Scrum Master

“Scrum Master” (skrʌm ˈmɑːstə), başka dillere başarılı çevirisi mümkün olmayan bir kavram. “Master”, öğrenerek ve pratik ederek bir şeyde çok iyi olan, bir şeyi yapmakta çok iyi olan, bir şeyle ilgili fikirleri diğerleri tarafından kabul ve takip edilen¹ kişi olarak tanımlanıyor sözlükte. “Scrum Master” tam da bu nedenle çok iyi bir isim ve niteleme.

Scrum Master, deneysellik ve yalın düşünce üzerine inşa edilen Scrum’ın temellerinin anlaşılması ve benimsenmesi için hem takımına hem de organizasyona ve hatta içerisinde bulunduğu ekosisteme yardımcı olur. Dolayısıyla, Scrum Master deneyselliğin ve yalınlığın ne olduğunu bireylere öğretebilecek kadar iyi bilir, değer üretimine nasıl fayda sağlayacağını anlatabilir ve bunları içselleştirmiştir.

Scrum Team, kompleks problemleri çözerek değer yaratmak amacıyla Product Owner tarafından belirlenen ve sıralanan (kabaca, önceliklendirilen diyebiliriz) işleri değere dönüştürür. Her bir Sprint’te ürettiği sonucu ve yarattığı değeri paydaşlarla birlikte değerlendirir ve sonraki Sprint(ler) için gerekli düzeltmeleri yapar. Scrum Master da parçası olduğu bu Scrum Team’in etkililiğinden (effectiveness) sorumludur.²

Scrum Master, Scrum’ın olması gerektiği gibi uygulanmasını sağlar. Bütün olarak Scrum’ın ve Scrum’ın tariflediği sürecin sorumluluğunu üstlenir. Bunu, Scrum değerlerini yaşayarak ve tüm eylemleriyle örnek olarak, Scrum’ı öğreterek, daha iyisi için sürekli meraklı kalarak, dokunduğu bireylerin, takımın ve organizasyonun daha iyi versiyonlarına dönüşmesi için çalışarak ve Scrum’la fayda sağlandığından emin olarak yapar.

Scrum Master, Scrum’ı sadece mekanik olarak değil, özündeki her şeyle bilir ve Scrum’ın on küsur sayfada tariflenenden çok daha fazlası olduğunun en iyi temsilidir. Hiçbir yaptırım yetkisine sahip olmadan, yetkinlikleri, yetenekleri, eylemleri ve entelektüel birikimi ile etkili olan Scrum Master, başkalarına odaklanan ve onların daha efektif olmasına yardımcı olan gerçek bir liderdir. Ekosistemin de daha efektif olması için etkileşimin nasıl olması gerektiğini bilir. Bireylere, takıma ve paydaşlara öğreterek etkili bir ağın yaratılmasına önderlik eder.

Değer üretiminin nasıl yapılma(ma)sı gerektiği ile ilgili bilgiyi ve tecrübeyi edinerek veya öğrenerek aktarır, mentorlukyapar. Mentorun, birçokları içerisinde Scrum perspektifine uygun tanımı “bir alanda çokça deneyime ve derinlemesine bilgiye sahip, etkisi/etkileyici olan (tipik olarak o alanda kıdemli), etkileşimde olduğu bireyleri geliştirmeye ve desteklemeye odaklanmış kişi”³ şeklinde yapılabilir. Scrum Master, iyi pratikleri bilerek ve sürekli meraklı kalarak/keşfederek, deneyerek ve denemeyi öğreterek, Agile’da derinleşerek, Scrum’da ustalaşarak, bu birikimi ve deneyimi paylaşarak fayda sağlar. Ekosistemi dışında da var olarak henüz bilinmeyeni, denenmemiş olanı arar; bildiklerini, deneyimlediklerini aktararak ulaşabildiği her yerde etki yaratır.

Koçluk, farklı biçimlerde tanımlansa da literatürdeki koçluk tanımlarının tamamı aynı fenomenin başka detaylarına odaklanıyor. Sir John Whitmore, Coaching for Performance⁴ kitabında, mümkün olan en iyi performansa erişebilmeleri için bireylerin potansiyellerini ortaya çıkarmak, öğretmek yerine öğrenmelerine yardımcı olmak şeklinde tanımlıyor koçluğu. ICF Virginia Charter Chapter’a göre koçluk, bireyin (veya takımın) olağanüstü sonuçlar elde etmesini destekleyen, nitelikli bir koç ile birey (veya takım) arasındaki profesyonel ortaklıktır.⁵ Philippe Rosinski’ye göre ise insanların anlamlı ve önemli hedeflere ulaşma potansiyellerini açığa çıkarmalarını kolaylaştırma sanatıdır.⁶ Scrum Master, farklı perspektiflerden tanımlanan koçluk sorumluluğunun da sahibidir; en basit haliyle, güçlü ve açık uçlu sorularla yaklaşım ve davranışa odaklanarak bireylere, sürekli iyileşme yetkinliği kazanması için takıma ve efektif takımların var olduğu bir kültürün yaratılması için organizasyona koçluk yaparak yardımcı olur.

Değer üretimine direkt katkı sunma, aktif olarak katılma sorumluluğu bulunmayan Scrum Master, sorunları çözen veya çözmek zorunda olan değil, takıma ve takımı oluşturan bireylere sorunları çözme ve engelleri ortadan kaldırma yetkinliği kazanmaları için yardımcı olan kişidir. Sorunların ve hedeflere erişilmesini güçleştiren engellerin şeffaflaştırılmasını sağlar, bu sorunların ve engellerin ne olduğunu bilir, kök sebepleri bulma ve buldurmada iyidir.

“Facilitation” (fəsɪlɪˈteɪʃn), Latince facilis kelimesinden türemiştir⁷, bir süreç veya aktivitenin gerçekleşmesini kolaylaştırmak anlamı taşır. Scrum Master, pratiklerin Scrum çerçevesi dahilinde iyileştirilmesini sağlamak ve Scrum Team’in etkililiğini artırmasına yardımcı olmak için fasilitasyon (Yaygın olarak “kolaylaştırıcı” olarak çevirisi yapılıyor olsa da Scrum’ı odağa aldığımızda motamot çevirisi mümkün değil.) sorumluluğunu da sahiplenir. Scrum Master, bir fasilitatör olarak herkesin katılımıyla kolektivitenin yaratılmasını sağlar, ortak hedeflerin şeffaflaştırılmasına ve bu hedeflere nasıl ulaşılabileceğinin bulunmasına yardımcı olur. Scrum Master, takımı hedeflerine taşıyan süreci, kaliteli iletişimi, bireylerin ve takımların etkileşimlerini, olağanüstü bireylerden daha çok güçlü bir takımın ortaya çıkmasına odaklanarak işbirliğini, beklenen faydayı sağlamaları için Scrum event’lerini ve sürekli iyileşmeyi fasilite eder.

[1] Longman Dictionary of Contemporary English

[2] Scrum Guide

[3] Haggard, D. L., Dougherty, T. W., Turban, D. B., & Wilbanks, J. E. (2011). Who is a mentor? A review of evolving definitions and implications for research. Journal of management, 37(1), 280–304.

[4] Whitmore, J. (2002). Coaching for performance. London: Nicholas Brealey Publishing.

[5] http://www.icfvirginia.org/What-is-Coaching

[6] Rosinski, P. (2010). Coaching across cultures: New tools for leveraging national, corporate and professional differences. Hachette UK.

[7] Hogan, C. (2005). Understanding facilitation: Theory and principle. Kogan Page Publishers.