Teknoloji Radar Nedir
İlk olarak Darren Smith tarafından bir metafor olarak ortaya atılan Teknoloji Radar kavramı son zamanlarda Bilgi Teknolojileri departmanlarında sıkça duyulan bir kavram. Teknolojiler o kadar çoğaldı ki şirket içi kullanılan teknoloji portföyünü bir şekilde sınıflandırmak, bu portföyü ve son çıkan inovatif teknolojileri ve trendleri ara ara değerlendirmek bir ihtiyaç haline geldi. Bunun yanında geliştiricileri yönlendirip, kullanılan teknolojileri sınırlandırmak, ayrıca yeni teknoloji seçimi gibi stratejik kararları alırken özet ve görsel bir teknoloji raporu görebilmek gerekliliği de ortaya çıktı. İşte burada Teknoloji Radar devreye giriyor.
Teknoloji Radar kullanmayan firmalarda merkezi bir framework de yoksa her ekip kafasına göre teknoloji kullanabilir. Bu durumda kurum içinde standartlaşma olmayacağı gibi kurum içi personel geçişleri zorlaşacak ve uygulamalar birbiri ile konuşmakta bile güçlük çekebilecektir. Teknoloji Radar firma içerisindeki teknolojilerin kullanımını disipline eder, ancak radarı bir demir yumruk gibi kullanmak personelin yeni teknoloji öğrenmesini engelleyeceği gibi yeni istihdamlarda içerideki sınırlı sayıda teknolojiyi bilen kişileri bulmayı da zorlaştıracaktır. Burada dengeyi gütmek, teknoloji departmanları için iyi ayarlanması gereken bir konudur. Teknoloji sayısı ne çok fazla olmalı ne de inovasyon yapamayacak kadar sınırlı olmalıdır.
Ayrıca firma olarak Teknoloji Radar’ı dış dünya ile paylaşmak, firmanızın teknoloji portföyünü inceleyip firmanıza başvurup başvurmama konusunda karar vermeye çalışan developer’lara fayda sağlayacaktır. Eğer güncel teknolojileri kullanıyorsanız rakiplerinize göre avantajınız olur diyebiliriz.
Şimdi Teknoloji Radar nasıl organize edilir, ne işe yarar konularını irdeleyelim.
Teknoloji Radarı Kim Hazırlar
Firmanızda veya teknoloji departmanınızda Teknoloji Radar sorumluluğunu 1 kişiye veya bir gruba vererek işe başlamalısınız. Bazen bu kişi bir gönüllü olabilir. Mimar, takım lideri veya uzman yazılımcı seviyesindeki bir kişi de olabilir. Daha büyük bir firma iseniz bu sorumluluğu Teknoloji Danışma Kurulları’na (Teknoloji Advisory Board) verebilirsiniz. Sorumlu kişiler radarın oluşturulması, kurum içerisinde yayınlanması, kurum içi mühendisler ile iletişim kurarak belli periyotlarda (en geç 6 ayda bir) güncellenmesi (hangi teknolojiler radara girsin, hangileri bir geri halkaya kaydırılsın, hangileri bir önceki halkaya kaldırılsın gibi) konularıyla ilgilenirler.
Nasıl Bir Format Kullanmalısınız
Teknoloji Radar’ı illa görsel yapacaksınız diye bir kural yok. Radar ismi zaten bir metafor. Radarı ilk oluştururken Excel ile ilerlemek en kolayı olacaktır. Hatta Excel’de hangi ürün için hangi teknolojiler kullanılıyor ve bu teknolojilerin hangi versiyonlarının kullanılıyor olduğunu doldurmak envanter takibi açısından daha faydalı olacaktır. Bunun bir faydası da bu teknolojilerin versiyon güncellemelerinin takip edilerek, öneri veya zorunluluk olarak uygulama geliştirme takımlarına bilgi veya komut verilmesi de gerekebilir. Böylelikle hem güncel versiyonlar ile çalışılması sağlanmalı hem de kurum içi versiyon farklılıkları minimize edilmelidir. Ancak nihayetinde sonucu görsel bir hale getirmek size özet ve daha anlaşılır bir sonuç verecektir.
Radar görselinin kadran ve halka açıklamaları devamda anlatılmıştır.
Kadranların (Quadrants) Oluşturulması
Teknoloji Radar’ı inşa ederken firmalar genelde yaygın örnek üzerinden gidiyorlar. Ancak illa bu örneklerdeki gibi radarınızı inşa etmenize gerek yok. Her firma terzi işi olarak firma stratejilerine ve önceliklerine göre kendi radarını inşa edebilir. Örneğin; aşağıda 2 farklı kadran örneği bulunmaktadır.
· Techniques (Teknikler ve kalıplar. Yazılım mimarisi, kurgular, kullanıcı deneyimi gibi)
· Platforms (Tabana yerleşmiş araçlar; SQL Server, .NET, Windows etc.)
· Tools (Yardımcı veya temel araçlar. Versiyon kontrol, bileşenler, monitör araçları gibi)
· Languages & Frameworks (Uygulamayı geliştirdiğiniz yazılım dili ve kullanılan altyapı araçları)
********************
· Frameworks
· Infrastructure (Platform kavramı ile benzer)
· Data Management (Her türlü veri yönetim aracı; Hadoop, Kafka, Debezium gibi)
· Languages
Halkaların (Rings) Oluşturulması
Burada yine firmalar terzi işi bir halka isimlendirmesi kullanabilirler. En içerideki halkaya firma ürünlerinde kullanılan ve bundan sonra da kullanılacak, memnuniyet seviyesi yüksek teknolojiler yerleştirilir. Son halkada artık kullanılması istenmeyen veya emekliye ayrılması gereken teknolojiler yerleştirilir. İçerideki halkalara ise denenen veya gözlenen teknolojiler yerleştirilir. Sektör radarlarında en çok kullanılan halka yapıları aşağıdaki gibidir.
· ADOPT: En çok kullanılan, riski düşük, memnun olunan ve yeni ürünlerde de kullanılması önerilen teknolojiler (Eğer eski bir teknoloji kullanıyorsanız ve sistemin her yerini sarmış ve kaçışınız yoksa, memnun olmasanız da buraya koymanız gerekmektedir).
· TRIAL: Bir üründe denenmiş, memnun kalınmış, pilot olarak yayınlanmış teknolojiler buraya konulur. Bu teknolojiler kısa süre içerisine ADOPT başlığına geçişe adaydırlar.
· ASSESS: Sektörü takip eden geliştiriciler tarafından araştırılan, kullanım alanları tartışılan, küçük POC’ler ile denenen teknolojiler buraya konumlanırlar. Bu tarz teknolojiler genelde riski büyük, henüz stabil bir versiyonunu çıkartmamış olan teknolojiler olabildiği gibi firmanın henüz hiç know-how’ı olmayan yaygın teknolojiler de olabilir. Buradaki teknolojiler bir başka isimlendirme ile fırsat teknolojilerdir.
· HOLD: Firma ürünlerinde yaygın veya az bir şekilde kullanılan ve artık kullanılması istenmeyen teknolojilerdir. Bu teknolojilerin yerlerine yenileri konulması planlanabileceği gibi artık değişiklik almayan bir modülde ise ve değişiklik öngörülmeyecekse ürün yaşamının sonuna kadar orada kalabilir, ancak başka ürünlere yayılmadığından emin olunmalıdır. Buradaki teknolojiler bir başka isimlendirme ile tehdit teknolojilerdir.
Halkaları şu şekilde de isimlendirebilirsiniz:
· Adopt: Yukarıdaki ADOPT ile aynıdır.
· Explore: Yukarıdaki TRIAL ve ASSESS’i karma düşünebilirsiniz.
· Endure: Artık kullanılması istenmeyen teknolojiler. Artık yeni ürünlerde kullanılması istenmediği gibi fırsat yakaladığı zaman kaldırılması gerekmektedir.
· Retire: Bu teknoloji artık kullanılmamalı ve hatta emeklilik planının acilen devreye alınması gerekmektedir.
Geçişler
Dilerseniz radar üzerindeki geçişleri de farklı ikonlar ile gösterebilirsiniz. Örneğin;
· Yeni teknolojileri için bir ikon,
· Halka olarak merkezden uzaklaşmış olanlar için ters üçgen,
· Halka olarak merkeze yakınlaşmış olanlar için üçgen,
· Değişikliğe uğramayanlar için kare gibi.
Radarlar
https://www.aoe.com/techradar/index.html
https://opensource.zalando.com/tech-radar/
https://www.thoughtworks.com/radar
GitHub Radar Projeleri
Kendi radarınızı kodlayabilirsiniz ancak bununla uğraşmak istemiyorsanız aşağıdaki açık kaynak projeleri alıp kendi teknoloji verileriniz ile kolaylıkla ayağa kaldırarak intranet veya internette yayınlayabilirsiniz.
Özet
İster büyük bir firma olun ister kurumsal bir firma, kullandığınız teknolojileri bir şekilde organize etmeniz ve şirket teknoloji stratejinizi buna göre ayarlamanız gerekmektedir. Bu nedenle Teknoloji Radar’ı hazırlamalı, devreye almalı ve bakımını yapmalısınız. Eğer firmanızın rakipleri ile olan yarışından geri kalmak istemiyorsanız Teknoloji Radar’ı kesinlikle kuralına uygun bir şekilde inşa etmelisiniz.
Şirketler kadar bireyler de kendi teknoloji radarlarını hazırlayabilirler. Hatta hazırlayıp kendi kariyer gelişimlerini bu şekilde takip edebilmeli, kariyerlerini yönlendirecekleri kararları buradan faydalanarak alabilmeli ve hatta özgeçmişlerine iliştirerek personel arayışında olanların kendisini daha iyi tanımalarını sağlayabilmelidir.
Referanslar
https://www.thoughtworks.com/insights/blog/build-your-own-technology-radar
https://medium.com/featured-insights/birth-of-the-technology-radar-8ecfd1d95962
