Kurumsal Şirket & StartUp İşbirliğinde Yeni Dönem: BiGG 1707
Ülkemiz girişimcilik ekosisteminde muhtemelen herkesin hemfikir olduğu eksikliklerin başında “kurumsal şirketler” ile “startuplar” arasında “işbirliği kültürünün olmaması” geliyor. Kuluçka merkezleri, hızlandırıcılar, girişimcilik yarışmaları vs derken bahsi geçen işbirliğinin sağlanması ve sürdürülebilir kılınması amacıyla uzun yıllardır yapılan etkinlik ve programlar henüz beklenen etkiyi göstermedi.
Hal böyleyken, kurumsal şirketler ve startuplar arasındaki işbirliği kültürünün yerleşmesi ve gelişmesi adına TÜBİTAK çok önemli bir adım attı ve 17 Temmuz 2021'de açtığı “1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Programı (Sipariş Ar-Ge) 2021–2 Çağrısı” kapsamında “BiGG destekli startuplar” ile “kurumsal şirketler” arasında yürütülecek ortak Ar-Ge projelerini destekleyeceğini duyurdu.
Ben de bu yazıda, “Sipariş Ar-Ge (2021–2)” çağrısı kapsamında açılan “1707 BİGG Ortaklı Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı 2021 (1707 Sipariş Ar-Ge-b)” başlıklı yeni hibe programını ve bilinmesi gereken tüm detayları anlatacağım.
Bu yazının devamını okumadan evvel, “Sipariş Ar-Ge Programı” hakkında bilgi sahibi olmanızı öneririm. Bu amaçla da, daha evvel yazdığım şu blog yazısını okuyabilirsiniz:
TÜBİTAK, yürütmekte olduğu hibe destek programları itibariyle ülkemizde fikir aşaması girişimcilere en çok finansman desteği sağlayan kurum konumunda (kaynak: StartupsWatch)
TÜBİTAK’ın fikir aşamasındaki girişimcilere finansman desteği sağladığı en önemli program ise kuşkusuz BiGG (Bireysel Genç Girişimcilik) Destek Programı. BiGG kapsamında “teknoloji tabanlı iş fikri sahibi” girişimcilere, minimum ticarileşebilir nitelikte prototip geliştirmeleri amacıyla hibe desteği verilmekte.
İlk kez 2012 yılında ve “1512 Aşamalı Bireysel Girişimcilik Destek Programı” adıyla açılan ve 2012–2014 yılları arasında teknoloji girişimcilerine 100.000 TL’ye kadar hibe desteği sunulan program kapsamında toplam 389 girişimci destek almaya hak kazandı.
2015'te ise “Bireysel Genç Girişimci (BiGG) Destek Programı” adını alan program kapsamında girişimcilere; 2015–2017 yılları arasında 150.000 TL, 2018–2020 yılları arasında ise 200.000 TL’ye kadar hibe desteği verilerek teknoloji tabanlı iş fikirlerini hayata geçirmeleri teşvik edilmeye çalışıldı. Bu süreçte toplam 1391 girişimci destek almaya hak kazandı.
Not: BiGG programı hala devam etmekte olup yukarıdaki tablolarda en son açıklanan BiGG çağrısına ilişkin sonuçlar esas alınmıştır. BiGG programı hakkındaki son gelişmeleri, yakın zamanda güncellediğim şu blog yazısında bulabilirsiniz:
BiGG programı kapsamında girişimcilere farklı aşamalar ve başlıklar dahilinde;
- fikir aşamasında iken iş fikrini geliştirebilmeleri ve doğrulayabilmeleri amacıyla ön kuluçka, mentorluk ve eğitim destekleri (Aşama 1)
- prototip ölçekli ürün, hizmet ve servis ortaya koyabilmeleri amacıyla hibe desteği (Aşama-2)
verilmekte olup, Aşama-2'de hibe desteği alıp şirketleşen ve prototip ölçekli proje çıktısı elde eden girişimcilere;
- prototip ölçekli çıktıyı ticari ürün haline getirebilmeleri için gereken Ar-Ge süreçlerini gerçekleştirmeleri amacıyla hibe desteği (Aşama-3 / TEYDEB 1507 Programı)
- ticari prototipin yurt içi ve yurt dışında müşterilere sunulması ve şirketin büyüme aşamasındaki finansmana erişebilmesi amacıyla ticarileştirme ve yatırımcıya erişim (Aşama-4)
destekleri de sağlanmaktadır.
BiGG desteğiyle 2014–2019 arasında kurulan şirketlerin ticari performansıyla alakalı olarak TÜBİTAK, 18 Mart 2021 tarihinde “BiGG- Girişimcilik Destek Programı Performans Analizi” başlıklı bir rapor yayınladı. Rapora göre, 291 Milyon TL hibe verilen şirketler, toplam 958 Milyon TL ciro yapmış ve şirket başına 3 istihdam sağlamışlar.
BiGG- Girişimcilik Destek Programı Performans Analizi raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
Yukarıda detaylıca anlattığım haliyle BiGG programı kapsamında desteklenen ve şirketleşerek ticari hayatlarına başlayan startupların, daha çok müşteriye ulaşabilmeleri, pazara yeni ürünler sunabilmeleri ve büyük ölçekli şirketlerle işbirliği yapabilmeleri amacıyla TÜBİTAK, 17 Temmuz 2021'de “1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Programı” kapsamında yeni bir destek alt programı açtı: 1707 Sipariş Ar-Ge-b
1707 Sipariş Ar-Ge-b çağrısı ile, pazarda bir karşılığı olabilecek teknolojilerin BiGG desteği almış startuplar tarafından yürütülecek Ar-Ge faaliyetleri neticesinde geliştirilmesi ve proje ortağı olarak süreçte yer alacak kurumsal şirket tarafından da pazara sunularak ticarileştirilmesi hedeflenmektedir.
Bu program kapsamında;
- Ar-Ge sürecini yürüterek ürünü geliştirecek olan taraf (yani BiGG destekli startup) “Tedarikçi Kuruluş”
- Ar-Ge çıktısını pazara sunarak ticarileştirecek olan taraf (yani kurumsal şirket) ise “Müşteri Kuruluş”
sıfatıyla yer alacak olup projede yalnızca 1 adet Müşteri Kuruluş bulunabilecekken, Ar-Ge sürecini birden fazla Tedarikçi Kuruluş yürütebilecek.
Tedarikçi Kuruluş(lar) ile Müşteri Kuruluş işbirliğinde hazırlanarak proje dosyasında “Ar-Ge Süreci” ve “Ticarileştirme Süreci” şeklinde iki ana bölüm yer alacak ve her iki sürecin toplamı 36 ayı geçemeyecek.
Sunulacak proje dosyası maksimum 2.500.000 TL bütçe üst limitine sahip olabilecek ve bu bütçe yalnızca “Ar-Ge süreçlerindeki giderleri” yani “Tedarikçi Kuruluş(lar)a ilişkin” giderleri içerebilecek. Ticarileştirme süreçlerine ilişkin herhangi bir finansal destek sağlanmayacak.
Bu noktaya kadar anlattığım şeyler aslında 14 Mayıs 2020'de açılan Sipariş Ar-Ge Destek Programının kapsamıyla aynı. Ancak, 14 Temmuz 2021'de açılan Sipariş Ar-Ge-b çağrısı ile diğer Sipariş Ar-Ge çağrılarını ayıran 2 ana fark var:
- Sipariş Ar-Ge-b çağrısında “Tedarikçi Kuruluş” sıfatıyla yer alan startupın geçmişte “BiGG Programı kapsamında desteklenerek şirketleşmiş olması” zorunlu.
TÜBİTAK, 2012–2020 döneminde şirketleşen tüm BiGG (1512 de dahil) startuplarının listesini yayınladı. Sipariş Ar-Ge-b çağrısında yer alacak Tedarikçi Kuruluşun, bu listedeki startuplardan biri olması gerekmekte.
TÜBİTAK destekli BiGG startuplarının listesine buradan erişebilirsiniz.
Not: Eğer bir projede birden fazla Tedarikçi Kuruluş yer alacaksa, en az 1 tanesinin TÜBİTAK destekli BiGG startupı olması yeterli.
2. Sunulacak proje dosyasına ilişkin bütçenin;
- %40'ını Müşteri Kuruluş
- %50'sini TÜBİTAK
finanse edecek olup, Ar-Ge sürecini yürütecek Tedarikçi Kuruluşun (BiGG destekli startup) ise kalan %10'lık kısmı finanse etmesi beklenmektedir.
Yine bu çağrıya özel olarak, BiGG destekli startupa ön ödeme yapılabilecek olup ayrıca “desteklenmeye uygun bulunan bütçenin %10'u kadar da Genel Gider ödemesi yapılacağı çağrı rehberinde belirtildi.
Yani startup, proje başında ön ödeme alarak Ar-Ge süreçlerine başlayabilecek ve proje boyunca “herhangi bir gider sunmasına gerek olmaksızın” projenin desteklenmeye uygun bulunan bütçesinin %10'u kadar daha hibe ödemesi alabilecek.
Sipariş Ar-Ge-b 2021–2 çağrısı için TÜBİTAK, kabul edilecek tüm projelerin bütçe toplamlarının 75.000.000 TL’yi aşamayacağını açıkladı. Bu bağlamda 50 civari projenin desteklenmesini beklediğimi söyleyebilirim.
Süreç Nasıl İşliyor?
- Öncelikle, 1 Müşteri Kuruluş ve en az 1 Tedarikçi Kuruluş’tan oluşan bir konsorsiyum kurulmalı ve konsorsiyumda yer alacak tüm tarafların “Kuruluş Bazlı Ön Kayıt” sürecini tamamlamış olmalı.
“Kuruluş Bazlı Ön Kayıt Süreci” hakkındaki detaylar:
2. 16 Ağustos-28 Ekim 2021 arasında proje dosyası hazırlanmalı ve PRODİS üzerinden TÜBİTAK’a gönderilmeli.
Not: Başvuru ve destek aşamalarında muhatap kuruluş Müşteri Kuruluş olur. Ayrıca işbirliği sözleşmesinde ticarileşmeden sorumlu kuruluş da belirtilir . TÜBİTAK projenin Ticarileşme Aşamasında ticarileşmeden sorumlu kuruluşun faaliyetlerini izler.
3. Proje PRODİS üzerinden gönderildikten sonra, diğer TEYDEB programlarında olduğu gibi “Hakem Ziyaretleri” ve “Panel Değerlendirmesi” olmak üzere 2 aşamalı değerlendirme süreci yürütülür ve
- Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü
- Proje planı ve kuruluşun altyapısının uygunluğu
- Proje çıktılarının ekonomik yarara ve ulusal kazanıma dönüşebilirliği
kriterleri uyarınca proje önerileri değerlendirilir. Süreç sonunda başarılı bulunan projeler TÜBİTAK tarafından ilan edilir ve sözleşme süreci yürütülür.
İzleme Süreci
- Sunulan projelerle alakalı olarak yılın ilk 6 ayı (Ocak-Haziran) ve son 6 ayına (Temmuz-Aralık) tekabül eden iş paketi faaliyetleriyle ilgili olarak Mali ve Teknik İlerleme Raporları hazırlanır.
2. Dönem Mali Raporunda sunulan giderlerin YMM tarafından onaylanan kısmının %40'ı, Müşteri Kuruluş tarafından startupa ödenir. Akabinde dönem raporları TÜBİTAK’a iletilir.
3. TÜBİTAK nezdinde yapılan değerlendirmeler neticesinde, dönem mali raporunda sunulan ve YMM tarafından onaylanan giderlerin “uygun bulunan kısmının” %50'si TÜBİTAK tarafından startupa ödenir.
Dönem Raporların, dönemin bitişini takip eden üçüncü ayın sonuna kadar sunulur.
Bahsi geçen 3 madde de, startup tarafından gerçekleştirilecek olan Ar-Ge süreçlerine ilişkindir.
Ticarileştirme sürecinde ise yalnızca “Ticarileşme Raporu” hazırlanır ve TÜBİTAK’a sunulur.
Yukarıda adım adım özetlemeye çalıştığım 1707 BİGG Ortaklı Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı 2021 (1707 Sipariş Ar-Ge-b) hibe destek programına ilişkin daha detaylı bilgiyi çağrı rehberlerinde bulabilirsiniz.
Umarım açıklayıcı ve anlaşılır bir yazı olmuştur.
Sorularınız için bana yazabilir (basarkaya23@gmail.com) veya detaylı görüşme ya da danışmanlık talepleriniz için bana ulaşabilirsiniz.
Sevgiler.
