Kahraman mı Terörist mi ?
The White Helmets, Türkiye’de bilinen adıyla Beyaz Baretliler-Miğferliler Suriye’de 2013 yılında sivil savunma örgütü olarak kuruldu. Çoğunluğunu farklı meslek gruplarından gelen gönüllülerin oluşturduğu örgüt, Türkiye’de AKUT tarafından eğitiliyor. Raed Saleh’in liderliğini yaptığı Beyaz Baretliler kurulduğu günden bu yana enkaz altından binlerce insanı kurtardı. Son olarak 2016 yılında Netflix’in çektiği “The White Helmets” belgeseli, en iyi kısa belgesel dalınca Oscar kazandı. Fakat son zamanlarda örgüte yönelik ciddi suçlamalar mevcut. Gerçeği anlama konusunda bu yazımda son zamanlarda popülerliği artan Beyaz Baretlilere ve haklarındaki iddialara değindim.
The White Helmets Türkiye’de bilinen adıyla Beyaz Baretliler 2013 yılında Suriye’de sivil savunma örgütü olarak kuruldu. Enkaz altından kurtardığı insanlar ve faaliyetleriyle birlikte adını kısa sürede dünyaya duyurdu. Batı’da da gruba yoğun bir ilgi mevcut. Bunun en önemli örneği Netflix’in çektiği ve en iyi kısa belgesel dalında oscar alan “The White Helmets” belgeseli. Belgeselde Beyaz Baretli gönüllülerin hayatları, yaşadıkları zorluklar, Türkiye’de aldıkları eğitimler ve kurtardıkları hayatlar anlatılıyor. Belgeseldeki en çarpıcı sahne ise 16 saat çalışmanın ardından enkaz altından çıkarılan 2 aylık bir bebek.
Grupla ilgili yapılan yapılmlardan devam edecek olursak ikinci çarpıcı kısa belgesel Al Jazeera’den. Halep’te çekilen Belgesel Netflix gibi Beyaz Baretliler’in hayatlarını ve karşılaştıkları zorlukları yerinden görme imkanı sağlıyor. Grup hakkında yapılan bir başka belgesel ise “Last Men In Aleppo”. Türkiye’de İstanbul Film Festivalinde gösterime girecek olan uzun metrajlı belgeselin yönetmenleri Suriye’den Firas Fayyad ve Danimarka’dan Steen Johannessen. Traileri yayınlanan yapımdan anlaşılacağı üzere Halep’teki Beyaz Baretliler’in mücadelesi anlatılıyor.
Beyaz Baretliler Twitter’ı çok aktif bir şekilde kullanıyor. Olaylara ilk müdahelerinin ve enkaz altından kurtardıkları insanların videolarını paylaşan grubu yaklaşık 100 bin kişi takip ediyor.
Tüm bunları bir kenara bırakırsak, gruba yönelik son zamanlarda artan ciddi suçlamalar var. İngiliz gazeteci Vanessa Beeley ve Amerikan gazeteci Brandon Turbeville konu hakkında önemli iddiaları olan iki isim. Brandon Turbeville yaptığı haberde grubun esas kurucusunun bir İngiliz “güvenlik” uzmanı ve “eski” istihbarat subayı olan James Le Mesurier olduğunu ve grubun bir PR firması olan Purpose Inc. George Soros ile bağlantılı olduğunu söylüyor. Beyaz Baretliler’e yönelik yukarıda bahsettiğim iki isim tarafından yönlendirilen diğer bir suçlama ise, yurtdışından aldığı destekler. Beeley’in iddiasına göre grup ABD, İngiltere, Japonya, Hollanda, Danimarka ve Almanya gibi ülkelerden yaklaşık 100 milyon dolarlık bir yardım alıyor. Bunun da amacının Suriye’deki silah ticareti fonlamasının gizlemek olduğunu söylüyor. Fakat bu konu hakkında ileride bahsedeceğim. Grup zaten yurtdışından yardım aldığını gizlemiyor. Grup hakkında atılan diğerlerine göre daha gerçek olabilecek gözüken bir iddiaya geçelim. Beyaz Baretliler’in El-Kaide(Suriye’de bilinen adıyla Nursa Cephesi, şimdiki adıyla Tahrir el-Şam) yada diğer İslami örgütlerle ilişkisinin olup olmadığı. Örnek vermek gerekirse, şu tweet serisinden görülebileceği üzere, White Helmets gönüllüleri birçok karede Nusra Cephesi militanlarıyla yan yana ya da aynı karede gözüküyor. Görüntüler üzerinden devam edecek olursak yukarıda adını zikrettiğim Vanessa Beeley’in yaptığı haber, 2015 yılında islami kimlikli Fetih Ordusu tarafından ele geçirilen İdlib şehrinde, Beyaz Baretliler mensubu bir adamın konuşmasında Fetih Ordusunu destekleyen cümleleri, üyelerin silah taşıması, Suriye rejimine mensup ölü askerler üzerinde zafer işareti yapması gibi görüntüler içeriyor.
Buraya dipnot olarak düşmek istediğim bir husus var. Bilindiği üzere Beyaz Baretliler Suriye rejimi, Işid, ve PYD’nin bulunduğu bölgelerde faaliyet göstermiyorlar. Faaliyet gösterdikleri yerler genellikle İslami grupların ve Özgür Suriye Ordusu’nun kontrol ettiği bölgeler (rejimin eline geçmeden önce Halep, İdlib, Şam ve Hama) Dikkat çekmek istediğim asıl konu bulundukları bölgelerin yoğunluklu olarak hava saldırılarına ve top atışlarına maruz kalan yerler olması. Yani sivil savunma ekiplerine en çok ihtiyaç duyulan bölgeler. Örnek vermek gerekirse, aşağıdaki harita Halepe ait. Şehrin tamamının Suriye rejiminin eline geçmeden önce ne kadar çok hasar aldığı gözüküyor. Haritada hasar almayan bölge yani Batı Halep o zamanlar zaten rejimin elindeydi. Bunu da dipnot olarak düşelim.
Abhazya’ya ait bir haber ajansı olan ANNA News’in White Helmets hakkında yaptığı kısa bir belgesel yukarıda yazdığım iddiaları yerinde görme imkanı sağlarken bazı ciddi iddiaları da kanıtlarıyla beraber sunuyor diyebiliriz. Halep’te çekilen bu belgeselde benim dikkatimi çeken yerel halkın Beyaz Baretliler hakkında söyledikleri.
İddialar üzerine AKUT Başkanı Nasuh Mahruki’nin, Beyaz Baretliler’in terör gruplarıyla bağlantısı olduğu iiddiası üzerine yaptığı açıklamayı vermek istiyorum. Mahruki konu hakkında“ Suriye’de AKUT’un eğittiği 1500 sivil savunmacı ve eğitmen eğitimiyle eğitilen toplamda 3000 sivil savunmacının içlerinde gerçekten de terörist unsurlarla bağlantısı olanlar olabilir. TSK’nın bile içine sızabilen teröristler, AKUT’un kurslarına da sızabilirler. Ancak kursiyer seçme programı tamamen bizim dışımızda gelişen bir süreçtir. Suriye tarafının, kendi iç sivil savunma personeli seçim kriterlerine göre yaptıkları değerlendirme sonucunda bize kursiyer olarak yolladıkları ve Türkiye Cumhuriyeti sınırlarından içeriye resmi bir şekilde ve kursiyer olarak gelenlere sadece hayat kurtarmak için kullanabilecekleri bir yetkinlik kazandırdık” dedi.
Görüldüğü üzere Beyaz Miğferlilerin olağanüstü çabalarıyla gerçekleştirdikleri yardım faaliyetlerinin yanı sıra haklarında bazısı görsellerle kanıtlanan ciddi iddialar var. Her zamanki gibi gerçeği anlama konusunda bir yerde sıkışıp kalıyorsunuz.
