Kullanıcıların Zihnine Bir Yolculuk: Ürün Geliştirme Aşamalarında Doğru Soruları Sormak
Konuyla ilgili ilk yazımızda, araştırma planlama sürecinde doğru soruları sormaktan bahsetmiştik. Devam niteliğinde olan bu yazımızda ise kullanıcı görüşmelerinde soracağımız soruların ürün geliştirme aşamalarına göre tasarlanması konusunu ele aldık.
Günlük hayatımızın her anında farkında olmadan minik araştırmalar yapıyoruz. Sabah kahvemizi seçerken veya akşam yemeği için mekan belirlerken aslında küçük birer dedektif gibi çalışıyoruz. Bu araştırmalar, sadece kişisel tercihlerimizi değil, aynı zamanda daha derin anlamları da ortaya çıkarıyor. İşte burada, tasarım odaklı düşünce devreye giriyor ve hayatımızı renklendiriyor.
Amacımız, insanların ne hissettiğini ve neden böyle hissettiklerini anlamak. Bu aşamada sorduğumuz sorular, karmaşık konuları açıklığa kavuşturmak, yeni fikirler üretmek ve kullanıcı dostu tasarımlar oluşturmak için kritik bir rol oynuyor.
1. Adımımız “Keşif”
UX araştırmalarında ilk adım olan keşif aşaması, aslında bir nevi UX dedektifliğine giriş yapmak gibi. Bu aşamada, kullanıcıların dünyasına dalar, ihtiyaçlarını anlamaya çalışır ve heyecan verici keşifler yaparız.
Kullanıcılarla yapılan görüşmelerde derinlemesine bilgi toplamak için etkili ve hedefe yönelik sorular sormak önemlidir.
Bu tür araştırmalarda sorulabilecek bazı sorular:
“Hangi sorunu çözmeye çalışıyoruz?”
“Kullanıcıların ihtiyaçları ve sıkıntı yaşadıkları noktalar neler?”
“Hedef kitlemiz kimlerden oluşuyor?”
“Piyasadaki rakiplerimiz ne gibi çözümler sunuyor?”
“Ürünümüzde rakiplerimizden nasıl farklılaşacağız?”
2. Adımımız “Derinlemesine İnceleme”
UX araştırmalarının ikinci adımıyla, tasarım sürecine gerçek bir dalış yaparız. Bu aşamada piyasadaki rakipleri inceler, onların stratejilerini ve kullanıcıları nasıl etkilediklerini araştırırız. Kullanıcıları daha iyi anlamak için persona oluşturur ve görev analizi yaparak, ürünümüzün adım adım nasıl kullanılacağını takip ederiz. Yolculuk haritalama ile kullanıcı deneyimlerini bir zaman çizelgesine yerleştirip iyileştirme noktalarını belirleriz.
Bu aşamada, yaptığımız görüşmelerde sorulabilecek soru taslaklarından bazı örnekler şu şekilde:
“Piyasada benzer ürünler kullanıyor musunuz? Eğer evet ise, ürünümüzle bu ürünleri nasıl karşılaştırırsınız?”
“Ürünümüzle ilgili hangi özellikler veya işlevler sizin için en önemli?Neden?”
“Ürünümüzü en son ne yapmak için kullandınız?
“Ürünümüzün tasarımında veya kullanımında sizin için en çok öne çıkan noktalar nelerdir?”
“Ürünümüzün hangi alanlarda iyileştirilmesi gerektiğini düşünüyorsunuz?”
3. Adımımız “Test Et”
Üçüncü adım olan test aşamasında; tasarımın gerçek dünyada nasıl performans gösterdiğini ve kullanıcıların tepkilerini değerlendiririz. Bu aşamada, kullanıcılarla etkileşime geçerek ürün veya hizmetimizin etkisini inceleriz. Kullanılabilirlik testleri sayesinde, kullanıcıların ürünü nasıl kullandığını, karşılaştıkları zorlukları ve memnuniyet seviyelerini gözlemleriz. Farklı kullanıcı gruplarının tepkilerini belirlemek için çeşitli testler yaparız.
Test sonrasında kullanıcıların ürünümüzü nasıl deneyimlediğini anlamak için standart anketlerden de faydalanırız;
Aldığımız cevaplara açık uçlu sorular ekleyerek kullanıcının zihnine daha derinlemesine inebiliriz. Örneğin;
- “Bu görevi tamamlarken karşılaştığınız en büyük zorluk neydi?”
- “Ürünü kullanırken beklediğinizden farklı bir şeyle karşılaştınız mı? Karşılaştıysanız, bu durum sizi nasıl etkiledi?”
- “Bu görevi tamamlama sürecinde herhangi bir noktada kafa karışıklığı yaşadınız mı? Yaşadıysanız, nerede ve neden?”
- “Ürünü kullanırken en çok beğendiğiniz özellik hangisiydi?”
- “Bu ürünü günlük hayatınızda kullanmayı ne kadar olası görüyorsunuz? Neden?”
4. Adımımız “Dinle”
Son adım olan “Dinle” adımında, kullanıcıların sesine gerçekten kulak verir ve geri bildirimlerini değerlendiririz. Anketlerle geniş bir kullanıcı kitlesinin düşüncelerini ölçeriz, analitik incelemelerle kullanıcı etkileşimlerini veri odaklı değerlendiririz. Arama günlüğü analizleriyle müşterilerin en çok aradığı konuları belirleriz. Kullanılabilirlik hataları ve geri bildirim analizleriyle kullanıcıların karşılaştığı sorunları tespit eder, çözümler üretiriz.
Bu aşama için sorulabilecek sorular:
- “Ürünümüzü kullanırken hangi aşamalarda yardıma ihtiyaç duyuyorsunuz?”
- “Ürünümüzle ilgili en sık karşılaştığınız sorun nedir?”
- “Ürünle ilgili aldığınız destek veya yardım konusunda ne düşünüyorsunuz?”
- “Ürünle ilgili genel memnuniyetinizi nasıl değerlendirirsiniz ve geliştirilmesi gereken alanlar nelerdir?”
- “Ürünü daha iyi hale getirmek için bize ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?”
- “Ürünü bir arkadaşınıza veya meslektaşınıza tavsiye etme olasılığınız nedir? (0'dan 10'a kadar bir ölçekte değerlendirir misiniz?)”
Son olarak
Doğru soruları sormak, kullanıcı deneyimi araştırmalarının başarısında kritik bir rol oynar. Kullanıcıların duygularını, düşüncelerini ve ihtiyaçlarını anlamak için doğru sorularla donatılmış bir yaklaşım, karmaşık sorunları çözmeyi ve yenilikçi çözümler geliştirmeyi mümkün kılar.
Bu konudaki en önemli tavsiyemiz; soruları kullanıcıların basit ve net anlayacağı bir şekilde, karmaşık ve teknik jargondan uzak, anlaşılabilir bir formatta sormak. Bu işinizi çok kolaylaştıracaktır.
