Kleurtijd, en mijn context presentatie
Het waren een wisselvallige afgelopen weken. Met ups en downs, verwarring na de presentatie, vragen in mijn hoofd die rondspoken, wat ben ik nu aan het doen? Wat maakt het allemaal uit? Dit heeft geresulteerd in dagen waar ik niks voor elkaar kreeg. Maar na de voortgangsbespreking met Joris ben ik weer aan de slag gegaan. Ik heb verschillende testopstellingen gemaakt, mensen dingen laten ervaren en hun mening daarover gedocumenteerd. En toevallig kwam er een lokaal vrij waardoor ik ook op een grotere schaal iets kon gaan maken. Om mijn voortgang van de afgelopen weken samen te vatten ga ik mijn presentatie die vooral over context ging hier proberen uit te schrijven.
Na veel wikken en wegen, nadenken en contemplatie, divergeren en convergeren van feiten en fantasie ben ik bij de volgende onderzoeksvraag gekomen.
Hoe kan ik met een lichtinstallatie een
meditatieve of bewuste staat van zijn creëren bij het publiek?
Met deelvragen:
Hoe breng ik het publiek een bewust staat van zijn?
Welk gedrag wil ik stimuleren en hoe kan ik dat gedrag of die interactie regisseren?
Hoe en waar kan ik het element tijd inzetten?
Hoe kan ik elementen uit meditatie toepassen?
De doelstellingen van mijn onderzoek zijn:
Mensen in een bewuste staat van zijn brengen, waarbij men een interactie aan gaat met de ruimte, door te bewegen, kijken, zitten en mediteren.
Esthetische lichtinstallatie vormgeven in de ruimte
Een meditatieve ervaring voor wie dat wenst
Het eerste deel van de presentatie ging over de relaties en verhoudingen die ik heb met mijn bronnen, en hoe ik hierop reflecteer en mijn conclusies hiervan. Ik heb deze ervaringen geplaatst in grafieken die aangeven in welk spectrum deze zich bevinden zit door ze te classificeren met bepaalde parameters, zoals dynamisch en statisch, theatrale spanningsboog en open, fysiek en mentaal. Deze staan onderaan de beschrijving van de bronnen, waarna ik met feedback van de presentatie hier ook weer op reflecteer.
Mijn allereerste bron, en ook de reden waarom ik mijn onderzoek over de bewuste ervaring van licht doe, is Solid Light Films van Anthony McCall. Ik vind dit werk heel mooi en spannend. Door een ruimte te vullen met rook en daar met strakke vormen in te projecteren lijkt het wel of het licht tastbaar word, het lijkt een solid vormen aan te nemen. Dit doet interessante dingen met het gedrag van de bezoekers in de expositie. Men gaat ontdekken en spelen met licht en gaat zich anders verhouden met de ruimte om zich heen. Men probeert deze ervaring te vangen met hun lichaam en de camera, maar is ook bezig met het bewust ervaren van de ervaring. Muren lijken te vervagen en er lijkt een landschap te ontstaan van verschillende abstracte vormen in de mist van theaterrook. Ik heb deze ervaring geclassificeerd als dynamisch, open en fysiek.
De volgende bron is Resonance van Lidy Six. Dit project is geïnspireerd op het Japanse concept Ma, wat vrij vertaald tussenruimte of leegte tussen objecten betekent. Zij wil heel graag de pure ervaring van licht door middel van kleur en geluid overbrengen op het publiek. Zij wil met deze ervaring het publiek het verloop van tijd in het hier-en-nu laten ervaren. Door de verandering van kleur zo langzaam te laten gaan ontstaat er tijdens de ervaring tussenruimte om het publiek op zijn ervaring te laten reflecteren. Het publiek ging in een wisselwerking van het bewust ervaren van de kleur naar de eigen reflectie op de ervaring en de ruimte, waarna men zich weer bewust werd van de ervaring van tijd en kleur. Voor sommige mensen was dit zelfs een meditatieve ervaring. Ik heb deze ervaring geclassificeerd als een dynamische en mentale ervaring met een theatrale spanningsboog.
Een andere interessante bron vind ik The Weather Project van Olafur Eliasson. Hij speelt heel veel met de perceptie van de context. De artificiële zon is in de Tate Modern in London geplaatst, een enorme hal. Het publiek komt binnen in de zaal en moet een hellend pad oplopen, waardoor het lijkt alsof de zon opkomt uit de horizon, en daarna leg je nog ruim 100 meter af voordat je bij de zon bent. Later zie je ook pas dat de zon eigenlijk maar een halve zon is gemonteerd tegen een spiegelplafond. Doordat de context zo vervreemdend is, ga je jezelf zien waarnemen. Je gaat jezelf al denkend door de ruimte verplaatsen, verplaatsing is vooruitgang, en denken is ook vooruitgang. Ik heb deze ervaring als statische mentale ervaring die open is.
Mijn vierde bron is van James Turrell, Wedgework III. Een donkere ruimte waar er met UV licht een vorm in de ruimte word gecreëerd, die ook nog eens perspectivisch vervreemdend is. Je gaat door een soort lichtsluis naar binnen, en als je ogen aan het donker gewend zijn, ga je steeds meer van de vorm zien. Veel mensen gaan bij verschillende werken van Turrell ook mediteren, wat ik fantastisch zou vinden als men dat ook zou gaan doen bij mijn werk. Wat ik wel jammer vind aan dit werk is dat je er niet in of doorheen kan lopen. Je hebt een kleine ruimte waar je kan staan en als je nog maar de intentie hebt om dichterbij te komen gaat er een alarm af. Het lijkt mij spannender als je er daadwerkelijk in kan lopen. Ik heb deze ervaring geclassificeerd als een statische, mentale ervaring die open is.
En mijn laatste bron die ik gebruik is Common Structures van Matthijs Munnick, maar juist als bron om weer te geven waar het andere uiterste zit van het mentale effect van lichtinstallaties, dat ik juist niet wil bereiken. Ik vind het beeld wel esthetisch interessant, maar erg meditatief is het niet vind ik. De pilaar is eigenlijk een enorme stroboscoop van kleur die een hele intense ervaring teweeg brengt voor je ogen en hersenen. Je word als het ware overrompeld met licht en kleur. Ik heb deze installatie geclassificeerd als een dynamische mentale ervaring met een theatrale spanningsboog.
Na mijn presentatie begon de feedback vooral over hoe ik mijn grafieken had ingedeeld. Doordat er verschillende dingen tegen elkaar op worden gezet, veroorzaakt dat problemen bij de parameters en betekenis die ik daaraan had gegeven. Voor de invulling had ik de volgende parameters gebruikt dynamisch en statisch, theatrale spanningsboog en open, fysiek en mentaal. Wat meteen opvalt als je naar de grafieken kijkt is dat de bronnen vooral in uitersten zijn ingevuld, vooral links of rechts in de grafiek. Mijn gedachtes met het invullen van de grafieken is misschien een beetje zwart-wit geweest, ik ben vooral er van uit gegaan hoe de installatie werkt, maar niet hoe de ervaring van het publiek is.
Want een “statische” installatie zoals The Weather Project, die over tijd niet veranderd, kan juist heel dynamisch zijn voor het publiek, omdat de volledige ervaring bestaat uit het bewegen door de ruimte, dat de ervaring steeds veranderd voor het perspectief dat je als bezoeker hebt. Dus in de ruimte tussen de uitersten zit meer, en dat ga ik ook beschrijven, ik ga meerdere parameters opstellen per bron en die weer beschrijven, zoals ritme, richting, 2d, 3d, interferentie, frequentie, intensiteit, volume en (inter/re)actief.
Ook werd er tijdens de feedback gesproken over mijn context, mijn eenheid en eigen taal en voor wie ik het maak, dus wie is mijn doelgroep en wat is de setting? Ik had tijdens de presentatie de term “Kleurtijd” genoemd, en hier zit iets heel interessants, een ingang naar mijn eigen taal en interpretatie van de dingen die ik onderzoek. Het gaat over licht en het gaat over bewustzijn, en dat heeft een universele context. Je kan het dan hebben over de Verlichting, het persoonlijke, maar ook over de Big Bang, het universele. In welke ervaringswerkelijkheid zit ik met de ervaring die ik wil maken? Er werd ook gesproken over Stonehenge en de Piramides in Egypte, zijn dat ook lichtkunstwerken voor mij? Men probeert al heel lang iets te vangen met spiritualiteit en licht, maar hoe ga ik dat doen?
Ondertussen gaat de weg naar het examen en de expositie ook maar verder. Ik moet bijvoorbeeld ook na gaan denken over hoe ik mijn onderzoek ga presenteren aan het werkveld en geïnteresseerden. Joris kwam met het idee om een serie filmpjes online te zetten, met mij in de hoofdrol, dat ik de dingen die ik onderzocht en ontdekt heb kan uitleggen met audio en video. Deze zou ik ook op de expositie kunnen presenteren. Op de expositie zou ik ook heel graag een mini versie van de installatie die ik ga maken presenteren, zodat de bezoekers af en toe toch ook mee kunnen maken wat ik ontworpen heb. En hoe mijn expo-stand er uit komt te zien weet ik niet, maar daar ga ik wel binnenkort schetsen voor maken. De IPD kaart voor de kaartenladder ziet er in ieder geval tof uit! ☺
