Etkili Marka Tasarımcısı Mehmet Gözetlik’ten
Tasarımda Sağlıklı Beslenmenin Sırları
Pepsi ile Coca-Cola’nın logolarının kıyaslamasını yapan alttaki meşhur görseli daha önce gördünüz mü. Bir tarafta 100 yıldır değişmeyen Coca-Cola logosu, diğer tarafta sürekli değişen, güncellenen Pepsi logosu.
Devam etmeden önce, bu görselin tam olarak gerçeği yansıtmadığını ekleyelim. Coca Cola logosu da Pepsi logosu gibi zaman içinde güncellenen bir marka kimliğine sahiptir. Ama yukarıda paylaştığım ilk görsel, birçok uzmanın hayali olan yüz yıla meydan okuyabilen marka imajını yansıtır.
Eğer uzun yaşamak istiyorsanız, iyi beslenmeli ve sağlıklı bir yaşam stilini benimsemelisiniz. Tasarımda da durum çok farklı değil. Eğer etkili, uzun ömürlü projelere imza atmak istiyorsanız, projenizi iyi beslemeli, sağlıklı bir iş planı yapmalısınız.
Mercado’nun beslenme temalı bu sayısında, tasarım ve beslenme arasında metaforlar kurarak, sizinle uzmanı olduğum alana dair farklı iç görüleri paylaşmak istiyorum.
Öğün atlamayın
Tıpkı günlük öğünlerimiz gibi, tasarım stratejisi de üç öğünden oluşur: Araştırma, Anlama, Üretme. Bu adımların hepsi çok önemlidir. Etkili bir üretim için, markayı ve markanızın hedef kitlesini çok iyi anlamalısınız. Onları anlamanızın yolu ise çağın tüm olanaklarıyla yapacağınız kapsamlı bir araştırmadan geçer. Abraham Lincoln’ün sevdiğim bir sözü var, “Bir ağacı kesmem için bana 6 saat süre verilse, 4 saatini baltamı bilemeye ayırırdım.” Bir projenin de ilk iki öğünü olan araştırma ve anlama kısmı en doyurucu olması gereken kısmıdır.
ABC deterjanı marka yenilenmesine, İstanbul’un tüm semtlerindeki marketleri gezerek başlamıştım. Projenin içindeki bazı önemli fikirler bu gezilerden topladığım anlamlı verilerle ortaya çıktı. Örneğin eski ABC logosu yapısı nedeniyle bazı ambalajlarda rakiplerden daha küçük kalıyor, bu nedenle de zor okunuyordu. Yeni ürettiğimiz logonun en büyük özelliği, eski logo ile aynı boyda kullanılsa bile daha büyük görünmesiydi.
Beslenmenizi Çeşitlendirin.
Geleceğin markaları için etkili bir marka deneyimi, kimlikten daha önemli olacak. Bu yüzden günümüzde etkili marka kimlikleri, logo, tipografi ve renk tonlarından çok daha geniş bir sistem olarak tasarlanır. Bu geniş sistem içinde marka logosu farklı renklere, formlara dönüşebilir. Çünkü marka kimliğinin amacı logoyu ezberletmek değil, daha işlevsel ve daha zengin bir marka deneyimini ortaya koyabilmektir.
Türkiyenin en büyük mermer ihracatçılarından biri olan Stoneborn’un marka kimliğinde, logo farklı renklerde kullanılabiliyor. Mermer dokulu varyasyonların yanında, amblemin elektronik ve daha fütüristik versiyonları da bulunuyor.
Paketli hazır gıdalardan uzak durun
19. yüzyıl ortalarında Amerikalı çiftlik sahipleri hayvan sürülerinin karışmasını önlemek için inekleri mühürlemeye başlamışlardı. “Branding/Markalama” buradan doğmuştur ve kelime olarak da ütüyle işaretlemek anlamına gelir. Almancada “Marc”, sınır çizgisi, Fransızcada “Marque” ürün işareti anlamındadır. Yani marka, hatırlanabilir bir işaret bırakma eylemidir. Bu nedenle etkili marka iletişimi için çalışırken, hazır tasarım şablonlarından uzak durmak, markayı farklılaştırmak, hatırlanabilir olmak adına çok önemlidir.
2010–2013 yıllarında Arup tarafından yenilenen Haydar Aliyev Uluslararası Havalimanı’nın iç mimarisini Autoban İstanbul gerçekleştirdi. Toplam 65 bin metrekare kapalı alana sahip yeni terminal binasında Autoban, alışılagelmiş havalimanı tipolojisinden uzaklaşılarak, yolculara yeni deneyimler sunan çağdaş bir tasarım stili geliştirmişti. Bu yenilikçi yaklaşım farklı ölçeklerde üçgenler, dörtgenler ve altıgenler içeren çeşitli katmanlardan oluşuyordu. Autoban istanbul, bu mimari dönüşümün parçası olarak, ülkenin bayrak taşıyıcısı Azerbaycan Havayolları için yeni bir logo sistemi tasarlamamızı istedi. İç mimarideki dörtgenler ve Azerbaycan’ın sekiz köşeli yıldızını bir araya getiren, yani tamamen projeden ve yerel değerlerden beslenen bir marka kimliği geliştirdim.
Mevsimsel ve Yerel beslenin
Bir marka bulunduğu coğrafyaya, zamanının ihtiyaçlarına duyarlı olabilirse, hedef kitlesine daha kolay ulaşır. Günümüzdeki bir çok marka yenilemesini de çağı yakalamak veya yeni pazarlarda farklı tüketicilere iz bırakabilmek amacıyla üretilir.
Bu yıl, Türkiye’nin en eski silecek üreticisi olan Silbak 50. yılını kutluyor. Bu önemli yıl dönümünde markanın tüm kimliğini güncelliyoruz. Uluslararası bir vizyonla tasarladığımız proje kapsamında birçok Türk sanatçıyı bir araya getiren “Türkiye’nin Otomobilleri 1972” projesini oluşturduk. 21 illüstratör/tasarımcı, bir zaman yolculuğuyla birçok ikonik otomobilin olduğu 1972 Türkiye’sine gittiler. Günümüzde klasikleşen 72 model araçları 21. Yüzyılın hayal gücü ve dijital teknikleriyle yorumladılar. Proje geçtiğimiz yaz, Türkiye’nin en büyük otomobil müzesi olan Key Museum’da sergilendi.
Dünya Mutfaklarıyla diyetinizi zenginleştirin
Kimliği üretilen marka sadece ulusal veya bölgesel bir pazara hitap ediyor olsa bile, iletişim stratejisine uluslararası bir bakış açısıyla yaklaşmak, olası genişlemelerde markaya büyük avantaj sağlar. Eğer göz ardı edilen bir pazar varsa, bu durum dezavantaja dönüşebilir.
Çincenin kendine özgü yapısı, Çin’in on yıllarca batıya kapalı olan sosyokültürel durumu nedeniyle, birçok batılı marka Çin’de faliyet göstermiyor, gösteremiyor. Çin pazarını batı dünyasının hiç bilmediği ulusal markalar domine ediyor. 2012–2014 yıllları arasında ürettiğim Chinatown projesi, ticari dünyanın Çinceye dönüşmüş kurgusal gerçekliğini yansıtıyor. Batılı markaları, benim proje için geliştirdiğim görsel bir tasarım üslubuyla Çince’ye çeviriyor.
Aralıklı oruçla kan şekerinizi düzenleyin.
Marka tasarımını geniş zaman aralıklarında üretmek, yepyeni bakış açılarını farketmenize, yepyeni bir derinliğe ulaşmanızı sağlar. Büyük markalar için hazırlanan uluslararası marka kimliği projelerinin birçoğu 6–12 aylık süreler içinde üretilir. Binlerce markanın arasından iz bırakabilen marka kimliği tasarlayabilmek için araştırmak, kazmak, durmak, arada uzaklaşmak, tekrar bakmak, başka yerlere, başka şeylere odaklanmak gibi birçok şey gerekiyor. Sevdiğimiz birçok tasarım da sandığımızın aksine çok yavaş üretiliyor. Günümüzün en çok tercih edilen telefonlarından biri olan iPhone yedi yılda geliştirilmiş, Paul Priestman tarafından geliştirilen Airbus A380 iç tasarımı da yedi yıllık bir projedir.
Beş yıllık bir projenin ürünü olarak ürettiğim Public Gothic font tasarımı yüzbinlerce kişi tarafından indirildi, American Airlines, Dreamworks, Universal, TBWA, Vogue, Yahoo, ESPN gibi birçok uluslararası şirket tarafından lisanslanlandı. Popüler Hollywood filmlerinde rol aldı.
Egzersizi Hayatınıza Dahil Edin
Etkili marka tasarımı üretmek istiyorsanız gündelik yaşamınıza muhakkak bir egzersiz programını dahil edin. Yaşam koşullarınıza uygun, sürekli yapabileceğiniz bir aktivite türünü seçin ve düzenli olarak egzersiz yapın.
2010 yılında bir marka tasarımı egzersizi olarak ürettiğim “Maksimalist Pazarda Minimalist Etki” projesi tüm dünyaya ilham veren bir fenomene dönüştü. Amarika’nın önde gelen yayınlarından biri olan, Washington Post, Starbuck, Coca-Cola gibi dev markaların sadeleşmesinin arkasındaki tetikleyici gücün bu proje olduğunu yazdı. Londra’nın perakende devi Selfridges’ın No Noise kampanyasına ilham kaynağı oldu. Üretilmesinin üstünden 12 yıl geçmesine rağmen halen konuşulmaya devam ediyor ve egzersizin sadece sağlıklı bir hayat için değil, tasarımda da ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Şekeri Hayatınızdan Tamamen Çıkarın
Tasarım nasıl göründüğü değil, nasıl çalıştığıdır. Marka iletişiminde uzun ömürlü bir etki yaratmak istiyorsanız, tüm ağdalardan arınmış, sadeleşmiş bir marka kimliği üretmelisiniz. Basit logoların tanımlanması, hatırlanması kolaydır. Sadelik aynı zamanda olgun bir duruşu, profesyonellik duygusunu da beraberinde getirir. Marka rekabetinin giderek arttığı kaotik bir dünyada sadelik, sofistike gelişmişliği temsil eder.
Sade bir tasarım stratejisiyle ele aldığım Sour marka kimliğinde köşeli o harfi, alışılmışın dışında “ekşi” marka dünyasını görselleştirirken, logonun farklı bölünmüş varyasyonları, tasarım stüdyosunun dinamik çalışma yaklaşımını ifade ediyor.
Kolay bir hayat istiyorsan, zor seçimler yapmalısın.
Eğer etkili bir marka üretmek istiyorsanız, geri dönüşü olan doğru yatırımı yapmanız, markanızı doğru kaynaklarla beslemeniz çok önemlidir. Sevdiğiniz dizileri izlemek, hareketsiz bir yaşam, fast food tüketmek kolay seçimlerdir ve size sağlıksız zor bir yaşamın kapılarını aralarlar. Sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, tutkulu olduğunuz şeyler üstüne çalışmak ise zor seçimlerdir ve sizin daha kolay bir hayata ulaşmanızı sağlarlar.
Click link below for English Edition
Konu ilginizi çektiyse, daha önce yazdığım “Yenilik ilk başta zordur” makalesini de okumanızı öneririm.
