STENDHAL, ÖLDÜREN ESERLER

Öldüren tablolar,kalp ritmini değiştiren müzikler,büyük bir ihtişam yaratan heykeller,ilahi bir amaç taşıyan eserler. Ve biz sıradan insanlar…

Nasıl oluyor da bir sanat eserinin karşısında kan akışımız değişiyor ve kalp ritmimiz bozuluyor? Nasıl oluyor da bir sanat eserinin karşısında fiziki aktivitelerimiz değişiyor?

Bunun sanıldığı gibi doğaüstü bir açıklaması yok, hatta tam olarak bilimsel bir sendrom. Stenhal sendromu veya diğer adıyla hiperkültüremi.

Belirtileri içinde hızlı kalp atışı, baş dönmesi baygınlık, şaşırma ve halüsinasyon olan psikosomatik bir rahatsızlık olarak biliniyor.

Sendrom kendisini özellikle kişinin sanat eserlerinin bolluğu, ihtişamı ve güzelliği karşısında, kendinden geçme halinde gösterir.

19. yüzyılda sanatın ve sanat eserlerinin maksimum sayıda olduğu gerçeği göz önüne alındığında, bahsi geçen sendromun bu dönemde ortaya çıkması çokta şaşırtıcı değil.

Özellikle göz önünde olan sanat başkentlerinin bu sendroma davetiye çıkarması da kaçınılmaz bir durum.

Bu başkentlerden birisi ise Floransa.

Her yıl çok sayıda sanat eseri bu şehirde sergilendi ve binlerce sanat meraklısının zevkine sunuldu.

Zaman geçtikçe bazı sanat galerilerinde eser seyri sırasında bayılmalar ve rahatsızlıklar ortaya çıkmaya başladı. Kişilere ilk yardım yapıldı veya hastaneye kaldırıldılar.

Bu sanat gezginleri arasında bulunan Stenhal adındaki Fransız yazar Floransa ziyareti sırasında Santa Croce Bazilikası’nda Giotto’nun fresklerini gördüğünde anlatılması güç bir duygu yoğunluğu hissettiğini yazdı.

Fakat, bu konudaki araştırmalar 1979 yılında tekrar ortaya çıktı ve İtalyan psikiyatr Graziella Magherini’nin Floransa’da bu sendromu yaşayan 100’den fazla ziyaretçiyi gözlemlemesi ve tasvir etmesinden sonra isimlendirildi ve kayıt altında alındı.

Sadece Floransa’ da her yıl 100 den fazla kişi bu sendromu yaşıyor.

Bazı kaynaklara göre diğer ismi sanat zehirlenmesi.

Eserleri insanların değil doğaüstü bir varlığın yaptığını da iddia edenler azımsanmayacak derecede.

Fakat bilim bütün gerçekliği ile bize sunulduğundan dolayı bu sendromun sebepleri aşikar.

En güzel zehirlenme biçimi bu olsa gerek.