Gladyatör (2000)
2000 Yılı yapımı
Yönetmen: Ridley Scott
Senaristler: David Franzoni (Hikaye), David Franzoni (senaryo)
Başrol Oyuncuları: Russell Crowe, Joaquin Phoenix, Connie Nielsen
Gladyatör muhteşem bir film. Filmin müzikleri başlı başına şaheser. Müzikleri Hans Zimmer yapmış.
Gladyatör filmi yapımından yirmi yıl geçmiş. Film hikayesi, oyunculuğu ile bence klasik filmler arası girmiş bir film.
Film ilk sahnesi bütçenin büyük kısmının harcandığı bölüm olsa gerek. Savaş sahnesinin oluşturulması, yüzlerce oyuncu, kostümleri vs epey para ve emek harcamışlardır. Film yaklaşık 100 milyon dolara yapılmış getirisi olarak 400 milyon kadar bir hasılat yapmış.
General Maxsimus (Russell Crowe) sağlam duruşuyla cephede askerlerinin en önünde olması karakterini ortaya koyuyor. Karahgahta oturan savaşı hiç bilmeyen bir asker değil. Zaten Maxsimus karakterini kanlı canlı yapan aksiyonun tam ortasında olması değil mi?
Filmin hikayesini anlatmaya gerek yok. Hissettirdiği duygular önemli. Dışardan güzel görünen ama içinde ne entrikaların döndüğü hayatlar görüyoruz.
Commodus kişiliği bir türlü oturmamış, babasının gölgesinde kalmış bir oğul. Hiçbir zaman kendi olamamış.
Commodus (Joaquin Phoenix) büyümeyen bir çocuk. Babası koca imparatorluğu iyi yönettiği sanırken aslında yanındaki çocuğunu ihmal ediyor.
İmparator, Commodus’a “Ben sana iyi baba olamadım” derken aslında haklı bir şey söylüyor. Commodus’ta belki de hiç olamayacağı şeyi sırf babasının gözü girmek için yapıyor.
Joaquin Phoenix’in 2019 yılında oynadığı Joker filmine de bayıldım. Filmi nerdeyse Phoenix, tek başına sırtlayıp götürüyor. Çok iyi bir oyuncu.
Roma koca imparatorluk, bir kişinin görüşleri kadar ileriye gidebiliyor ki onun ki de aslında kısır kalıyor.
Sadece daha büyük olmak, daha güçlü bir askeri güç elinde olması, geniş gelir kaynaklarına sahip olmak yetmiyor. Bunca şey sağlam oturmuş bir meclisin iyi çalıştığı bir yönetiminde kat kat daha iyi neticeler verirdi.
Düşünsenize filmin ilk sahnelerinde Amerikan vari bir mesaj var: “Vahşilere medeniyet getirdik ama onlar kabul etmedi, o zaman onları yok edelim neleri varsa alalım.”
Amerika kendi içinde medeni, dışarda taş üstün taş bırakmamaya yemin etmiş gibi hareket ediyor. Peki ne için? Amerikan menfaatleri için. Ne kadar saçma değil mi?
Herhangi bir devlet kendi çıkarları için her şeyi yapmayı, her türlü haksızlığı, gücü yettiğince yapmayı kendinde hak görüyor. Böyle olduğunda insan olmanın bir anlamı kalıyor mu?
Maxsimus büyük Roma İmparatorluğunun savunucusu, emre amade asker.
Sezar diyor ki Roma nedir? Maxsimus “Roma benim evim, Roma medeniyettir. Ben bu medeniyet, evim için savaşıyorum” diyor. Ne kadar masum değil mi?
Medeniyet diye tarif ettiği şeyse herkesi Romalı gibi yaşamaya zorlamaktan başka bir şey değil. Hitlerden ne farkı var bunun. Bir yere gideceksiniz ve ben medeniyeti temsil ediyorum benim gibi olacaksınız olmazsanız sizinle savaşacağım diyorsunuz. Büyüklük/güç sarhoşluğu böyle bir şey demek?
Commodus filmin kötü adamı. Halkına istediğini veriyor. Bir taraftanda aslında dışarda savaşmaktansa arenade savaşalım daha iyi diyor. Heyecansa işte bu konuda hepimiz eşittiz buyrun sizde alın.
Bazen filmi katman katman soyduğumuz zaman altında dıştan görünenle taban tabana zıt bir tema, anlam çıkıyor.
Daha doğrusu bize doğru diye gösterdiği yanlış, yanlış diye gösterdiği doğru. Sezara bakın, onca zaman imparator olarak yaşa, ülkeleri kana bula sonra alın size Cumhuriyet veriyorum de. Bu karakter böyle bir şey yapabilir mi? Koskoca imparator bunu yapması mümkün mü?
Commodus da gerçekle örtüşmüyor yaptığı. Onca zaman silik karakter birden en cin siyasetçi kesiliyor.
Evet bazen filmin bir film olduğunu unutuyoruz. Sonuçta film bir kurgu, bir senaryo üzerinden insanlara bir duyguyu, hissi vermek için yapılan bir çok sanatın iç içe geçmiş şekli.
Her zaman söylediğim gibi filmi sanat eseri seviyesine çıkaran hikayesi, oyunculuğu ya da çekimleri değil. Bunların toplamında ortaya çıkan şey.
Bazen bir sahnedeki küçük bir diyalog ya da oyuncunun bir duruşu, kostümdeki bir ayrıntı çok şey kaybettirebilir ya da sahneyi kurtarır.
Belki de her şeyi yönetmenin bakışıyla toplanması, tek bir noktaya yoğunlaşması da bundan kaynaklı olsa gerek. Hem birçok farklı kişinin performansı sözkonusu hem de tek kişinin bu takımın en iyi perfonmansını vermesini sağlaması.
Gladyatör filmi en sevdiğim filmlerden. Savaş mecara filmleri sevenler için çok iyi film.
