VERİNİN <XML> HALİ

Herkese selamlar, bu makalemde sizlere XML hakkında bilgiler vereceğim ve XML’ e ait kavramları dilim döndüğünce açıklamaya çalışacağım.

İnternet hepimiz için artık olmazsa olmaz bir hâl aldı. Çok klasik bir tabir olacak ama 7’den 70’e herkes internette. Kimi sosyal mecralarda paylaşımlarda bulunurken, kimileri de onları takip ediyor, kimileri ise bu yazıyı okuyarak yeni bir şeyler öğreniyor. Veriler, beğeniler, gönderiler, yorumlar havada uçuşup gidiyor. Gidiyor gitmesine de nasıl gidiyor ? Neyle gidiyor ? Kim götürüyor ? İşte bu soruların cevabı XML’ de saklı.

XML’in açılımı (Extensible Markum Language) yani Türkçe ifadesiyle “Genişletilebilir İşaretleme Dili’dir”. XML’ in kitâbi tanımını yapacak olursak, interneti kullanarak veri alışverişi yapan sistemler ve platformlar arasındaki veri iletişimini standart hale getirmek için tasarlanmış bir dildir. 1998 yılında W3C (World Wide Web Consortium) de yer alan uzman kişiler tarafından hem insan hem de makine tarafından okunabilir olacak şekilde tasarlanmıştır.

Tamam da neden XML’i ortaya çıkarmışlar dediğinizi duyar gibiyim. XML daha ortada yokken platformlar arası veri alışverişinde birçok problemlerle karşılaşılıp bir de bu problemleri çözmek için çok zaman harcanıyormuş. Bu durumdan sıkılan insanların çözümü ise XML’ i tasarlayıp standartlaştırmak olmuş. Kısaca zorluklar çözüm yaratmış.

XML’ i elementler oluşturur ve bu elementlere de öznitelikler (attribute) eklenebilir. Element, başlangıç tag’inden bitiş tag’ine kadar olan her şeydir. Attribute ise belirli bir elemente ait olan verileri belirtmek amacıyla kullanılır. XML’ in içerisinde extensible yani genişletilebilir ifadesi yer almaktadır. Bunun sebebi ise kendi elementlerinizi oluşturmanıza olanak sağlar.

Resimde görülen örnekte element tanımlaması yer almaktadır. Bu element ve içerisinde yer alan diğer car, brand, model, daily_price, description gibi elementler tamamen bizim oluşturduğumuz elementlerdir. Sizde projenizde ya da XML’i nerede kullanacak iseniz ihtiyaç dâhilinde kendi elementlerinizi oluşturarak bir XML dokümanı hazırlayabilirsiniz.

XML, veri paylaşımını ,veri aktarımını, platform değişikliklerini ve veri kullanılabilirliğini standartlaştırır.

Bir XML dokümanı nasıl hazırlanır ?

HTML’ de olduğu gibi XML’ de de bir ağaç yapısı vardır. Şimdi ilk olarak bu ağaç yapısını inceleyelim.

Hazırladığımız XML ’in bir XML dokümanı olduğunu bu ifade ile bildirmemiz gereklidir. Bunu aşağıdaki ifade ile yaparız:

Aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere <cars> diye bir element açılmış ve bu element </cars> ifadesiyle kapanmış. Bu cars elementi bizim “root” elementimizdir. Root elementi kullanmadan oluşturduğumuz bir XML dokümanı bize hata verecektir.

Eğer cars elementinin içine “car” adıyla yeni bir element oluşturmak istersek bu element için <car></car> ifadesi “cars” elementinin yani root elementinin içerisinde yer almak zorundadır. Bu element root’ un altında yer aldığı için “child” elementi olarak adlandırılmaktadır. Aşağıdaki resimde de görüldüğü üzere car elementinin içerisinde color = “red” gibi bir ifade yer almaktadır. Bu ifade bu elementin attribute yani özniteliği olarak geçmektedir.

XML dokümanımızdaki car elementi içerisine yeni elemanlar ekleyerek XML dokümanımızı sonlandıralım:

Yukarıdaki örnekte yer alan brand, model, daily_price, description elementleri subchild elementler olarak adlandırılır.

Hazırlamış olduğumuz XML dokümanını tarayıcımız ile açmak istersek böyle bir çıktıya ulaşmamız gerekli.

XML kavramını sonlandırmadan önce XML dokümanı hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktaları da sıralayalım.

· XML etiketleri büyük / küçük harfe duyarlıdır. Etiketi oluştururken <car> diye oluşturduysak </car> diye de bitirmemiz gereklidir. <car></Car> olarak bir kullanımda bulunursak hata alacağız.

· XML öğeleri düzgün bir şekilde iç içe girmelidir. Başlatılan tüm elementler sonlandırılmalıdır.

· Eğer bir element içerisinde attribute tanımlarsak bu tanımlamayı “çift tırnak” içerisinde gerçekleştirmeliyiz.

· XML’ de bazı karakterlerin özel anlamları vardır. Bu karakterler, < , > , & , ‘ , “, gibi karakterlerdir. Uygun kullanım şekli resimdeki gibidir.

Bu yazı benim kaleme aldığım ilk yazı niteliğini taşımaktaydı. XML çok detaylı bir içeriğe sahip aynı zamanda bu yazı serinin ilk yazısıydı. Diğer yazılarımda XSD, XSLT, XPath gibi XML için hayati öneme sahip olan konulardan bahsedeceğim.

Apinizer, “API Gateway” ürünümüz SOAP Servislerini desteklemektedir. SOAP Servislerinin temelinde XML yer alır, bu yüzden XML’in anlaşılması diğer konulara da temel oluşturması açısından önemlidir.

Yazı serim XML dokümanları için bir şema görevi gören XSD ile devam edecektir.Bir sonraki yazımda buluşmak dileğiyle.