Svastika (Gamalı Haç) Hakkında Bilmediklerimiz

Geçtiğimiz günlerde iş amacıyla yaptığımız bir toplantıda birbirinden farklı ve aslında bilmediğim bir çok şey öğrendim. Bunlardan biri de Svastika’nın tarihiydi. Sokağa çıkıp 100 kişiye sorduk yapsak belki de 98'i Gamalı Haç’ın Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi ‘nin ya da Naziliğin sembolü olduğunu söyleyecektir. Benim de o ana kadar söyleyeceğim gibi.

Fakat Svastika kullanımı aslında milattan önce 2000'li yıllara kadar dayanıyor. “İyi talih, sağlıkı, şanslı olma” anlamına gelen Svastika her ne kadar bir çoğumuz için kötülüğün sembolü olarak öğrenilmiş olsa da Hinduizm, Budizm ve Jainizm dinlerinde kutsal bir sembol. Daha da yaklaşırsak İslam dini ve Türk kültüründe de kullanımı oldukça yaygın. Bir çok sanat eserinde farklı şekillerde svastikalar bulunuyor.

Bir çoğumuzun bildiği ve dünya tarihinin kara bir lekesi olan Nazi Almanya’sının kullandığı svastikanın adı ise Hakenkreuz. Özel olarak hakenkreuz hakkında bilgi edinmek isteyen varsa da The Occult History of the Third Reich — The Enigma Of The Swastika adındaki belgeseli izleyebilirler. 92 yapımı belgesel o döneme ait bir çok konuya ışık tutuyor.

Bu arada neredeyse bir çok dilde sembolün adı svastika olarak kullanılıyor. Fakat Almanca olan Hakenkreuz kelimesi kancalı haç, Fransızca’da ise croix gammée yani gamalı haç anlamına geliyor. Svastika kelimesi de Sanskritçe (Hint-İran koluna bağlı en eski belgeli dil) ‘den geliyor. İyi talih, sağlıkı, şanslı olma anlamına geliyor.

Benim ilgimi en çok çeken bilgi ile de konuyu kapatıyorum. Tarihimizde de Ön-Türkler svastika için öbür dünyaya geçip, şekil değiştirerek yeniden oluşum anlamına gelen Öz Damgası adını vermişler.

Dip Not: Hep sektör veya dijital dünya içerikleri paylaşmaya özen gösteriyorum. Fakat son zamanlarda farklı ortamlarda, farklı sohbetlerin içerisinde bilmediğim bir çok şeyi öğrenme şansına eriştim. Bunlara da artık blogda yer veriyor olacağım.