Scrum Master Kimdir?
Günümüz dünyası hızla değişiyor. Müşteri beklentileri çeşitleniyor, her gün yepyeni teknolojiler üretiliyor, iş yapma şekillerimiz değişip dönüşüyor. VUCA dünyasında en çok tercih edilen iş yapma yöntemlerinden birisi, pek çoğumuzun aşina olduğu çevik yöntemler olarak karşımıza çıkıyor. Çevik yöntemler arasında en popüler olanı ise şüphesiz scrum.
Scrum bize işlerimizi yönetebilmek için basit bir çerçeve sunuyor ve bu basit çerçevede üç temel rol bulunuyor. Bu yazıda bu rollerden biri olan “Scrum Master”dan bahsedecek ve “Scrum Master Kimdir?” sorusuna yanıt bulacağız. Haydi başlayalım! :)
Scrum Master Bir “Çevik Lider”dir. Peki “Çevik Lider” Kimdir?
- Rol modeldir. Takımda yaşatmak istediği değerleri, davranış biçimlerini öncelikle kendisi uygulayarak diğer takım üyelerine örnek olur.
- İlham verir. Takımın hedeflerini belirleyebilmesi, hedeflerine erişebilmesi, farklı açılardan bakabilmesi için takımı düşündürür. Takımın yapılacak işlerde anlam bulmasına yardımcı olur. Deneyselliği teşvik eder.
- Potansiyele inanır. Her bir ekip üyesinin sahip olduğu potansiyele inanır ve bunun ortaya çıkabilmesi için gerekli çevresel koşulların sağlanmasına destek olur. Tüm fikir ve bakış açılarının değerli olduğunun farkındadır.
- Güven ortamı yaratır. Takımın kendini gerçekleştirebilmesi için karşılıklı güven duyulan bir ortamın ne derece kritik olduğunu bilir. Takımında şeffaf, saygılı, destekleyici bir çalışma ortamı ve “biz” bilinci yaratmaya çalışır.
- Birlikte karar almayı teşvik eder. Bireylerin kararlara dahil olduklarında sorumluluk hislerinin ne denli güçlendiğini bilir ve tüm kararların takım tarafından alınması için takımı destekler.
- Değer odaklıdır. Değer üretmeyen tüm çabaların israf olduğunu bilir ve takımın da bu anlayışa gelmesi için çaba harcar. Değeri belirleyebilmek için müşteri memnuniyeti, verimlilik, maliyet ve risk perspektiflerinden bakabilir.
- Otonomiyi teşvik eder. Takımın kendi kendine karar alabilmesi, işlerini planlaması, iş dağılımı yapması, DoD tanımına uygun olacak şekilde işleri tamamlaması ve kendisi olmadan da tüm ritüelleri ve karşılaşılan durumları yönetebilir duruma gelmeleri için çalışır.
Scrum Master Bir “Engel Kaldırıcı”dır.
Takımın sprint hedefine ulaşmasını önleyen, hızını yavaşlatan faktörleri fark eder ve takımın da fark etmesini sağlar. Bu engeller arasından takımın kendi kendine çözebilecekleri varsa takımı aksiyon almaları için cesaretlendirir. Karşılaşılan engeller karşısında aksiyon almanın, doğal bir refleks olarak takıma yerleşmesi için çalışır.
Takımın kendi kendine çözemeyeceği engeller (Erişilemeyen PO, zamanında gelmeyen onaylar, paydaş katılımının azlığı, kadro problemleri vb.) olması durumunda ise gerekli aksiyonları alır/aldırır ve çözüm sağlanıncaya kadar takipçisi olur.
Scrum Master Bir “Kolaylaştırcı”dır.
Bu rolü ile takıma ayna tutar; belirli bir zaman diliminde, odaklı bir şekilde herkesin görüşlerini ifade edebileceği verimli bir çalışma ortamı oluşturur. Tüm katılımcıların eşit düzeyde konuşma hakkına sahip olmasına ve her sesin duyulmasına önem verir.
Takım olma, problem çözme, yeni fikir geliştirme, hedef belirleme gibi pek çok farklı başlıkta takımın amacına ulaşmasını kolaylaştırır. Bunu yaparken çeşitli araçlardan -retrospective teknikleri, liberating structures teknikleri, anketler, menti, mural, miro vb. dijital araçlar faydalanır.
Scrum Master Bir “Mentor”dur.
Mentorlük rolü, doğası gereği bir uzmanlığı içermelidir. Scrum master da mentorlük rolü ile agile ve scrum konusunda sahip olduğu deneyimi ve uzmanlığı ihtiyaç duyulan durumlarda takımı ile paylaşır. Önerilerde bulunur ve yol gösterir. Örneğin; daily toplantılarını daha etkin yönetme konusunda takıma mentorlük ederken, işlerin önceliklerinin belirlenmesi noktasında da Product Owner’a mentorlük edebilir.
Scrum Master Bir “Öğretmen”dir.
Agile zihin yapısının tüm takım üyeleri tarafından anlaşılabilmesi ve scrum’ın doğru şekilde uygulanabilmesi için takımına eğitimler (Agile zihin yapısı, scrum, backlog yönetimi vb.) verir. Bunların yanı sıra takımında güven ve açık iletişim ortamı oluşturabilmek için çatışma yönetimi, geri bildirim, etkin dinleme gibi konularda takımına bilgi aktarımında bulunur.
Scrum Master Bir “Koç”tur.
Takımda yer alan tüm bireylerin potansiyellerine inanır ve bu potansiyelleri ortaya çıkarıp bunu performansa dönüştürebilmeleri için çaba harcar. Takıma güçlü sorular sorarak, takımın düşünmesine, odaklanmak istediği alanları belirlemesine ve atacağı adımları netleştirmesine yardımcı olur.
Scrum Master Bir “Daimi Öğrenci”dir.
Kendi gelişiminin liderliğini üzerine almıştır. Her zaman taze bir merak duygusu ve öğrenme arzusu içindedir. Herkesten öğrenilebilecek şeyler olduğunun farkındadır ve bu fırsatların peşindedir.
Öğrendiklerini birer kazanıma dönüştürerek takımını yüksek performanslı takım yapabilmek için kullanır.
Kendisi gelişirken takımını da geliştirir. Elde ettiği bilgiyi öğretmen rolü ile takımına aktarır.
Peki Scrum Master Kim Değildir?
- Scrum Master, yazıcı ya da toplantı düzenleyicisi değildir. Takımın scrum ritüellerini doğru şekilde uygulamasını sağlar ama toplantı davetlerini atması, toplantı notlarını tutması beklenmez. Takıma yardımcı olmak için bunları yapabilir ancak bunlar onun görevi değildir.
- Scrum master takımın patronu değildir. Takımın hangi işleri alacağını, kimin hangi işi yapacağını, ne zaman ve nasıl yapacağını belirlemez ya da takım adına karar veremez. Takımda performansları değerlendirmez, takım üyelerinin alacağı prim ya da maaş gibi konulara etki etmez. İşe alma, işten çıkarma yapmaz.
- Scrum master, proje yöneticisi değildir. Proje yöneticisinin amacı, projenin belirlenen bütçe, zaman ve kapsamda tamamlanmasını sağlamaktır. Scrum master, takımın ritüellerine gelip işlerin statüleri hakkında bilgi istemez. Belirlenmiş bir tarih için bir teslimatı yetiştirmek için takımı itmeye çalışmaz. Unutmayalım, scrum team kendi kendini yönetir.
- Scrum master kahraman değildir. Her sorunu çözemez, işleri bir anda düzeltemez, takımın süper bir takım olmasını sağlayamaz. Her zorluğu çözmeye sağlaması takıma uzun vadede fayda sağlamak yerine zarar verir.
- Scrum master temsilci değildir. Takımı farklı ortamlarda sadece onun temsil etmesi gerekmez, takım bunu kendi içerisinde çözebilir.
- Scrum polisi değildir. Scrum guide’a uymayan herhangi bir uygulama için ceza kesmez. Düzeltilmesi, doğru şekilde uygulanması için destek olur. Duyguları, durumları da dikkate almalı hem scrum çerçevesinde kalıp hem de empatik yaklaşabilmelidir.
Tüm bu bilgiler ışığında baktığımızda görüyoruz ki scrum master’lık tanımda kolay ancak icrada zor ve karmaşık bir iş. Gerektirdiği pek çok yetkinlik var. Ancak bu rolü sürdürdükçe elde edilen deneyim ve kazanılan bakış açısı eşsiz.
Günümüzde dedike scrum master’lık pozisyonları artsa da ülkemizde halen ek bir rol olarak yürütülme oranı yüksek. Bu yolda ilerleyen, takımına ve organizasyonuna katkı sağlamaya çalışan tüm scrum master arkadaşlarımın gelişimi ve faydaları sonsuz, yolculukları keyifli olsun.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere…
Kaynaklar;
https://medium.com/serious-scrum/is-it-crucial-to-understand-what-a-scrum-master-isnt-762bd62feed6
https://www.entrepreneurshipinabox.com/18564/top-6-things-you-should-never-do-as-a-scrum-master/
