Dokuz: Çocuk Olmak
16 Ağustos 2019 Cuma / San Jose, California
Ada,
Bugün 10 aylık oldun. Gelişimine tanık olmak ve adım adım, gün be gün bir insanın yetiştiğini görmek inanılmaz bir duygu. Bu gidişle bir geçen zamanın farkına bile varmadan bebeklikten çıkıp bir çocuk olacaksın.
Biraz da bu yüzden, biraz da mektupların gelişiminde sırası geldiği için bugün çocuk olmak üzerine konuşacağız.
Öyle umuyorum ki bu mektubu ilk okuduğunda çocuk yaştasın ve çocuk olmanın nesi üzerine konuşacağımızı merak ediyorsun. Çocuğuz işte, daha ne olsun?
Hayattaki bütün iyi şeyler gibi, çocuk olmanın da değeri zamanla anlaşılabilir. Şimdi söylediklerim sana yabancı gelecektir ama çocukluğumuz, tüm bir yaşam içinde dönüp dönüp sığındığımız bir yuva, bir tür anavatan olabilir bize.
Yetişkinlikte çektiğimiz sıkıntıları daha kolay atlatırız ama huzursuz, mutsuz geçirilen bir çocukluğun izleri tüm bir yaşam boyu taşınır.
Tersi de doğru, araştırmalara göre huzurlu, mutlu, sevgi ve şefkat gören çocuklar daha huzurlu ve dengeli bireylere dönüşüyorlar.
Annenle ben sana bu mutlu öyküyü yaşatabilmek için elimizden geleni yapıyoruz ve yapacağız her gün, çünkü çocukluğun ve yetişkinliğinde de içindeki çocuğu koruyabilmen rastlantılara mümkün olduğunca az bırakılacak kadar kıymetli.
Bize özel bir durum da değil bu, çocuklarını seven tüm anne babalar öyle davranıyor. Ne yazık ki tüm çocuklar bu şansa sahip değil, bazı çocuklar için bu sevgi ve şefkat bir lüks maalesef.
Netflix’te yayınlanan Yaşamın Başlangıcı belgeselinde, insanın yaşamının ilk üç yılında öğrendiği kadar beceriyi yaşamının başka hiçbir döneminde öğrenemediği anlatılıyordu. Bir düşün, doğduğunda hiç insan görmemiş halde doğuyorsun, üç yaşına geldiğinde yürüyor, konuşuyor, oyunlar oynuyor, sosyal hiyerarşi içinde davranabiliyor ve olağanüstü büyük bir bilgi dağarcığını kullanabiliyor oluyorsun.
Olağandışı bir yaratıcılık, merak, yaşama ve öğrenmeye duyulan tutku, salt katıksız neşe, hüzün, denemekten korkmama ve belki de fütursuz bir risk alabilme hali.
Yaşamla tanışmanın o akıl dışı büyüsü. Kıymetini bil kızım.
Kıymetini bil, çünkü işler her zaman bu kadar yolunda gitmeyebilir: Bu kadar hızlı öğrenen insanlar, büyüdüklerinde çoğunlukla yaratıcılığını yitirmiş, belirli kalıplar içine sıkışmış ve meraklarını kaybetmiş oluyorlar.
Neden böyle?
Ada, çoğu durumda büyüdükçe zihnimiz çevremizdeki kültüre, dünyaya uyum sağlar ve sosyal koşullar içinde kendi doğamıza uygun biçimde uyumlu davranmaya çalışırız. İnsan sonuçta sosyal bir hayvandır ve sürü içinde kabul görmüşlük, kendi bireysel tutkularımızın önüne geçer. Kültüre uyum aynı zamanda çevrendeki toplumun değer yargılarını, ön kabullerini bir süreç içinde kabullenmek ve bunları sorgulamadan uygulamak anlamına geldiği için insan bu davranışlar ve normlar bütününü küçük alışkanlıklar halinde edinir ve kendisini bu normlar içinde rahat hisseder. İşte bu konfor alanı senin olguları farklı pencerelerden görmeni farklı görmeni engeller. Zaman içinde kendini içine sıkıştırdığın bağlamdan başka bir şeyi göremez olursun.
Oysa Picasso’nun dediği gibi, bütün çocuklar sanatçıdır. Sorun büyüdüğümüzde de sanatçı kalabilmektir.
Bu nedenle çocukluğunu doya doya yaşayabilmen, daha önemlisi de yaratıcılığını, merakını, neşeni, coşkunu yaşamın boyunca yanında bir pusula gibi taşıyabilmen önemlidir. Çevrene uyum tabii ki sağlayacaksın, ama olaylara farklı pencerelerden bakma yeteneğini de yitirmemelisin.
Yaşamında veya etrafında birşeyleri değiştirmek istiyorsan, aradığın cevaplar etrafındaki yerleşik düzenden gelmeyecektir.
Sana bu söylediklerimi çok iyi özetleyen bir reklam filmi ile bu mektubu bitiriyorum.
Çocukluğunun tadını sonuna kadar çıkar, dahası çocuk ruhunu sarıp sarmala, yetişkinliğinde de yanında taşı kızım. Günün birinde yetişkin halin sana şu ya da bu nedenle yabancı gelirse, içindeki çocuğa sarıl. Sana insanı o anlatır.
Sevgiyle,
Baban.
PS. Son italik cümle Sezen Aksu’dan. Bkz Masum Değiliz.
