Girişimciliğe Adım Adım: Fikir Bulma

Hiç kimse sabah sekizde birinin ofisine gidip onun hayalini gerçekleştirmek için uğraşmak istemez. Hepimiz özgür olmak ve kendi işimizi kurmak isteriz.

Peki hangimiz hayallerinin peşinden sonuna kadar gidebilecek azme ve cesarete sahip?

Hepimiz çok iyi yerlere gelip, çok iyi paralar kazanmak isteriz ama çok azımız haftada 90+ saat çalışmaya, zorlu konuşmalara, acıtıcı duygulara ve defalarca başarısız olmaya razı olur. Eğer gerçekten tüm bunlara razıysanız; girişimcilik yolculuğuna başlıyoruz:

Girişimci kime denir?

Girişimci: Zorluklar karşısında yılmadan ayakta kalmayı başarabilen kâr elde etmek için fırsatlar yaratan ya da hâlihazırdaki fırsatları gören/ değerlendiren, bu fırsatları üretim faaliyetleriyle bir araya getirerek her türlü risk alabilen kişiye denir.

Girişimci olabilmek için iyi bir fikrimizin olması gerekir. Nasıl fikir bulmamız gerektiğine değinmeden önce fikrin ne demek olduğunu iyice kavramaya çalışalım. Bunu neden yapıyoruz? Çünkü; bir şeyin ne olduğunu tam olarak bilmezsek onun daha fazlasına erişemeyiz.

Fikir Nedir?

Fikir: Bir durumun bütün yönlerini kapsayan ve onu yalınlaştıran, karmaşık olanı sadeliğe dönüştüren onları bir düğüm altında birleştiren sentezdir.

Herhangi bir sanatı öğrenirken önce ilkelere, daha sonra yöntemlere sahip oluruz. Bunlar fikir üretme sanatı için de geçerlidir. Fikirlerin üretimi konusunda kullanılan yöntem ve ilkeleri, zihnimizi nasıl eğiteceğimiz konusunda öğrendiklerimi şimdi sizlere aktarmaya çalışacağım.

En güzel resim henüz yapılmadı, en büyük oyun yazılmadı ve en görkemli şiir henüz okunmadı.

İlk önce şöyle düşünün bir sorunu çözmenin bir ya da iki yolu yoktur. Yüzlerce çözümü, yüzlerce yanıtı, yüzlerce fikri vardır. Hatta binlerce. Belki siz günlerce uğraşıp yüzlercesini çöpe attıktan sonra arasından bir fikriniz yaşamaya hak kazanacak. Ya da günlerce uğraşacaksınız ve gerçekten o fikir işlemeyecek. Bu durumda şöyle düşünmekte fayda var; en azından neyin işlemediğini görmüş oldunuz ve bu sayede bu durum sizin işinize yarayacak, yeni bir fikir bulmanıza yardımcı olacaktır.

Aslında iyi bir fikir daha önce başkaları tarafından hiç düşünülmemiş olmak zorunda da değil. Buna şöyle örnekler verebiliriz: Önceden Yahoo arama motorunu kullanıyorduk, bugün onun yerine Google’ı kullanıyoruz. Yazışmak için önceden Msn kullanıyorduk günümüzde Whatsapp ve Telegram var. Eskiden yapılan çözümlere daha geliştirilmiş ve kolaylaştırılmış çözümler bulmak bu anlamda işimize yarayabilir. Bu eski unsurları birleştirirken benzerlikler arayın kendinize şu soruları yöneltin: Sorununuz diğer sorunlara benziyor mu? Onlardan farklı kılan yanları neler? Güçlü ve zayıf yanları neler?

Şimdi sizlere fikir üretirken zihnimize kondisyon kazandırma yöntemlerini sırasıyla açıklamaya çalışacağım:

1)Eğlenmek: Paul Valéry der ki “Ciddi insanlardan pek az fikir çıkar. Fikirlerle dolu insanlar asla ciddi olmazlar.” Bu yüzden gevşeyin. İspirtolu kalemle odanızın camlarına resimler yapın. Bağıra bağıra şarkı söyleyin. Aynanın karşısında saatlerce dans edin. Özgür olun, cesur olun, kuralları yıkın, canınız ne istiyorsa onu yapın ve eğlenin.

2)Yaratıcı Olmak: Yaratıcı mı olmak istiyorsunuz? O zaman Einstein’in yaptığı gibi sözcükler yerine şekillerle düşünmeyi deneyebilirsiniz. O her zaman kavramları kafasında şekillerle düşünüp daha sonra formülize edermiş. Yaratıcı kişiler, ayrıca farklı bir yol aradıklarında hep “Ya öyle olsaydı?” sorusunu sordukları görülmüş. Siz de bu soruyu kendinize yöneltebilirsiniz. “Ya eğer çocuk olsaydınız, aynı sorunu nasıl çözerdiniz? Ya bu sorun ortadan kalksa ne yapardınız?” gibi.

3)Risk Almak: Şunu unutmayın ki risk almadan hiçbir şey olmaz. Düşünür ve piyanist Thelonious Monk bu konu da çok güzel bir söz söylemiş: “Bir değeri hak eden insanlar sadece riski göze alabilenlerdir. Gün oluyor, asla duymadığım şeyler çalıyorum” der. Siz de daha önce hiç duymadığınız bir şeyler çalın.

4)Basit Başlamak: Hangi girişimi yaparsanız yapın o projeyi gerçekleştirebilmek için çok büyük sermaye gerekmeyebilir. Şunu asla unutmayın her şeyin basit bir başlangıcı var. Büyük düşünün ama basit başlayın. Émile Coué’nın yazdıklarımı destekleyen bir sözü var; “Daima, yapacağınız işin kolay olduğunu düşünün, öyle olduğunu göreceksiniz” der. Siz de deneyin ve ne kadar kolay olduğunu görün.

5)Yapabileceğinize İnanmak: İnancınızın kendi içinizde olduğunu bilin ve öncelikle ona inanmakla başlayın. Şunu aklınızdan çıkarmayın; fikirlerle dolup taşan insanlarla hayata geçiren insanların arasındaki temel fark sadece yapabileceklerine olan inançlarıdır.

Yapabileceğine inananlar, yapabilir; inanmayanlar ise yapamazlar. İşte tüm mesele bu.

Kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi değiştirdiğinizde yetenekleriniz ve becerilerinizin de kontrol dışı olarak değiştiği görülmüş. Bu yüzden her gün kendinize asla fikir üretemediğinizi söylemek yerine fikirlerle dolup taştığınızı söyleyin ve kendi değişiminize şahit olun.

6) Hedeflere Kilitlenmek: Eğer fikirlere erişmek istiyorsanız, onlara erişmiş olduğunuzu hayal etmekle başlayın. Kafanızda sahne önünde alkışlandığınızı ödüllendirildiğinizi hatta; yaptığınız teşekkür konuşmasını hayal edin. Bunu yapın o anları kafanızda yaşayın ve bundan çekinmeyin.

7) Çocuk Gibi Olmak: Yazar ve aynı zamanda Psikolog Jean Piaget der ki “Eğer daha yaratıcı olmak istiyorsanız kısmen çocuk kalın, tabii büyüklerin toplumu tarafından yozlaştırılmamış yaratıcı ve keşfedici niteliklerinizle birlikte.“

Peki neden çocuklar gibi olmamızı ister?

Çünkü çocuklar hata yapmaktan korkmazlar, kuralları çiğnerler onların kural olduğunu bile bilmezler. Hiç ilişkisi olmayan nesneler arasında bağlantılar keşfederler. Ağaçları turuncuya otları mora boyarlar. Derin sorular sorarlar.Sizde her ne görürseniz görün neden böyle olduğunu kendinize sormakla başlayın. Yeniden soru işaretleri oluşturmayı deneyin. Mesela;

Neden buzdolaplarını açmak için kulp yoktur?

Neden otomobilinizin sadece tek tarafında benzin kapağı var?

Düşünün ve kafanızda yeniden soru işaretleri oluşturun.

8)Rutinlerden Sıyrılmak: Neden her sabah uyandığınızda kahvaltıda aynı şeyleri yiyorsunuz? Neden her gün aynı yoldan işe gidiyorsunuz? André Gide, her ay hiç ilgi duymadığı konularda en az bir kitap okurmuş. Siz bunu hiç yaptınız mı? Yeter ki farklı bir şeyler yapmak isteyin. Mesela daha önce hiç dinlemediğiniz bir tarzda müzik dinleyin. Ya da bir restorana gidin ve ne olduğunu bile bilmediğiniz bir yemeği ısmarlayın. Beğenmeyeceğinizi düşündüğünüz bir filmi izleyin mesela. Hiç adım atmadığınız bir yere gidin.

9)Görmeyi Öğrenmek: Bakmak ve görmek aynı şeyler değillerdir. Bakmak çaba gerektirmez ama görmek çaba gerektirir. Siz de bakmayı değil; görmeyi öğrenin. Daha önce Thomas Wolf ve diğer birçok yazar bunun için şöyle yapmışlar: Kendilerine bir not defteri almışlar ve her gün gördüğü şeyleri yazmaya başlamışlar ve bunu her gün yapmışlar. Defteri doldurduklarında ise baştan sonra okumuş ve yeni deftere başlamışlar. Bunu hayatı boyunca devam ettirmişler. Ne kadar çok şey hatırlarsanız bir gün yeni fikirleri şekillendirmek için birleştirecek o kadar çok malzemeye sahip olmuş olursunuz.

10)Problemi Tarif Etmek: Doğru cevapları bulmaya değil de doğru sorular sormaya yönelmelisiniz. Her sorunun bir çözümü olduğuna göre önemli olan o sorunu doğru tanımlamaktır. Eğer sorunu çözümleyemediğinizi fark ederseniz sorunu farklı tanımlamayı deneyin ve öyle çözün.

11)Bilgi Toplamak: Her sorunun bir nedeni vardır. Onu bulmaya çalışın. Bıkmadan yorulmadan araştırma yapın. Kitap okuyun. Nedenlerini, neden olmadıklarını sorun öğrenin. Her şeyden önemlisi onu bulmayı aklınıza koyduğunuzda fark edeceksiniz ki sadece onu görecek, onu işitecek ve çevrenizde onu hissedeceksiniz. Kendinizi fikrinize kaptırın sorun araştırın, görün, ona erişmek için her şeyi yapın.

12)Fikri Aramak: Sadece oturarak fikirlerin ayağınıza gelmesini beklemek doğru olmaz. Tüm yapmanız gereken şey soruna bakmak ve fikri aramak. Onların peşinden koşmak ve yakalamaya çalışmak. Bunu yaparken sözel olarak düşünebilirsiniz, görsel olarak düşünebilirsiniz, ya olsaydı diye düşünüp hayal gücünüzü zorlayabilirsiniz, benzerlikleri araştırıp birleştirilecek şeyleri bulmaya çalışabilirsiniz.

13)Kendi Sebebinizi Yaratmak: En önemli kısım belki bu. Neden bu işi yapmak, o fikir üzerinde çalışmak bir şeyler üretmek istiyorsunuz? Para, saygınlık, merak, yardım etme arzusu için mi? Cevabı ne olursa olsun kendi sebebinizi yaratın ve hikayenizin kahramanı olun!

Kaynakça

Fikir Nasıl Bulunur? — Jack Foster

İyi Bir Fikir Bulma Tekniği — James Webb Young