Design System Nedir, Takım Ruhuna Katkıları Nelerdir?
Son yıllarda tasarıma duyulan ilgi ve öneminin artışı ile özellikle dijital tasarımın global anlamda küresel pazarda rekabeti artırdığını hepimiz biliyoruz. Tasarım artık hayatımızda bir lüks olmaktan çıktı, temel ihtiyaç haline geldi. Haliyle markalar da kullanıcılara daha çok ürünü daha kaliteli, daha anlaşılır ve daha iyi tasarımla sunmak için adeta yarış halindeler.
Hızla artan tasarım kalitesi ve çeşitlilik kullanıcıları memnun ederken tasarımcılar tarafındaki birtakım zorlukları da beraberinde getirmeye başladı. En büyük zorluklardan birisi çok çeşitli tasarım projelerini aynı anda yürütmek, yönetmek ve güncellemek diyebiliriz. Biz de bu konunun üstesinden gelebilmek için Akbank Design Studio olarak kullandığımız ve hayatımızı kolaylaştıran Tasarım Sistemi (Design System)kavramından bahsetmek istiyoruz.
Tasarım Sistemi (Design System) Nedir? Ne değildir?
Aslında tasarım sisteminden bahsetmeden önce bir markanın kurumsal kimliğini anlamak önemli. Kurumsal kimlik nedir? Yeni bir kişi ile tanıştığınızda onu tanımlayan, aklınızda yer etmesini sağlayan ne ise marka için de kurumsal kimlik aynı şeyi ifade eder. Yeni tanıştığınız kişinin saç rengi, göz rengi ve ses tonu gibi özelliklerin karşılığı kurumsal kimlikte logo, renkler, yazı tipi gibi özelliklerdir. Markanızın karakterini, bulunacağı her mecrada, tutarlı ve doğru bir şekilde temsil eden de şüphesiz tasarım sistemleridir.
Tasarım sistemi için özetle; markaya ait tasarım dili ve bu dilin kullanım kuralları ile oluşturulan kimlik kitabıdır diyebiliriz. Adından da anlaşılacağı gibi tasarım sistemi bir standartlar bütünüdür. Bu bütünün içindeki her ögeyi istediğiniz şekilde bir araya getirerek yeni tasarımlar oluşturabilir, tasarımlarınızı tek kaynaktan yönetebilir ve kolaylıkla güncelleyebilirsiniz.
Tasarım sistemi, içinde barındırdığı kurallar bütünüyle herkesin bu sistemdeki ortak dili kullanmasını sağlayarak tasarımcıların tutarlı ve sürdürülebilir tasarımları hayata geçirmelerini sağlayan bir kılavuzdur.
Tasarım Sistemlerini Kurgulamaya Başlamadan Önce….
Tasarım sistemleri bütün ekipleri ortak bir çatı altında toplar ve kendi içinde çalışmasını kolaylaştırır. Ancakçatı olma ile birlikte en önemli amaçlarından biri de ürünlerin tutarlı olmasını sağlamaktır. Bu tutarlılığı elde edebilmek için ekibin öncelikle markayı yakından tanıması gerekir. Markanın renkleri, kullanılacak yazı karakteri ailesi, ikon ailesi ve markanın sesi gibi stil rehberini oluşturan ögeleri çok iyi bir şekilde benimsemek büyük önem taşır.
Bu sebeple tasarım sistemini sıfırdan kurgulamadan önce ekibin işbirliğini de desteklemeye yönelik bazı sorular sormak gereklidir. Bu sorular; kim, ne, nerede gibi temel sorular olmalıdır.
-Tasarım sistemini oluşturma amacımız ne?
-Kurgulayacak olduğumuz sistem kimlere hitap edecek?
-Kullanacak kişiler bunu nasıl, hangi durumlarda, nerelerde hangi mecralarda kullanacak?
Bu sorulara ek olarak takım içinde sorulması gereken bazı sorular da aşağıdaki gibi olabilir:
-Tasarım sistemini kullanacak ekip kaç kişiden oluşuyor?
-Ekibin profili nasıl, kimlerden oluşuyor ve bilgi düzeyleri hangi derecelerde?
-Tasarlanacak ürünler belli mi? Bu ürünler hangi platformlarda ve hangi teknoloji araçlarıyla kullanılacak?
-Tasarlanacak ürünlerin birbirleri arasındaki ilişki, tutarlılık nedir?
Sistemi tasarlamaya başlamadan önce bu soruları takım olarak cevaplamak, sağlam bir sistemin temellerini atmanızda fayda sağlayacaktır.
Akbank Tasarım Stüdyosu Olarak Nereden Başladık?
Akbank’ın marka kimliğinin yenilendiği ve Yeni Nesil Akbank olarak isimlendirdiğimiz projenin baş mimarı Marka ve İletişim Başkanlığımızdı. Biz de 2018 yılında başlayan bu sürecin paydaşlarından biriydik ve tüm tasarım sistemi kurgumuzu Bankamızın 5 temel değer önerisi çerçevesinde tanımlayarak oluşturduk: Dinamik, Basit, Güvenilir, Inovatif ve İnsan Odaklılık.
Tasarım sistemimizi oluşturmak için ilk adımlarımızı holistik tasarım yaklaşımını benimseyerek attık. Hem markamızın temel değer önerileri hem de tasarım yaklaşımımız bize bulunacağımız mecralarda görsel olarak nasıl bir kimliğimizin olacağına kılavuzluk etti. Yazı tiplerinin kullanıcıya nasıl seslendiğini, ikon çizgilerinin ne demek istediğini, renklerle ne hissettirmek istediğimizi yolun başındayken çok iyi biliyorduk. Markamızın karakterini ve değerlerini iyi tanımak, projelerimize başlarken bizi hem motive ediyor hem de süreci sorunsuz yürütmemiz için bize rehberlik ediyor diyebiliriz.
Akbank’ta Tasarım Sistemini Oluşturan Yapılar Neler?
Holistik yapımızı en iyi şekilde yönetmenin yolu kütüphaneleri bölerek çalışmaktan geçiyordu ve biz de öyle yaptık. Böylelikle karmaşık yapılı kütüphaneler yerine, kontrol edilmesi daha kolay olan küçük boyutlu ama birbirinden beslenen kütüphanelerden oluşan bir sistem yarattık. Tasarım sistemimizi oluşturduktan sonra yeni yapıyı;
- Stil kılavuzu (Style Guide)
- Bileşen kitaplığı (Component Library)
- Desen kitaplığı (Pattern Library) şeklinde kurguladık.
Tasarım sistemi kütüphaneleriyle, yaptığımız tüm çalışmalarımızda artık kullanıcıların kim olduğu, hangi ürünü kullandıkları fark etmiyor. Akbank olarak dokunduğumuz her ürün, her proje bu sistemle aynı dili konuşuyor. Ve dahası çalışan ya da müşteri fark etmeksizin herkes aynı deneyimi yaşıyor.
Tasarım Sistemi ile Neler Kazandık?
Tasarım sisteminin bize sağladığı faydaları 3 maddede özetleyecek olursak;
- Sistematik bir çalışma yöntemine geçmek öncelikle hayatımızı kolaylaştırdı.
- Tutarsızlıkları önleyen bu sistem tüm tasarımlarda ortak bir dil yarattı ve zamandan tasarruf sağlayarak verimliğimizi artırdı.
— Sistemi ekip olarak oluşturduğumuz için bize ilham vererek yol gösterdi ve iş birliğimizi artırdı.
Henüz Yolun Başında Olanlar İçin Tavsiye
Son olarak marka veya ürünleri için tasarım sistemleri oluşturmayı düşünen ekiplere küçük mesajlarımız olacak. Tasarım sistemi oluşturma süreci zor ama bir o kadar keyifli bir süreç, bu yüzden sistemi oluştururken tüm ekibi dahil ederek çalışmalarını tavsiye ediyoruz. Bu süreci ekip olarak birlikte yönetmek ve iş paylaşımı yapmak sıkıntılı bir konu gibi görünebilir. Ancak hem iş birliğini artırmak hem de herkesin bu süreci benimsemesine katkı sağlayacak verimli bir fırsat olduğunu unutmamalıyız. Bizler de bu yola soru işaretleri ile çıktık ancak en başından itibaren iş paylaşımı yöntemini benimseyerek kaliteli bir tasarım sistemi oluşturabildik. Takım olarak birlikte çalışarak tamamladığımız bu sürecin olumlu yansımalarını birlikte yaptığımız projelerimizde fazlasıyla görüyoruz. Bu da bizi motive ederek yeni projelere hız kesmeden devam etmemizi sağlıyor.
Elbette Design system kurgusunu kısa bir yazı ile anlatmak mümkün değil. Bu yüzden bu kapsamlı konuyu daha detaylı bir şekilde ele aldığımız bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Katkıda bulunanlar: Gül Aytemur, Aysun ŞAHIN BESCİ
