TÜBİTAK Tarafından Desteklenme İhtimali Yüksek Proje Fikri Nasıl Bulunur?

Basar Kaya
basarkaya
Published in
9 min readJun 22, 2022

TÜBİTAK tarafından KOBİ ölçeğindeki şirketlere ve startuplara yönelik hibe desteği sunulan 1507 TEYDEB KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı ile 1501 TEYDEB Sanayi Ar-Ge Destek Programı kapsamındaki 2024 Yılı 1.Dönem çağrıları 2 Ocak 2024 tarihinde açıldı.

Bu doğrultuda, KOBİ ölçeğindeki şirketler ve startuplar;

  • 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programına 2 Ocak— 8 Mart 2024 tarihleri arasında
  • 1501 Sanayi Ar-Ge Destek Programına 2 Ocak — 15 Mart 2024 tarihleri arasında

proje başvurusu yapılabilecek.

İlk defa 2022 yılı 1.dönem çağrısı kapsamında uygulamaya alınan kurallar uyarınca şirketler aynı çağrı döneminde toplamda en faz 2 proje başvurusu yapabilecek ve ilk defa proje başvurusu yapan şirketlere ek puan verilecek.

Kısacası, TÜBİTAK TEYDEB 1501 ve 1507 programlarına ilk defa başvuru yapacak firmaların şansı, hiç olmadığı kadar yüksek.

Çağrılı TÜBİTAK TEYDEB 1501 ve 1507 Programları hakkında detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz, şu blog yazıma göz atabilirsiniz:

Gerek firma başına maksimum 2 başvuru sınırı uygulamasının devam ediyor oluşu gerekse de 1507 programında sunulabilecek bütçe üst limit tutarının 1.2M TL’den 2.4Milyon TL’ye yükseltilmesi, TEYDEB programlarını “şu ana kadar henüz TEYDEB programına başvuru yapmamış startuplar” ile “daha önce başvuru yapmış ancak henüz destek almayı başaramamış” KOBİ ve startuplar için hiç olmadı kadar cazip kılmış durumda.

Hem yukarıda ifade ettiğim durumlar söz konusuyken hem de TEYDEB 1501 ve 1507 programlarının 2024 yılı 1.dönem çağrıları açılmışken ben de,

  • daha evvel TÜBİTAK TEYDEB programına başvuru yapmamış startuplar,
  • TÜBİTAK TEYDEB programına en az 1 kez başvuru yapmış ancak destek alamamış startup ve KOBİ’ler
  • TÜBİTAK TEYDEB programı kapsamında desteklenmiş en az 1 projesi olan ancak yeni proje fikri bulmakta zorlanan startup ve KOBİ’ler için

desteklenme ihtimali yüksek Ar-Ge projesi fikri bulma” konusunda nokta atışı tavsiyeler içeren bu yazıyı kaleme almaya karar verdim. Fazla detaya girmeden, 4 ana başlıktaki tavsiye ve görüşlerimi aşağıda bulabilirsiniz.

1. ARBİS Veritabanını İnceleyin:

1995 yılı itibariyle kar amacı güden şirketlere Ar-Ge projeleri yürütmeleri amacıyla hibe desteği vermeye başlayan TÜBİTAK, 2 Mart 2021 tarihi itibariyle, 1995 yılından bu yana hibe desteği verdiği tüm kuruluşları ve kuruluşların desteklenen projelerini ARBİS portalı üzerinden erişime açtı.

Bahsi geçen ARBİS portalı aracılığıyla, TÜBİTAK TEYDEB 1501 ve 1507 programları kapsamında desteklenmeye uygun bulunan tüm projelere ve (proje sahibi şirketlerin izin verdiği kadarıyla) projelerin detaylarına (özet, amaç, başlama-bitiş tarihi, bütçesi vs) erişebilirsiniz.

ARBİS portalına erişmek için:

  1. https://eteydeb.tubitak.gov.tr/teydebanasayfa.htm adresinden “Yeni Kullanıcı Kaydı” sekmesi aracılığıyla kendinize ait bir profil oluşturun.

2. Oluşturduğunuz profil bilgileriyle https://arbis.tubitak.gov.tr adresi üzerinden TÜBİTAK ARBİS portalına giriş yapın.

3. ARBİS portalına giriş yaptıktan sonra “Araştırmacı / Proje Sorgula” sekmesine tıklayın.

4. Açılan ekranda “TEYDEB Proje Sorgulama” sekmesine tıklayın.

5. Karşınıza gelecek sorgulama ekranından;

  • firma adı
  • il / ilçe
  • anahtar kelimeler
  • bilimsel teknoloji alanı
  • Ar-Ge çalışmalarının yürütüldüğü sektör
  • Proje çıktısının kullanıldığı sektör

başlıklarından arama / seçim yaparak “TÜBİTAK destekli TEYDEB Ar-Ge projelerine” ilişkin bilgilere erişebilirsiniz.

Örneğin ben sadece “blokzincir” kelimesini kullanarak arama yaptım ve toplamda 19 projenin bilgisine ulaştım.

Gelişigüzel seçtiğim bir projenin “Proje Bilgileri” kısmına giriş yaptım ve şu bilgilere eriştim:

ARBİS portalı üzerinden erişebileceğiniz bilgiler ne işinize yarayacak?

Öncelikle, eriştiğiniz tüm projeler TÜBİTAK tarafından desteklenmiş oldukları için, TÜBİTAK’ın hangi alanlarda ne tür projeleri desteklediğini bizzat kaynağından öğrenebileceksiniz. Akabinde, kendi firmanızın faaliyet alanı, ürün geliştirme yol haritası ve teknoloji geliştirme yetkinliğini gözeterek, desteklenmiş projelerle benzer alanlarda ve/veya konularda proje fikirleri bulmaya çalışabilirsiniz.

Yakın tarihte desteklenen projeler, TÜBİTAK’ın kısa vadeli önceliklerini gösteriyor olması açısından oldukça değerli. Haliyle, “yakın dönemde desteklenmiş projelerin içerisinde bulunduğu teknoloji alanlarının (örneğin blokzincir) hala TÜBİTAK için önem arz ettiğini” kabul ederek bu alanda bir proje fikri bulmaya çalışabilirsiniz.

Desteklenen projelerin “özet” ve/veya “amaç” kısımlarını okuyarak “TÜBİTAK’ın desteklemeye uygun bulduğu projelerin” nasıl kurgular gözetilerek oluşturulduğunu analiz edebilir ve proje yazım sürecinde kullanmak adına bir proje kurgusu belirleyebilirsiniz.

Sizinle aynı veya yakın sektörde yer alan firmaların geliştirmekte olduğu ürünler ve yürüttükleri projeler hakkında bilgi sahibi olarak pazarda daha rekabetçi olabilecek yeni ürünler ortaya çıkarabileceğiniz Ar-Ge proje fikirleri bulabilirsiniz.

Ancak şunu kesinlikle unutmayın; ARBİS portalından ulaşacağınız proje bilgilerini “benzer projeler yazmak” ya da “projeleri kopyalamak” için kullanmanız size fayda sağlamaz, aksine zarar getirir.

Bunun yerine, ulaşacağınız proje bilgilerini referans kabul ederek “daha özgün, yenilikçi ve içereceği teknolojik doğrulama seviyesi daha yüksek” proje fikirleri bulmak için kullanmaya özen göstermelisiniz.

2. TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge Konuları Rehberini İnceleyin:

Çağrılı TEYDEB 1501 ve 1507 programlarıyla birlikte hayatımıza giren “TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları” başlıklı rehber, TÜBİTAK’ın ilgili çağrı döneminde öncelik tanıdığı (desteklemeye daha meyilli olduğu) ana ve alt proje konularını bünyesinde barındırmaktadır.

Her bir çağrı kapsamında, “Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konularında” sunulan projelere ek puan verilmekte. Yani bahsi geçen rehberde yer alan başlıklarla uyumlu projelerin destek alma şansı biraz daha yüksek.

1501 ve 1507 programlarının 2023 dönemi çağrılarına ilişkin olarak yayınlanan “TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları” rehberine buraya tıklayarak erişebilirsiniz

Öncelikli Ar-Ge Konuları rehberi ne işinize yarayacak?

Bu rehberde, 3 ana konu ve 19 ayrı sektör dikeyinde ve her bir dikeye ait onlarca alt dikeyde öncelikli Ar-Ge konularına ilişkin bilgiler ve “odaklanılması istenen ürün ve çıktılara dair” teknik detaylar yer almaktadır.

Bu rehberdeki ana teknoloji alanları ve alt teknoloji konuları ile firmanızın yer aldığı sektör ve/veya faaliyet alanı, ürün geliştirme yol haritası ve teknoloji geliştirme yetkinliğini gözeterek

  • rehberdeki ana dikeyler ve alt teknoloji konularıyla uyumlu proje fikirleri bulabilir,
  • rehberdeki “odaklanılması istenen ürün ve çıktılar” bölümündeki öneri ve örnekleri dikkate alarak proje fikirleri ortaya çıkarabilirsiniz.

3. TEYDEB Destekli Firma Listesini İnceleyin:

İlk defa 2020 yılında uygulama alınan TEYDEB Çağrılı 1507 ve 1501 programının sonuçları, her bir çağrı dönemini takip eden Haziran ve Aralık ayının son haftasında TÜBİTAK’ın websitesinden yayınlanan bir liste ile duyuruluyor. Bahsi geçen listelerde, ilgili çağrı döneminde desteklenmeye uygun bulunan firmaların açık (resmi) isimleri ile proje numaraları yer almakta.

Geride kalan 7 çağrı döneminde TÜBİTAK’a 2 farklı program kapsamında toplam 7903 proje başvurusu yapılırken bu projelerden 2965 tanesi desteklenmeye uygun bulundu.

2020 yılından bu yana sonuçlanan 7 ayrı çağrı döneminin her birinde destek almaya hak kazanan firmaların listelerini aşağıda bulabilirsiniz:

2020 Yılı 1.Çağrı Sonuçları:

2020 Yılı 2.Çağrı Sonuçları:

2021 Yılı 1.Çağrı Sonuçları:

2021 Yılı 2.Çağrı Sonuçları:

2022 Yılı 1.Çağrı Sonuçları:

2022 Yılı 2.Çağrı Sonuçları:

2023 Yılı 1.Çağrı Sonuçları:

Desteklenmiş firma listeleri ne işinize yarayacak?

Bu listelerde yer alan firmaların internet aramasıyla ulaşabileceğiniz web adresleri üzerinden, firmaların başta faaliyet alanları ve ürünleri olmak üzere sahip oldukları teknolojik know-how ve ürün geliştirme yetkinlikleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yukarıdaki listelerde bilgileri bulunan firmaların desteklenmeye uygun bulunan projeler en erken 1 Mart 2020 başlangıç tarihine sahipler. [Bir üst maddedeki açıklamayı göz önünde tutarak okumaya devam edin] Yani her bir firma en temel haliyle TÜBİTAK’ın yakın tarihli öncelikli alanları ve sempati duyduğu konularda projeler yürütüyorlar veya bu firmaların yer aldıkları teknoloji alanları, TÜBİTAK tarafından cazip kabul ediliyor.

İlk 2 madde size, TÜBİTAK’ın kısa vadeli öncelikli alanları ile cazip bulduğu veya sempati ile yaklaştığı konular hakkında somut bilgiler verecektir diye düşünebilirsiniz. Bu bilgileri kullanarak ve firmanızın sahip olduğu yetkinlikleri dikkate alarak, TÜBİTAK’a uygun proje fikirleri bulabilirsiniz.

Bu noktada dikkat etmeniz gereken en önemli husus şu: sizinle aynı sektörde yer alan ve hatta neredeyse aynı ürünleri üreten / geliştiren bir firma, herhangi bir çağrı döneminde TÜBİTAK’tan destek aldıysa, bu sizin de mutlaka destek alabileceğiniz anlamına gelmez. Önemli olan proje fikrinizin ne olduğu ve proje dosyasının nasıl kurgulandığıdır.

4. ARDEB Programları Kapsamında Desteklenen Projelerin İsimleri İnceleyin:

TÜBİTAK, kar amacı güden işletmelerin (sanayi kuruluşları, KOBİ’ler ve startuplar) yanı sıra başta üniversiteler olmak üzere Ar-Ge faaliyeti yürüten ve kar amacı gütmeyen kurumları da (kamu kurumları, araştırma enstitüleri vs) desteklemeye yönelik programlar yürütmektedir. Bahsi geçen programlar “Araştırma Destek Programları Başkanlığı — ARDEB” nezdinde yürütülmektedir.

Toplamda 10 farklı destek programının koordine edildiği ARDEB ile alakalı detaylı bilgi edinmek isterseniz, şu sunumu inceleyebilirsiniz:
https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/26723/ardeb_tanitim_sunumu.pdf

ARDEB programlarında “akademik yönü ağır basan”, “çoğunlukla ticarileşme kaygısı güdülmeyen” ve “mümkünse literatüre yeni katkılar sağlanması hedeflenen” araştırma odaklı çalışmalar projelendiriliyor ve yürütülüyor. Bu yönüyle ARDEB, TEYDEB programlarından net biçimde ayrılıyor.

ARDEB kapsamındaki 10 farklı destek programının da sonuçları, çağrılı TEYDEB programlarında olduğu gibi TÜBİTAK’ın websitesinden duyuruluyor.

Örneğin, ARDEB 1001 Programı 2023 yılı 2.dönem çağrı sonuçlarına buradan ulaşabilirsiniz:
https://tubitak.gov.tr/tr/duyuru/tubitak-ardeb-2023-yili-2-donem-1001-projelerinin-bilimsel-degerlendirme-sonuclari-aciklandi

ARDEB programları ve çağrı bazlı sonuçlara ilişkin detayları, ARDEB’in web sayfasında bulunabilirsiniz:
https://tubitak.gov.tr/tr/destekler/akademik/ulusal-destek-programlari#destekler_akademik_ana_sayfa_akordiyon-block_1-0

ARDEB Programlarına ilişkin sonuç listelerinde, desteklenmeye uygun bulunan projenin adı ile proje yürütücüsü akademisyenin ismi ve görev yapmakta olduğu kurum bilgilerine yer veriliyor.

Ek olarak, ülkemizdeki üniversite ve araştırma kurumlarında yürütülen Ar-Ge faaliyetleri hakkında bilgi edinmek adına ARDEB proje sonuçlarını takip etmek de faydalı olabilir.

ARDEB programlarına ilişkin desteklenen proje listeleri ne işinize yarayacak?

10 farklı ARDEB programına ilişkin desteklenmiş proje listeleri ve bu listelerde yer alan diğer bilgiler, TÜBİTAK’ın kısa ve orta vadede (ARDEB programlarında kimi projeler 36 ay sürdüğü için) odaklandığı ve yaygınlaşmasını hedeflediği Ar-Ge konuları gösteriyor olması adına oldukça önem arz etmektedir.

Dolayısıyla, ARDEB programlarında desteklenen proje konularına benzer konularda sunulacak proje önerilerinin “TÜBİTAK’ın beklenti ve öncelikleriyle yüksek oranda uygunluk taşıyacağını” düşünmek hatalı olmayacaktır. Bu bağlamda, TÜBİTAK’a sunacak bir proje fikrine ihtiyacınız varsa, ARDEB programları kapsamında desteklenen proje önerilerinden yola çıkabilir ve firmanızın faaliyet alanı ile ürün ve teknoloji geliştirme yetkinliğini gözeterek, ARDEB kapsamında desteklenmiş projelerle benzer alanlarda ve/veya konularda proje fikirleri bulmaya çalışabilirsiniz.

ARDEB destekli projeleri incelerken, ARDEB’e sunulan projelerin teknoloji olgunluk seviyesinin 1–3 arasında olduğunu, ticarileşme hedefi bulunmadığını ancak TEYDEB kapsamında teknoloji hazırlık seviyesi min 3–4 olan ve ticarileşme potansiyeli yüksek proje fikirlerinin sunulmasının beklendiğini sakın unutmayın.

Yukarıda verilen 4 ana maddenin size, TÜBİTAK’a TEYDEB 1501 veya 1507 programı kapsamında “desteklenme ihtimali yüksek proje fikirleri bulma” konusunda yol gösterici olacağını umuyorum.

Tabi TÜBİTAK’a proje başvurusu sunmak için sadece proje fikri bulmanız yeterli olmayacak. Sırasıyla;

1.Eğer daha evvel “kuruluş bazında yetkilendirme işlemini” gerçekleştirmediyseniz, önce bu işlemi tamamlamalısınız.

Bahsi geçen işlemin nasıl yapılacağını, geçmiş tarihli yazdığım şu yazıdan öğrenebilirsiniz:

2. Başlatma gerekçesi, amaç ve hedefleri, uygulanacak Ar-Ge süreçleri ve kullanılacak yöntemleri, iş paketleri ve bütçesi gibi tüm bölümleriyle TÜBİTAK proje başvuru dosyasını hazırlamanız ve PRODİS üzerinden TÜBİTAK’a göndermeniz gerekli.

Gerek proje kurgusu oluşturmak gerekse TÜBİTAK TEYDEB 1501 ve 1507 programları hakkında takıldığınız herhangi bir husus olursa, bana yazabilirsiniz.

Umarım bu blog yazısında paylaştığım bilgiler, TÜBİTAK’tan destek almanız noktasında size fayda sağlar.

Sevgiler,

Başar.

--

--

Basar Kaya
basarkaya

Business Developer, Fundraiser, New Service Creator.