Uluslararası ilişkiler alanında uzun zaman sonra denk geldiğim en tatmin edici köşe yazılarından birisine Unherd’de rastladım. Bu yazıyı kısaca özetleyip biraz da yorum katmak istiyorum. — Aris Roussinos’un yazısı “liberal dünya düzeni küresel barışı getirmekte başarısız oldu” alt başlığı ile yayınlanmış. Daha ilk paragrafta 21. yüzyılın savaş yöntemi olan proxy yani vekalet savaşlarına verilen önemi görüyorsunuz: Biden kabinesi ilk icraatlardan birisi olarak Irak’ta ABD’nin güvenlik taşeronlarına saldıran İran destekli milis güçleri vurmasından bahsediliyor. Vekillerden ve müvekkillerinden.

Bir süredir mutfakta pişen bir yazı bu. Kaleme alındığı gün, tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın yıkıldığı haberi geldi. Hakkında yasal süreç devam ederken, hukuk gibi tali hikayelerle uğraşmayan devlet yöneticileri yıkıma başladı ve araziyi Diyanet’e tahsis etti. Eğer burada dini bir bina, cami, mescit gibi bir şey inşa edilirse yakınlarda bulunan…

Dünyada onlarca yıldır süren siyasetsiz siyaset döneminin sonuna geliniyor. Siyasi arena ‘popülistler’ ve makul insanlar olarak ayrışmış durumda. Siyasetin amacının unutulması ile geldiğimiz bu süreçte neyi kaçırıyoruz? — Katıldığım bir konferansta konu uluslararası ticaret, barış ve refahtı. Konuşmacının söylediği her şeye katılıyordum, serbest ticaret milletleri zenginleştiriyor, fakir toplumların zenginleri yakalaması için eşsiz bir fırsat sağlıyordu.

Türkiye’de iktidar partileri kadar eleştirilen bir olgudur CHP. Hatta bazı durumlarda daha da ileri gidilir: Zemin hazırlayıcı olarak itham edilen CHP felaketlerin faillerinden bile daha çok eleştirilir. CHP eleştirisinin bir eleştirisini yapmanın zamanı geldi. — Fırat’ın kıyısında koyun kaybolsa bu CHP’den bilinir. Daha önce Türkiye’de Cumhuriyet’in ilk yıllarında yapılan yanlışların belirli bir toplumsal kesime fatura edilmesinden bahsetmiştik. Adeta temeli bozuk bir binayı ele alır gibi günümüzdeki her sorunun kökünü en son ne zaman iktidara geldiğini dahi hatırlayamadığımız CHP de benzer bir kaderi paylaşır: “Kökü bereketsizdir”, bu ülkeye çakılan her çiviye karşıdır. Cumhuriyet…

Avrupa Birliğinin Türkiye delegasyonu okulların başlamasını kutlamak için Türkçe ve Arapça bir tweet attı. Türkiye’nin resmi dilinin Türkçe olduğunu söyleyen ve iki dilli bir ülke algısına karşı çıktığını düşünenlerin tepki göstermesi üzerine delegasyon önce bu tweetleri, daha sonra ise geçmişte attıkları bazı Arapça tweetleri sildi. Bu ‘kriz’ üzerinden bir röntgen çekmeli. — AB Delegasyonunun son attığı Arapça tweetler dikkat çekse de, aslında üç yıldır böyle bir politika yürütülüyordu. Delegasyon, yaptığı açıklamaya* göre projelerin hedef kitlesi olan Suriyelilere ulaşabilmek için Arapçayı da çalışma dilleri arasına ekledi. …

Kavramları kullanırken pek dikkat etmesek de üzerinde toplumsal uzlaşı bulunan tabirler içinde yaşadığımız dünyayı anlamamızda bize fayda sağlar. Türkiye siyasetini anlamak ve adlandırmak için hükümet, iktidar ve rejim kavramlarını tartışmamız ve tanımları netleştirmemiz bu tartışmanın kalitesi açısından önem arz etmekte. — Demokratik kazanımlarda geriye gidiş ihtimali yakın geçmişe kadar pek gündemde değildi. Ancak, belki de ülkemizin öncüsü olduğu nadir dönüşümlerden birisi olarak, dünya genelinde gidişatın demokrasilerin ölümü olarak adlandırılması ile birlikte bu olumlu ön kabulden vazgeçilmiş görünüyor. …

Sosyal medyada olsun, arkadaş sohbetlerinde olsun düzenli olarak Starbucks tartışması çıkar: Bir kahve o kadar eder mi? Starbucks’a gidenler kendilerinin havalı olduğunu mu sanmaktadır? Cevap aslında Starbucks’ın ilk kurumsal yatırımcısı ve iki kez CEO koltuğuna oturan Howard Schultz’un yazdığı kitapta saklı. — 2017 yılında bir konferansa katılmak için bulunduğum Oslo’da dinlenmek, soluklanmak ve dürüst olmak gerekirse birazcık da kestirmek için aklıma gelen ilk yer marina bölgesindeki Starbucks şubesi olmuştu. Neden Starbucks’un beynimde böyle bir yer edindiğini öğrenmem şirketin efsane CEO’su Howard Schultz’un Onward kitabını okumamla birlikte gerçekleşti.

Ulus devletlerin döneminin bittiği ve çağın sorunlarına ayak uyduramayacakları uzun süredir siyaset bilimcilerin genel kabulüydü. Brexit ile ilk soğuk duş yaşanmışken Trump’ın seçilmesi siyaset bilimi camiasının kendisini sorgulanmasına sebep oldu. Peki aslında sorun neydi? Ulus devlet paradigması bitmiş miydi ya da paradigmalar nasıl değişirdi? — En az 15 yıldır okuduğum ya da dinlediğim siyaset bilimciler ulus devletler devrinin bittiğini söylüyordu. …

Dünya’nın en zengin ülkelerinde yaşayanlar neyden rahatsız? Refahlarını neden ötekilerle paylaşmak istemiyorlar? Zihin üzerine bir denemeyle açıklamaya çalışalım. — Edmund Husserl’in fenomenolojisine göre an’ı algılarken içinde bulunduğumuz sekansta daha önce algıladığımız şeylerden bağımsız bir bilgi elde edemeyiz. Bunu Husserl retention kavramıyla açıklamıştır. …