N. Göle’ye Göre Avrupa’da İslam’ın Görünümü
https://www.amazon.com.tr/Secularity-Public-Planet-Paperback-Nil%C3%BCfer/dp/082235998
İslam’ın görünürlüğünün Avrupa toplumlarında tarafsızlık ve laiklik politikasının derin bir çelişkiye düşmesine neden olduğunu söyleyen Göle, Fransa ve Almanya örneklerini aktarıyor. Avrupalı Müslümanların İslami faaliyetlerinin temel göstergelerinden biri olan camiler, Avrupa’nın laik yapısına yönelik bir tehdit olarak algılanıyor. Müslümanların önemli sembollerinden biri olan başörtüsünün kamusal alanda görünürlüğü Avrupa kamuoyunun laik bakış açısını artırmıştır ve bu durum açıklanmayan bir tepkiselliğe dönüşüyor.
Göle’ye göre batı toplumlarında yaşanan sekülerleşme süreci ile din ve inanç açısından kutsal kabul edilen değerler çözülmeye ve toplumsal yaşamı dönüştürme gücünü kaybetmeye başlamıştır. Müslüman toplumlarda kutsal, tüm canlılığıyla hala önemli bir etkiye sahiptir. Kutsala saygı, Avrupalı Müslümanlar arasında gücünü hala korumaktadır. Batı’da sürekli erozyona uğrayan bu yapı, Müslümanlarda güçlenmekte ve artmaktadır. Müslümanlar ile Avrupalılar arasındaki zıt durum, hoşgörüsüzlüğe, gerginliğe ve toplumsal ayrışmaya neden oluyor. Bu ayrılık ve hoşgörüsüzlük Müslümanları ciddi bir imtihandan geçirmeye çalışmakta ve onları zor bir tecrübeye sürüklemektedir.
Ona göre yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa’da yaşayan Müslümanların toplumsal görünürlüğü hayatın her alanına yayılarak Avrupa kültürünün eklemlenen bir parçası haline gelmiştir. Avrupa’nın büyük şehirlerinde dünyada yaşayan Müslümanlar, medya ve kitle iletişim araçlarının teröre vurgu yapan ve kültürel olarak toplumsal dokuyla bağdaşmayan muhalif söylemlerine maruz kalmaktadır. Kentsel entegrasyonun veya kültürel bir arada yaşamanın imkansızlığını vurgulayan bu anlayış yaygınlaşmıştır. Sadece İslamofobiyi beslemeye ve büyütmeye hizmet ediyor. Ancak modernite ile iç içe olan Müslüman kadın ve erkek, toplumsal bütünleşme sürecinde melez bir figürün yansıması gibi görünmektedir.
Göle’ye göre, Avrupa’da uzun yıllar yaşayan ve toplumsal yaşamda sosyolojik olarak Avrupa’nın gündelik dokusuyla özdeşleşen Müslümanlar, şeriat ve radikal İslam’a ilişkin düşüncelerinde daha laik ve modern bir anlayışa sahiptir. Yıllardır dünyanın birçok ülkesinde yaşayan Müslümanlar, yaşadıkları coğrafyaya uyum sağlama sürecinde ve birçoğunun doğup büyüdüğü bu yerlerde önemli dönüm noktaları yaşamışlardır. Eşyaları ve inançlarıyla Avrupa’nın gündelik yaşamında yeni ve melez bir doku inşa ettiler.
Kaynaklar:
Göle, N. (2015). Islam and secularity. In Islam and Secularity. Duke University Press.
McCallum, R. (2017). Islam and Secularity: The Future of Europe’s Public Sphere.
