UX Tasarımcı Olmanın Altın Kuralı: Okumak! -1

Murat Günaydın
Amaris Turkiye Design
4 min readDec 18, 2023

UX konusunda başlıca bir çok prensip var. UX tasarımla gerçekten ilgileniyorsanız ve mesleğinizi severek yapıyorsanız bunlara zaten hakim olmanız gerekir. Bu çerçevenin dışında aslında çok daha önemli bir konu var okumak. Peki neyi ve neden? “Ben okumuyorum/araştırmıyorum ama başarılı tasarım yapabilirim” der misiniz mesela?

Image Source: https://uxplanet.org/the-7-best-ux-design-books-924efa6eacf9

Öncelikle okuma konusunda açalım;

Figma, Sketch, XD veya diğer arayüz tasarım yazılımları yalnızca bir araçtır. Bunları öğrenmek size pek bir şey katmaz. Önemli olan kullandığınız araç değildir, kullanıcıların dilinden anlamaktır. Yapılan iş buton sürükle bırak olmadığı için “kullanıcı kimdir?”, “ne ister?” “kullanıcıya etkileşimleri nasıl anlatmak gerekir?”, “ürün nedir?”… gibi bir çok sorunun cevabını bilmek gerekir.

Tabiri caizse UX pizza yapmaya benzer. Figma gibi araçlar, fırın ve fırın küreğidir. Okumak/araştırmak ise pizza hamurudur. UX prensipleri de pizza aramasını veren malzemelerdir.

Özetle tasarım, tasarım araçlarıyla yapılandan daha ötesindedir.

UX Tasarımın Temellerini Anlamak İçin Okumanız Gereken Kitaplar

Müşteri Deneyimi — Kaan Varnalı

Image Source: https://x.com/MediaCatKitap/status/914830296192823296?s=20

Bu kitap temelde müşterinin marka ile yolculuğunda deneyimini anlatan ve iyileştirme süreçlerinden bahseden bir kitaptır. Aslında CX konusu olsa da biz UX tasarımcıların anlaması ve okuması gereken bir kitaptır.

Müşteriye sunulan neyimi en net şekilde görebileceğimiz, müşteri deneyiminin iş sonucuna olan etkisi ve müşteri deneyiminin nereye kadar iyileştirilmesi gerektiğini anlatır. Eminim benim gibi sizde bu kitaptan kendinize notlar çıkaracaksınız.

Akıldışı Ama Öngörülebilir — Dan Ariely

Bu kitap benim başucu kitabımdır. Severek okuduğum ve yazan bilgiler sayesinde UX konusunda epey bir geliştiğime inandığım bir kitap olmuştur. Temelde davranışsal iktisadı konu alır ancak biz tasarımcılar için altın kitap niteliğindedir. Kullanıcılarımızın davranışlarını anlama, yaptıkları hatalara neden olan süreçleri anlama ve yapılan hataların kendi içinde sistemli olduğunu gözler önüne seren bir kitaptır.

UX tasarımcı kimliğimle faydalığı bulduğum bu kitabın temeli farkındalık yaratma üzerine kurulmuştur. Aslından doğrudan günümüz insanını (Homo Economicus) anlıyoruz. Kesinlikle sıkılmadan okuyabileceğiniz bir kitap.

UX’in temeli insandır ve başarılı bir tasarım için insanı anlamak zorundayız.

Dürtme(Nudge) — Richard Thaler

Image Source: https://www.facebook.com/pegasusyayinlari/photos/a.115657035139141/1568611433177020/?type=3

Davranışları anlama ve bunları yönlendirme üzerine yazılmış bir kitaptır. Ekonomi kitabı olmasına rağmen dili gayet anlaşılır ve herkesin okuyabileceği türden bir kitap.

Anlatılanlar sizin kullanıcılarınıza bakış açınızı mutlaka değiştirecek. İnsanların seçim yaparken neden, niçin ve nasıl seçim yaptığını anlatır. Ayrıca insanların seçimlerini nasıl etkileyebileceğinizi de anlatır. Örnek vermek gerekirse bu kitap sayesinde bir uygulama/websitesi tasarken kullanıcıları nasıl istediğim sayfaları kullandırtabileceğimi ve istediğim alanlara yöneltebileceğimi öğrendim. Bu kitapta benim için UX konusunda altın kitaplardan biridir. Hatta şöyle söyleyebilirim; bu kitabı okuduktan sonra gerçekten başarılı bir UX’ler tasarlayacaksınız.

“İnsanların ne düşündüğü hakkında herkesin ya da çoğunun cehaleti, bilgisizliğidir. Bir gelenek ya da uygulamayı sevdiğimiz ya da savunabilir olduğu için değil, sadece çoğunluğu sevdiğini düşündüğümüz için takip edebiliriz.”

Gündelik Şeylerin Tasarımı — Don Norman

Image Source: https://alperiskender.com/gundelik-seylerin-tasarimi/

Herhalde UX ile ilgilenmenize rağmen bu kişinin adını duymamış olamazsınız. Ama bilmeyenler için kendisi UX konusunda en başarılı çalışmaları yapmış ve UX konusuna en büyük katkıları yapmış kişidir.

Bilimsel bir dil ile yazılmış fakat çok kolay anlaşılabilir bir kitaptır. Sık sık Don Norman’nın düşüncelerini sohbet havasında verdiği, hem eleştirilerde bulunduğu hem de çözüm önerileri sunduğu bilgi kaynağı. Tasarım ve etkileşimin önemini anlatan, başarılı bir tasarım oluşturmanın anahtarı elinde tutan bir kitaptır.

“Deneyim: Bu sözcüğe dikkat edin. Mühendisler, bu sözcükten pek hoşlanmaz; fazla özneldirler. Ama en beğendikleri otomobil ya da test ekipmanını sorduğumda, onun estetik kalitesini, hızlanırken verdiği güç duygusunu, vites veya direksiyon sisteminin kolay denetlenirliğini ya da göstergelerindeki düğme ve anahtarların verdiği mükemmel hissi anlatırken hoşnut bir biçimde gülümserler. Bunlar deneyimdir.”

Tasarım — John Heskett

Tasarımın ne olduğunu anlatan, tasarımın gelişim sürecini ve biz tasarımcıların yerinden ve öneminden bahseden tasarım 101 kitabıdır.

“İmaj, bir şirketin müşteriler tarafından nasıl anlaşılmak istediğinin bir izdüşümüdür; kimlik ise bir şirketin müşteriler tarafından deneyimlendiği şekliyle ne sunduğunun gerçekliğidir”

--

--