan ve ameliyat sonrası yoğun bakım ihtiyacı olan hastalar ise bir süreliğine yoğun bakımda takip edilip durumu toparladıktan sonra servise çekilir. Ameliyat sonrası hastaların yaklaşık %70–80’inde prolaktin hormon düzeyi normale döner ve hastanın şikayetleri düzelir.
Sizde veya sevdiklerinizde pars intermedia kisti mevcutsa, kafanızın karışmasına müsaade etmeden, bu problemin takibinde ve tedavisinde size en doğru yolu gösterecek en iyi beyin cerrahının kapısını çalmak için daha fazla beklemeyin.
