Oyunlaştırmaya Giriş
Oyun nedir? İnternette kısa bir tanım aramak istediğinizde “insanın vaktini hoş geçirmesine, oyalanmasına yarayan, genellikle belli kuralları olan eğlence.” şeklinde bir bilgi bulabilirsiniz. Peki neden vardır hiç düşündünüz mü? İlk oyunu oynamak kimin aklına gelmiştir? Öyle ya, oyun diye bir şeyin olması için öncesinde bu oyunu düşünen ve tasarlayan birinin olması gerekir. Ancak bu da yetmez bir de bu tasarıma uyan ve “oyunu oynamayı kabul eden” oyuncu ya da oyuncuların olması gerekir ki onların da neden oyun oynamak istedikleri oyunun kendi tanımında mevcut. Buradaki anahtar kavram oyalanmak ve hoşça vakit geçirmektir.
Bilinen en eski oyunun Türkiye’nin Güneydoğusundaki 5.000 yıllık Başur Höyük mezar höyüğünde bulunan 49 küçük oyma boyalı taş parçaları ile oynanan bir oyun olduğu söylenir. Bu oyun bilinen ve günümüzde oynanmaya devam eden, mazisi 4.000 yıllık Satranç ve Go’dan bile eski olabilir.
Bilgisayar çağına girdiğimiz yıllarda ise ilk oyun yapımcılarının yine klasik masa oyunlarından esinlendiklerini görebiliriz. 1950’lerle başlayan video oyun macerasını günümüze kadarki örnekleriyle anlatan NETFLIX’in HIGH SCORE isimli mini dizini izlemediyseniz bu noktada şiddetle tavsiye ederim.
Özellikle TETRİS’in anlatıldığı bölüm yazımızın devamında oyunlaştırmayı ve bunun önemini anlatan bölüme büyük ölçüde ışık tutacaktır. (Spoiler vermeden bu kadarını söyleyebilirim sanırım :))
Oyunlaştırma ise Wikipedia’nın bize söylediği anlamlı ve öz tanımıyla “kullanıcıları motive etmek ve meşgul etmek için oyun oynarken deneyimlenenlere benzer deneyimler yaratmak için sistemleri, hizmetleri, kuruluşları ve etkinlikleri geliştirmeye yönelik stratejik girişimdir.” Peki neden böyle bir deneyimlemeye ihtiyaç duyarız, o noktada aklımıza oyunlaştırmayla sunduğumuz servisler ve ürünlere bakmak gelebilir.
Özellikle bankacılık ve finansal çözümler son kullanıcı olan kitleye her yaşta ve grupta biraz fazla ciddi, bazen sıkıcı, karmaşık ve art niyetli gelmiştir. Son kullandığım betimleme önemli, çünkü para vererek alınan bir ürün ya da hizmet örneğin şık bir araba, bir kol saati, bir yaz tatili ya da lezzetli bir pizza değilse, başka bir ifadeyle hizmetin sağlandığı çözüm birden fazla duyuya hitap etmiyorsa bunu kavramak zordur ve böyle düşünmek gayet doğaldır. Oysa bazı işler doğası gereği daha fazla özen ve karmaşıklık gerektirir. İşte bu noktalarda kullanıcılara daha iyi bir deneyim yaşatmak için akla gelen çözümlerden bir tanesi de oyunlaştırmaya başvurmaktır.
Burada somut bir örnek vermem gerektiğini düşünüyorum: Finansal bir çözüm olan Para Transferi’ni düşünelim. Temelde A kişisinden B kişisine güvenli bir yolla ve bu finansal çözümü sunan servis alt yapısının bu A ve B kişilerini doğrulayabilmesi ile sağlanan teknolojik fon aktarımı. Bakın açıklaması bile ne kadar sıkıcı oldu değil mi? :) Oysa Tosla gibi dijital bir cüzdan bunu basit yolla seçtiğin arkadaşına mesaj atar gibi para at hem de bunu uygulama üzerinde oyun oynar gibi deneyimle yap dediğinde konu biraz daha eğlenceli bir hal alıyor:
Bir başka örneğini Google’ın internete erişim sorunu yaşamamız halinde bizlere sunduğu meşhur platform oyunu “Chrome Dinosor” da görebiliyoruz. Hatta bu o kadar talep gören bir deneyim olmuştu ki insanlar internet erişimlerini bilerek kesip oyunu oynamak istemişlerdi. Neyse ki Google buna bir açıklama getirerek oyunu çevrim içiyken oynamanın yolunu anlatan bir röportaj yayınlamıştı.
Yapılan işlem aynı sunduğu fayda ve çözüm önerisi aynı bu hizmete ilişkin teknik ve operasyonel süreçlere bakıldığında mantık da geleneksel yöntemlerden farklı değil. Bu noktada asıl amacın kullanıcıya daha iyi bir deneyim yaşatmak olduğunu söylemek her halde yanlış olmayacaktır.
Bu yazımızda sizlerle birlikte oyunlaştırmanın detayına girmeden temel olarak neyden ve ne amaçla yapıldığının mantığını kavramaya çalıştık. Esasen bundan sonraki yazılarımızda detaylı bir bakışla inceleyeceğimiz kavramlar üzerinden bir giriş yapmış olduk. Oyunlaştırmayla alakalı devam edecek yazılarımızda oyunlaştırmanın temel bileşenlerini inceleyip günlük hayatımızda kullanılan örneklerle bankacılık ve finansal çözümlerindeki somut örneklerinden bahsedeceğiz. Şimdilik hoşça kalın.
Oytun Ayan
Akbank Bilgi Teknolojileri — Ödeme Sistemleri
Kampanya ve Kanal Yönetimi Ürün Sahibi
KAYNAK:
https://en.wikipedia.org/wiki/Game
https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_games
