Mobil Geliştiricilere Yönelik Döviz Bazlı Kamu Destekleri
Güncelleme: Bu yazıya konu olan “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar“ 19.04.2022 itibariyle yürürlükten kaldırıldı.
Bunun yerine ise, 20.04.2022 itibariyle Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması Ve E Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı yürürlüğe girdi. Dolayısıyla, yazılım sektörüne yönelik ihracat hibe destekleri hakkında en güncel bilgiyi edinmeniz için 26.06.2022'de yazdığım blog yazısını okumanızı öneririm.
Döviz kurlarında yaşanan her dalgalanma sonrasında, başta yazılım sektörü olmak üzere hemen her alanda “artık döviz kazanmalıyız” sohbetleri yapılır oldu. Tabi döviz kazanmak için yurt dışından müşteri bulmak, müşterilere ulaşmak için de ister istemez döviz harcamak gerekiyor. Haliyle döviz harcamak için gerekli imkan ya da birikime sahip olmayan girişimci ya da teknoloji şirketleri için yurt dışı pazarlara açılmak başlamak biten bir hayal olarak kalabiliyor.
İşte tam bu noktada ülkemiz Ticaret Bakanlığı, kendi nezdinde yürütmekte olduğu çeşitli hibe programları aracılığıyla global pazarlara açılmak isteyen şirketleri destekliyor. Ben de bu blog yazımda yaklaşık 4 senedir aktif olarak danışmanlık verdiğim bu program hakkında bilinmesi gereken detayları anlatacağım.
Her şey 20 Ocak akşamı ClubHouse üzerinden yaptığım“Geliştiriciler İçin Dolar Bazlı Kamu Destekleri” başlıklı yayın ile başladı.
50 civari yazılımcı ve mobil geliştirici ile yaptığımız bu sohbette fark ettim ki Ticaret Bakanlığı nezdindeki hibe destek programlarının bilinirliği oldukça az. Dolayısıyla bu yazıyı yazma noktasındaki motivasyonumu doğrudan girişimcilik ekosistemden aldım.
Öncelikle bu yazıda, 2015 / 8 Sayılı genelge ile yürürlüğe alınan ve 2015–2017 yılları arasında Ekonomi Bakanlığı, 2018 yılından bu yana ise Ticaret Bakanlığı nezdinde yürütülmekte olan “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Desteği” programını anlatacağım.
Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Destek Programı Nedir?
Sağlık, eğitim, film ve yazılım sektöründe faaliyet gösteren ve ülkemizde yerleşik durumdaki şirketlerin “uluslararası pazara açılma ve ülkemize döviz kazandırma amaçlı faaliyetler yürütürken karşılaşacakları maliyetlerin belirli oranlarda desteklenmesi” amacıyla yürütülmekte olan bir hibe programıdır.
Bu yazıda, Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Destek Programı kapsamında sadece Yazılım ve Bilişim sektöründe faaliyet gösteren işletmelere sağlanan destekleri anlatacağım.
Özetle; yazılım veya bilişim sektöründe faaliyet gösteren bir şirket iseniz (LTD, AŞ veya Şahıs) ve yurt dışına yönelik olarak yabancı dillerde geliştirilmiş bir mobil uygulamanız veya bilgisayar ya da mobil oyununuz varsa, Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Destek Programından yararlanabilirsiniz.
Hangi Başlıklarda Ne Kadar Destek Veriliyor?
Destek Programlarına Başvurmak İçin İlk Adım Nedir?
Hizmet İhracatçıları Birliği’ne üye olmanız gerekli. Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) üyeliğiniz olmadan maalesef Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Destek Programına başvuramazsınız.
HİB’e üye olmak için yapmanız gerekenler şu linkte: https://www.immib.org.tr/tr/uyelik-hizmet-ihracati-nasil-uye-olurum-.html
“HİB nedir? ne iş yapar? neden HİB?” sorularınıza yanıt bulmak isterseniz, şu sayfadaki “HİB Tanıtım Sunumu” başlıklı dokümanı inceleyebilirsiniz: https://www.hib.org.tr/Dosya/HIBSunum.pdf
HİB’e üye olduktan sonra ise başvurularınızı şirketinizin “KEP (Kayıtlı E-Posta)” adresi üzerinden, tüm başvuru evraklarını yine şirketinize ait e-imza ile imzalayıp gerçekleştirebilirsiniz.
Hangi Başlıklarda Ne Kadar Hibe Veriliyor? Nasıl Hibe Alınabilir?
En çok kullanılan ve haliyle de en çok merak edilen destek başlıklarını ve detaylarını aşağıda anlattım.
1. Ürün, Hizmet ve Marka Tescil Desteği:
- Yurt içinde marka tescilini gerçekleştirdiğiniz markanızın yurt dışında da tescillenmesi için gereken marka/patent bürosu hizmetleri, danışmanlık, ürünün/hizmetin o ülkede başka bir şirket/kuruluş adına tescil ettirilip ettirilmediğine ilişkin olarak yapılacak araştırma, inceleme vb. bütün zorunlu giderler için senelik 50.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %50'dir (100.000 Dolar’a kadar gider sunabilirsiniz)
- Tescil işlemleri için yaptığınız harcamaları 12 ay içerisinde HİB’e sunup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
2. Danışmanlık Desteği
- Uluslararası pazarlarda rekabet avantajını artırmak üzere pazarlama stratejisi, yurtdışı pazar yapısı ve pazara giriş konularındaki teknik, hukuki ve finansal danışmanlık alım giderleriniz karşılığında senelik 200.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %50'dir (400.000 Dolar’a kadar gider sunabilirsiniz)
- Danışmanlık hizmet alımı öncesinde HİB’e “Ön Başvuru” yapmanız gerekmekte. Ön Onay aldıktan sonra ise danışmanlık hizmetini için harcama yapmaya başlayabilirsiniz.
Güncelleme: Şubat 2021 itibariyle Danışmanlık Desteği kapsamında yapılan ve bütçesi $30Bin üzeri olan “Danışmanlık Ödeme Talep Başvuruları” HİB yerine doğrudan Ticaret Bakanlığı tarafından değerlendirilmeye başlanmıştı ve bu süreçte maalesef çok sayıda Danışmanlık Ödeme Talep Başvurusu “bütçesi yüksek bulunduğu için” reddedildi.
Aynı şekilde, Mayıs 2021 itibariyle bütçesi $30Bin üzeri olan Danışmanlık Desteği “Ön Onay Başvuruları” da önce HİB akabinde ise Ticaret Bakanlığı onayına sunuluyordu ve maalesef bakanlık “bütçesel kısıtlar uyarınca” bu başvuruların çoğunu reddediyordu.
Açıklama ve Tavsiye: Ticaret Bakanlığı’nın 2022 Ocak itibariyle Danışmanlık Desteği ile alakalı yeni bir düzenlemeyi devreye alacağı ve danışmanlık başvurularına ilişkin belirli bir sistematiği uygulamaya geçireceği söyleniyor. 2022'ye kadar şayet Danışmanlık Desteği kapsamında ön başvuru yapacaksanız, bütçenizin 10–15Bin Dolar’ı aşmamasını öneririm. Aksi halde başvurunuzun reddedilme olasılığı yüksek.
3. Acenta-Komisyon Desteği
- Ürünlerinizin (yazılım, mobil uygulama, bilgisayar oyunu vb) yurt dışında satış ve dağıtımına yönelik acentalara yapmanız gereken komisyon ödemeleri karşılığında senelik 100.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %50'dir (200.000 Dolar’a kadar gider sunabilirsiniz).
- Komisyon ödemelerinizin gerçekleşmesinin akabinde ilgili komisyon harcamalarını 12 ay içerisinde HİB’e sunup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
4. Yurt Dışı Rapor ve Şirket Alım Destekleri
- Pazar araştırması, sektör, ülke, uluslararası mevzuat, veri madenciliği/veri izleme/değerlendirme faaliyetleri, yabancı şirket veya marka odaklı rapor alımı (mali ve hukuki raporlar dahil) ya da bu konularda rapor hazırlatma ile yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderleriniz karşılığında senelik 200.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %60'tır (330.000 Dolar’a kadar gider sunabilirsiniz)
- Doğrudan rapor alımı ya da rapor hazırlatma hizmet alımı ile yabancı şirket satın alma faaliyetleriniz öncesinde HİB’e “Ön Başvuru” yapmanız gerekmekte. Ön Onay aldıktan sonra ise rapor veya şirket satın alma faaliyetleri için harcama yapmaya başlayabilirsiniz.
Güncelleme: Şubat 2021 itibariyle Yurt Dışı Rapor Desteği kapsamında yapılan ve bütçesi $40Bin üzeri olan “Yurt Dışı Rapor Alımı Ödeme Talep Başvuruları” HİB yerine doğrudan Ticaret Bakanlığı tarafından değerlendirilmeye başlanmıştı ve bu süreçte maalesef çok sayıda Yurt Dışı Rapor Alımı Ödeme Talep Başvurusu “bütçesi yüksek bulunduğu için” reddedildi.
Açıklama ve Tavsiye:
- Ticaret Bakanlığı’nın 2022 Ocak itibariyle Yurt Dışı Rapor Alım Desteği ile alakalı yeni bir düzenlemeyi devreye alacağı ve danışmanlık başvurularına ilişkin belirli bir sistematiği uygulamaya geçireceği söyleniyor. 2022'ye kadar şayet “Yurt Dışı Rapor Desteği” kapsamında ön başvuru yapmanızı önermem.
- Şayet 2021 yılı içerisinde “ön onay” aldığınız bir rapor desteği başvurunuz varsa da, ödeme talep başvurunuzun bakanlık nezdinde uzun süren değerlendirmelere tabi tutulacağını bilmeli ve ret kararı gelme ihmalinin daha yüksek olacağını göz önüne almalısınız.
5. Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Destekleri
- Sosyal medya (Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest), Arama Motoru (Google), B2B Pazarlama Platformları (Rakuten, Criteo vs) aracılığıyla yurt dışı pazarlara yönelik yürüteceğiniz reklam kampanyalarına ilişkin platform giderlerinizin yanı sıra reklam ve pazarlama ajansları ile bu alanda hizmet veren farklı kurumlardan alacağınız hizmetlere ilişkin giderleriniz karşılığında senelik 400.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %60'dir (660.000 Dolar’a kadar gider sunabilirsiniz).
- İlgili platformlara yönelik kampanyalarınız karşılığındaki harcamalarınızın gerçekleşmesini takiben 12 ay içerisinde HİB’e sunup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
Güncelleme: 19 Mart 2021 ve sonraki tarihlerde ve yurtdışında bir firma tarafından düzenlenmiş faturaların, faturayı düzenleyen şirketin bulunduğu ülke ve/veya bölgedeki Ticari Ateşe tarafından onaylanması zorunlu hale geldi. Dolayısıyla 19 Mart 2021 ve sonrası tarihlere ilişkin reklam, tanıtım ve pazarlama gideri faturasını ibraz edip ödeme talep edecekseniz, HİB’e gitmeden evvel Ticari Ateşe’ye ilgili faturaları göndermeniz ve onaylatmanız gerekli. Bu uygulama Facebook ve Google faturalarını bağlamıyor.
6. Yurt Dışı Ofis ve Birim Kira Desteği
- Türkiye yerleşik şirketin doğrudan veya yurt dışında faaliyet gösteren şirketi veya şubesi tarafından kiralanacak ofisle alakalı olarak brüt kira (vergi/resim/harç dahil) ve komisyon harcamalarınız karşılığında senelik 120.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %60'dir (200.000 Dolar’a kadar kira gideri sunabilirsiniz).
- İlgili birimi ya da ofisi kiraladıktan sonra destek başvurusunda bulunmanız gerekli ancak ofisi kiraladığınız lokasyondan sorumlu olan Ticari Ateşelik tarafından ofisinizde denetim yapılacaktır. Bu denetim neticesinde ofisiniz uygun bulunursa, kira ödeme talebiniz dikkate alınır.
7. Yurt Dışı Pazara Giriş Desteği
- Mobil ve bilgisayar oyunları ile mobil uygulamalarınızın farklı dillere tercümesi, yerelleştirme ve barındırma (hosting) giderleri ile görsel, yazılı,işitsel medya, internet reklamları ile internet sitesi hazırlanmasına ilişkin pazara giriş giderleriniz karşılığında senelik 200.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %50'dir (400.000 Dolar’a kadar kira gideri sunabilirsiniz).
- Tercüme, yerelleştirme vb konulardaki harcamalarınızın gerçekleşmesini takiben 12 ay içerisinde HİB’e sunup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
8. Mobil Uygulama Komisyon Desteği
- Mobil uygulamalarınızın veya bilgisayar oyunlarınızın yurt dışına sunulduğu uygulama/oyun platformlarına (Google Play, App Store, Steam vs) ödenen komisyon bedellerine istinaden mobil uygulama / oyun başına senelik 100.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek oranı %50'dir (uygulama/oyun başına 200.000 Dolar’a kadar komisyon gideri sunabilirsiniz).
- İlgili uygulama/oyun platformunun “komisyon bedelini düşerek ödeme yapmasını” takiben 12 ay içerisinde HİB’e başvurup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
9. Bilgisayar Oyunu ve Mobil Uygulama Geliştirme Desteği
- Mobil uygulama veya bilgisayar oyunu geliştirme sürecinde ihtiyaç duyacağınız yazılım lisansı satın alma veya kiralama giderleriniz senelik 50.000 Dolar’a kadar; geliştirme sürecinde istihdam edilen en fazla 2 (iki) yeni personelin aylık brüt ücretleri karşılığında da senelik 50.000 Dolar’a kadar destek alabilirsiniz.
- Destek Oranı her iki başlık için de %50'dir.
- Yazılım lisansı kiralama ve satın alma faaliyetini gerçekleştirmenizin ve ilgili harcamaları yapmanızı takiben 12 ay içerisinde HİB’e başvurup doğrudan ödeme talep edebilirsiniz.
- Personel istihdamı için öncelikle HİB’e “Ön Başvuru” yapmanız gerekmekte. Ön Onay aldıktan sonra ise personel istihdamı gerçekleştirip harcama yapmaya başlayabilirsiniz.
Ne Kadar Sürede Ödeme Alabilirim?
Başvurduğunuz programa ve HİB’in dönemlik yoğunluğuna bağlı olarak 1.5–3 ay içerisinde ödeme almanız söz konusu. Tabi eksik evrak tespit edilir veya sizden ek belgeler talep edilirse, değerlendirme süreciniz uzayacağı için ödeme alma süreniz de uzayabilir.
Güncelleme: Danışmanlık ve Yurt Dışı Rapor Alımı başlıkları altında yapacağınız ödeme başvurularınız HİB’e ek olarak Ticaret Bakanlığı tarafından da değerlendirileceği için, ortalama 6 ayda karar çıkabileceğini göz önüne almalısınız.
Destek Oranları Hedef Ülkelere Göre Değişir mi?
Evet.
- Yurt Dışı Marka Tescil Koruma
- Reklam, Tanıtım ve Pazarlama
- Yurt Dışı Birim ve Ofis
başlıkları altındaki faaliyetlerinizin “Hedef ve Öncelikli Ülkeler” listesinde yer alan ülkelerde gerçekleşmesi durumunda, ilgili destek programları için belirlenmiş destek oranlarına ek %10 daha fazla destek alabilirsiniz.
Hedef ve Öncelikli Ülkeler Listesi:
• ABD
• Almanya
• Azerbaycan
• Birleşik Arap Emirlikleri
• Çin
• Hindistan
• Hollanda
• İngiltere
• Japonya
• Katar
• Kazakistan
• Malezya
• Meksika
• Rusya Federasyonu
• Suudi Arabistan
• Türkmenistan
Şayet “2015 / 8 Sayılı Karar: Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Desteği” hakkında daha fazla bilgi almak ve başvuru evraklarına erişmek isterseniz Ticaret Bakanlığı websitesinde yer alan “Uygulama Usul ve Esasları Genelgesi” başlıklı bölümü ziyaret edebilirsiniz.
Yaklaşık 4 senedir “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Desteği” programı kapsamında firmalara danışmanlık yapan biri olarak, yazılım ve bilişim sektörü faaliyet gösteren ve yurt dışına yönelik mobil uygulama ile bilgisayar veya mobil oyun geliştiren ve bu ürünlerin yurt dışında yaygınlaşması adına “başlığı her ne olursa olsun” harcama yapmakta olan tüm şirketlerin “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Desteği” programından haberdar olmasını ve bu programlara başvurması gerektiğini düşünüyorum.
HİB’in oldukça deneyimli, iletişime açık ve yardımsever uzmanları sayesinde “eğer ilgili başlık altına girebilen” bir harcamanız varsa, Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticareti Desteği programından yararlanmanızı şiddetle öneririm.
Umarım bu yazı, sizi harekete geçirmek adına teşvik edici olmuştur :)
Sorularınız veya danışmanlık talepleriniz için bana e-posta yoluyla (basarkaya23@gmail.com) ulaşabilirsiniz.
Sevgiler.
