ATÖLYE Akademi’de Öğrenen Olmak
Gerçekten deneyimsel bir öğrenme yolculuğu neden önemli?
Yazar: Zeynep Aykul , Öğrenme Tasarımcısı, ATÖLYE
Editörler: Deniz Yazıcıoğlu, Melissa Clissold, Özgür Arslan
Metin içi görselleştirmeler: Aleyna Tezer
Editörün notu: Geçtiğimiz mart ayında, ATÖLYE’nin Öğrenme Tasarımı ve Organizasyonel Tasarım pratiklerinin bir reenkarnasyonu olarak kabul edilebilecek olan ATÖLYE Akademi’yi hayata geçirerek yeni bir yolculuğa başladık. ATÖLYE’nin bu tasarım pratiklerinin geçmişine rağmen, “Akademi” adını alan bu bu yeni oluşum ekibimiz, komünitemiz ve bütün “öğrenenler” için deneyler yapabilmek üzere yarattığımız yeni bir keşif alanı olarak şekillendi.
Yıllar içinde, öğrenme tasarımı ekibimiz, davranış biliminden sosyal tasarıma kadar geniş bir yelpazedeki çerçevelerden sürekli ilham alarak pratiklerini geliştirdi ve zenginleştirdi. Tam da bu noktada, David Kolb’un “deneyimsel öğrenme” teorisi ve sürekli ilerlemeyi teşvik eden döngüsel doğası, ATÖLYE Akademi’nin sağlam bir zeminde deney yapabilmesi için teorik temeli ve kapasiteyi sağladı. Aynı zamanda, ATÖLYE Akademi’nin “bireylerin yaratıcı potansiyelini ortaya çıkarmak ve onlara “dönüşüm” yaşabilecekleri bir ortam yaratma” amacı da tam olarak böyle bir zemin gerektiriyordu.
Bu makalede, ATÖLYE Akademi’nin Öğrenme Tasarımcıları arasında yer alan ve Öğrenme Bilimleri alanında doktora adayı olan Zeynep Aykul Yavuz, Akademi’nin öğrenme yolculukları oluştururken dayandığı tasarım prensiplerinden bahsediyor ve bu deneyimin neler getirebileceğini gösteriyor.
ATÖLYE Akademi eğitim programlarında, workshop ve etkinliklerinde katılımcılar, koçların ve kolaylaştırıcıların rehberliğinde yeni yöntemleri ve yetkinlikleri deneyimleyerek öğrenirler. David Kolb’un geliştirdiği deneyimsel öğrenme yaklaşımındaki deneyim ve deneyimin dönüşümü ATÖLYE Akademi’de katılımcıların öğrenme yolculuklarının özünü oluşturur.
“Deneyimsel öğrenme ATÖLYE Akademi’nin pratiğinin temelini oluşturuyor.”
ATÖLYE Akademi ile, sunduğu eğitim programları ile bireylere günlük hayatlarında yaşadıkları deneyimlerin çok daha ötesinde deneyimler sunmayı amaçlıyoruz. Hedefimiz, kullanılan içerik ve metotlar ile katılımcıların bakış açılarını çeşitlendirerek koçluk desteği ile sağlanan bu içerik ve metotlar arasında daha sağlam bir ilişki kurmak.
dene-
ATÖLYE Akademi’nin sunduklarına bakıldığında, “dene-” kelime kökünün önemli olduğunu görüyoruz. Denemek, hem öğrenme deneyimlerinin tasarımı sırasında Akademi Ekibi için, hem de katılımcılara sunduğumuz deneyim açısından odak noktada olan eylem. Bu sayede, katılımcılara deneyimlerini güçlendirecek güvenli bir deneme-yanılma alanı yaratabileceğimize inanıyoruz. Buna ek olarak, Akademi’nin koç ve kolaylaştırıcıları, sahada gerçek problemlere karşı tasarımlar geliştirmiş olan deneyimli kişilerden oluşuyor. Katılımcılara sunulan içeriğin önemli bir kısmı ise kolaylaştırıcıların dünya problemleri ve pazar ihtiyaçları ile alakalı yaşadığı deneyimler ile destekleniyor.
Akademi ayrıca, katılımcılara gerçek problem çözme deneyimleri yaşatarak kazandıkları yetkinlikleri sağlam temellere oturtabilmelerini de amaçlıyor. Bu alandaki tecrübemiz bize şunu gösteriyor: Deneyimsel öğrenme sayesinde katılımcıların edindikleri yeni araçların gelecekte farklı problemleri çözmelerine de yardımcı olacak. Çünkü, katılımcılar sadece araçları ve bunların fonksiyonlarını öğrenmenin ötesinde, tüm öğretilerin kapsamı, uyumu, çevikliği (agility) ve stratejilerini bireysel olarak deneyimleyecekler.
Öğrenmede Etkileşimin Önemi
Katılımcıların, birbirlerinin öğrenme yolculuğunda önemli yer tutmasındaki etmenlerin bir diğeri ise “etkileşimler.” ATÖLYE’de sıklıkla katılımcıların Akademi programları sırasında yaşadıkları yoğun deneyimler ile yeni bakış açıları kazanarak daha etkili bir şekilde mantık yürütmeye başladıklarını gözlemliyoruz. Bu yüzden, eğitim öncesinden başlayarak eğitim sonrasında da devam eden etkileşime oldukça önem veriyoruz.
Kolaylaştırıcılarımız, programlarımızı tasarlarken hem katılımcılar arasındaki hem de katılımcıların koç ve kolaylaştırıcılarla olan etkileşimlerini en yüksek seviyeye çıkarmayı amaçlıyor. Böylece, farklı alanlardan gelen ve farklı bakış açılarına sahip katılımcıların aynı ortamda olmaları yaklaşımları genişletiyor ve çeşitlendiriyor. Katılımcılar ATÖLYE Akademi tarafından erişime sunulan topluluk (komünite) ile eğitim sonrasındaki etkileşimleri sürdürerek eğitimin etkisini devam ettirebilme imkanı da buluyorlar.
Deneyimsel öğrenme yaklaşımına saha deneyimi olan kolaylaştırıcılar, koçlar ve diğer katılımcılar ile etkileşim eklendiğinde, bu üç bileşenin ortaya çıkardığı modelin “bilişsel usta-çıraklık modeli*” (cognitive apprenticeship model) ile oldukça kapsayıcı bir şekilde açıklanabildiğini görüyoruz.
ATÖLYE Akademi’nin bilişsel usta-çıraklık modelinin temellerinden esinlenerek sunduğu öğrenme yaklaşımı ise şu şekilde özetlenebilir:
Saha deneyimi olan uzman kolaylaştırıcılar ve koçlar eşliğinde öğrenme
Kolaylaştırıcılar, bilişsel usta-çıraklık modelini kullanarak sahadaki deneyimlerini öğrenim ortamlarında modelleyip katılımcılara örnekler sunarlar. Bu örneklerle birlikte, katılımcılara içerik, araçlar ve zihinsel modeller verilir. Bu sayede, katılımcıların konseptler arasında anlamlı ilişkiler kurmaları sağlanır.
Kendi ayakları üzerinde durabilen bağımsız katılımcılar yaratma
Kolaylaştırıcılar ve koçlar, deneyimsel öğrenme süreci boyunca katılımcılara destek olurlar. Bu aşamadaki hedef, katılımcıların öğrenme süreci boyunca sunulan araçları koç veya kolaylaştırıcı desteği olmadan etkili bir şekilde kullanabilecekleri güvene erişebilmeleridir.
Konfor alanının dışında deneme-yanılma
Bilişsel usta-çıraklık modelinde, hem sunulan içerikler hem de katılımcılara verilen görevler giderek zorlaşırken, katılımcıların farklı belirsizliklerle başa çıkmalarını sağlamak da deneyimlerinin bir parçasını oluşturur. Böylece, katılımcılar farklı yetkinlikler edinirler.
Katılımcıların ihtiyaçlarına uyum sağlayabilen ve motive eden eğitim programları
Eğitim programı boyunca, katılımcıların bireysel ve takım içindeki motivasyonlarını, kaygılarını ve heyecanlarını belirli aralıklarla paylaşmaları istenir. Bu pratik katılımcıların farkındalıklarını artırırken, eğitim programının ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde esnek olarak kurgulanmasına yardımcı olur.
Sürdürülebilir öğrenme deneyimleri için “komünite”
ATÖLYE Akademi’de katılımcılar eğitim programlarına değil, döngüsel olarak tasarlanmış öğrenme deneyimlerine dahil olurlar. Akademi ile tanışmayla başlayan deneyim, eğitim sonrasında da katılımcılar arasında ve Akademi ile etkileşimin sürdürüldüğü bir komünitede devam eder. Katılımcıların Akademi’ye katılırken belirttikleri gelişim hedeflerine göre periyodik olarak eğitim, etkinlik ve içerik önerileriyle öğrenme deneyimlerine yeni köşe taşları eklenerek döngü canlı tutulur.
Eğitim Sonrası Deneyimi
Akademi’ye dahil olma tercihlerine göre, dijital ve fiziksel bir komünitelerin parçası olan katılımcılar, kazandıkları yetkinliklerin pratiğini yapabilme fırsatı bulur. Bu sayede bilişsel usta-çıraklık modelindeki gibi bir Uygulama Topluluğu’na (Practice Community) dahil olarak gelişirler. Akademi, katılımcılarına sürekli değişen dünyada güncel kalabilecek yetkinlikler kazandırır ve değişimi birlikte yaratabilecekleri bir komünite sağlar.
ATÖLYE Akademi olarak kendi öğrenim deneyimini yaratma ihtiyacı duyan bireylerin yaratıcı potansiyellerini keşfetmelerine olanak sağlıyoruz. Aynı zamanda, benimsediğimiz öğrenme yaklaşımı ile bireylerin dönüşümlerine rehberlik ederken, bu dönüşümün sürdürülebilirliği için özgür alanlar yaratıyoruz. Bütün bunları gerçekleştirirken de, bireylerin ve takımların içinde yaşadıkları topluluklarda ve parçası oldukları kurumlarda değişime öncülük etmelerini amaçlıyoruz.
ATÖLYE Akademi ile 2020 yılında yeni bir forma sahip olan alan öğrenme alanındaki keşfimiz bu makalede paylaştığımız yaklaşımlar üzerine kuruldu.
Siz eğitimlerinizde katılımcıların yeni yetkinlikler edinmelerini ve pekiştirmelerini sağlamak için hangi öğrenme yaklaşımını kullanıyorsunuz?
Bilişsel Usta Çıraklık Modeli’nin kendi ürettiğiniz eğitim içeriklerinde uygulanabilirliği mümkün mü?
Farklı içerikler için modeli nasıl değiştirmek faydalı olurdu?
ATÖLYE Akademi’nin benimsediği deneyimsel öğrenme ve Bilişsel Usta Çıraklık Modeli’nin COVID-19 dünyasında dijital araçlarla etkileşime geçerken nasıl uyum sağlayacağınızı düşünüyorsunuz?
* Collins, A. Cognitive Apprenticeship. https://llk.media.mit.edu/courses/readings/Collins.pdf
