POS’un geleceği: “Akıllı Terminaller”
ETA Transact İzlenimleri
Amerika’nın ödeme sistemleri sektöründe faaliyet gösteren firmaları bir araya toplayan Electronic Transaction Association’ın (ETA) senelik konferansı Transact, 17–19 Nisan tarihleri arasında Las Vegas’ta gerçekleşti. “Uluslararası Pazarlar” konulu panele davetli olarak katıldım ve hem konuşmaları dinleme hem de fuar alanını dolaşarak ürünleri görme fırsatım oldu. İzlenimlerimi burada aktaracağım. Katıldığım panelde bana sorulan soruları daha önce bir seri yazıda yayınlamıştım, ilgilenenler için ilk yazının linki aşağıda:
ETA’nın CEO’su Jason Oxman, konferans açılış konuşmasını yaptıktan sonra sahneye Poynt’ın kurucusu Osama Bedier ve Talec’in kurucusu Irv Handerson’ı çağırdı.
Kariyerinde Google Wallet ve PayPal olan Osama, kurduğu yeni firma ile Amerika’da çok ilgi gören, dijital dostu POS terminali Poynt’ı üretti.
Poynt Smart Terminal, Kaynak: internet
Jason, Osama ve Irv sohbetleri sırasında bu tip terminalleri “akıllı terminal” olarak tanımladılar. Kurucusu olduğu Talec firması, işyerleri için akıllı terminaller üzerinde çalışacak yazılım geliştirdiği için Irv de sohbete işyerlerinin yazılım ihtiyaçları açısından katkıda bulundu.
Sohbet sırasında bir soru üzerine Osama;
“Alıştığımız akılsız terminaller (dumb terminals) 3 ila 5 yıl içinde yerlerini akıllı terminallere bırakacak”
tahmininde bulundu.
Bu akıllı terminaller, alıştığımız terminallerden şu açılardan farklı:
- Fiziksel tuş seti yok,
- Hem kasiyere hem müşteriye bakan geniş ekranları var,
- PIN girişi ekran üzerinden yapılıyor. [Şifrenin güvenli girilebilmesi için gerekli donanım, yazılım ve kriptografi gereksinimleri PCI SSC tarafından belirleniyor. Sektörde “PIN on glass” adıyla anılan bu standartlaşma gayretinin gelişimi ile ilgili daha sonra teferruatlı bilgi paylaşmayı planlıyorum. Mevcut durum şöyle: PCI’ın PIN on Glass gereksinimleri üzerinde çalışan EMVCo, bu tip terminallerde şifre kullanım güvenliğini standartlaştıracak sertifikasyon programını ve test setini yayınlamak üzere hazırlık yapıyor]
- Cihazlar “platform” olarak konumlandırılıyor. Ya Android üzerine konumlandırılıyor veya üretici kendi işletim sistemini kullanıyor dahi olsa “development center” üzerinden platformun SDK’sı yazılımcılara açılıyor. Böylece bağımsız yazılımcılar, işyerlerinin kullanımı için geliştirdikleri uygulamaları platformun uygulama dükkanına yerleştirebiliyorlar.
Fuar alanında gördüğüm kadarıyla tüm üreticiler bu akıllı terminal kavramını kucaklamış durumdalar. Verifone, Ingenico, Pax ve Amerika pazarına satış yapan diğer tüm üreticiler, farklı boyutlardaki akıllı terminallerini fuar alanında sergilerlerken, birçok bağımsız yazılım sağlayıcısı ise bu terminallerin üzerinde çalışacak işyeri yazılımlarını tanıtıyorlardı. Bu cihazları merak edenlerin, ilgilendikleri üreticilerin internet tanıtımlarını incelemelerini öneririm.
Bu arada Türkiye’den Verisoft’un Amerika ofisi de fuarda kendi akıllı terminal ürününün tanıtımını yapıyordu.
Satış noktasının akıllı terminallere evrilmesinin arkasındaki itici güç, dijitalleşmenin getirdiği imkanlar. Yazılım, her şeyi yok ettiği gibi alıştığımız POS terminallerini de yok ediyor. Unutmamamız gereken şey, ödeme işlevinin satış sürecinin sadece bir parçası olduğu. Yazılım sayesinde satış süreci değişirken, her tip ve boyuttan iş yerlerinin her türlü ihtiyacını karşılayan programlar geliştirilirken, ödeme işlevi de bu değişimden şüphesiz etkilenecek ve yeni nesil dijital kasaya uyum sağlayacak.
Bu akıllı terminallere geçiş, Osama Bedier’in tahmin ettiği gibi 5 yılda tamamlanır mı şüpheliyim. EMV’ye geçişi maliyetler sebebiyle çok gecikmeli, teknik açıdan yarım yamalak ve yavaş yapan Amerika pazarı, bakalım akıllı terminallere dönüşümü ne kadar hızlı gerçekleştirecek.
Yeni nesil kasa demişken, bu bahsettiğim akıllı terminallere geçiş trendinin bizim ülkemize etkisini de değerlendirmek gerekiyor. Son 5 yılda GİB’in yeni nesil ÖKC tebliğine uyum amacıyla yaklaşık 700–800 bin yeni cihaz sahaya indi ve bu rakam her geçen gün artıyor. Bizim pazarımıza geldiklerinde akıllı terminallerin öncelikle yeni nesil ÖKC uyum sürecinden geçmeleri gerekecek. Sonraki adımda ise, mevcutta Yeni Nesil ÖKC yatırımını yapmış işyerleri, eğer akıllı terminallerin getirdiği imkanlardan yaralanmak isterler ise, yeni bir yatırım yapma durumunda kalacak. Üreticilerin bu cihazları pazara sürmek üzere uyum sürecine sokmaları ve düzenleyicinin bu yeni trende göre reaksiyon vermesi nasıl gerçekleşecek merak konusu. Zaman ne gösterecek, bekleyip göreceğiz.
Özetle; dijitalleşme perakende satış deneyimini değiştirirken beraberinde alıştığımız POS terminallerini de kaçınılmaz olarak akıllı birer platforma çeviriyor.
