Yapay Zeka Dönüşümü için Gerekli Beş Adım
Önceki yazım Herkes için Yapay Zeka’da şirketlerin “yapay zeka dönüşümü” için gerekli olan beş adımdan bahsetmiştim. Şimdiyse, Google Brain kurucularından olan, Stanford Üniversitesi profesörü, makine öğrenmesi ve benzeri alanlarda 100'ü aşkın makalesi olan yapay zeka gurusu Andrew Ng’nin deneyimleriyle oluşturduğu bu adımları detaylandıracağım. Google ve Baidu gibi yapay zeka alanında öncü dünya devlerinin yapay zeka yolculuklarına eşlik etmiş olan NG’nin tavsiyeleri bu yolun henüz başında olan firmalar için yol gösterici nitelikte. Gelin bu adımlara sırasıyla inceleyelim.
1. Pilot Projelerin Uygulanması
Pilot projelerin amacı şirkete ivme kazandırmaktır. İlk 6–12 ay arasında elde edilecek başarılar her şeyi daha da hızlandıracaktır. Pilot projenin başarılı olması, bu projenin firma için en fazla değer yaratan proje olmasından daha önemlidir. İlk projenin başarısı değişime direnç gösterenlerin yaptığı eleştirilerin dozunu azaltacak ve sadece yapay zeka kullanan ekibin başarısını artırmakla kalmayıp diğer ekiplerin de yapay zeka projeleri yapma konusunda iştahını arttıracaktır. Bu sebepten pilot proje seçerken başarı şansı yüksek olan bir proje seçmeye dikkat edin.
2. Şirket içinde yapay zeka ekibinin oluşturulması
Hızlı sonuçlar alabilmek için ilk projeler dışarıdan destek alınarak yapılabilir fakat uzun vadede sürdürülebilir başarı için kurum içinde bir yapay zeka ekibinin oluşturulması gerekmektedir. Bu ekip bir iş birimine bağlı olmamalı, daha merkezde konumlandırılıp tüm iş birimlerine hizmet vermelidir. İş birimi yöneticileri alanında uzman ve çok başarılı olabilir fakat yapay zeka konusunda yeterli bilgi ve beceriye sahip değilse yapay zeka ekibinin oluşturulması, ekibe yeni kişilerin alınması ve yönetilmesi konusunda zorlanabilir. Oluşturulacak bu ekip CTO, CIO, CDO(Chief Data Officer/Chief Digital Officer) veya CAIO(Chief AI Officer)’a bağlı olabilir.
3. Yapay zeka eğitiminin alınması
İyi bir yapay zeka firması olmak için sadece yapay zeka uygulamaları geliştirebilen iyi mühendislere sahip olmak yeterli değil. Aynı zamanda çalışanların yapay zeka konusunda bilgili ve yapay zekanın rollerine etkilerinin farkında olması gerekmektedir. Üst düzey yöneticiler dahil herkes pozisyonuna göre aşağıdaki eğitimleri almalıdır.
i. Üst düzey yöneticiler: Başlangıç seviye yapay zeka teknolojileri, yapay zeka firmanız ve sektörünüz için ne yapabilir, yapay zekanın kurum stratejisine etkisi (4+ saatlik bir eğitim)
ii. Yapay zeka projelerinde çalışan birim yöneticileri: Başlangıç seviye yapay zeka teknolojileri, temel teknik gereksinimler ve algoritmalar, yapay zeka neyi yapabilir ve neyi yapamaz, yapay zeka proje süreçleri, iş akışları, roller ve sorumluluklar (12+ saatlik bir eğitim)
iii. Yapay zeka mühendisleri: Makine öğrenmesi ve derin öğrenme, yapay zeka araçları kullanımı, veri toplanması ve aktarımı, güncel teknolojilerin takibi için devamlı eğitimler (100+ saatlik bir eğitim).
Yapay zeka alanında uzman yeteri kadar kişi olmadığı için oluşturulacak ekibe kurum içindeki uygun çalışanların eğitilerek dahil edilmesi büyük önem taşımaktadır.
4. Firmanın Yapay Zeka Stratejisinin Belirlenmesi
Stratejinin birinci adımda belirlenmesi gerekir diye düşünebilirsiniz fakat yapay zeka deneyimi ve bilgisi olmadan oluşturulan stratejiler ayakları yere basmayan hedefler olabilmekte ve bazen fazla akademik kalabilmektedir. Örneğin veri yeni elektrik veya yeni benzin diyerek veri toplamaya odaklanmak yanlış bir strateji olabilir. Elinizdeki veri düşündüğünüz kadar değerli olmayabilir. Stratejiyi belirlemeden önce küçük bir ekip kurmak, pilot projeler yapmak, yapay zekayı ve onun yaptığınız işe etkilerini iyi anlamak doğru karar olacaktır. Özellikle yapay zekanın yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının neler olduğunun farkında olmanız ve yapay zeka verimlik döngüsüne uygun bir strateji belirlemeniz firmanız için iyi sonuçlar elde etmenizi sağlayacaktır.
Verimlilik döngüsünü açıklayacak olursak, eğer iyi bir ürününüz varsa bu ürünü birçok kişi kullanacaktır. Daha fazla kullanıcı sayesinde daha fazla veri toplanır. Daha fazla veri yapay zeka ile işlendiğinde daha iyi ürün elde edilir. Daha iyi ürün ise daha da fazla kullanıcı getirir. “Daha fazla kullanıcı -> daha fazla veri -> daha iyi ürün -> tekrar daha fazla kullanıcı” döngüsü böylece sürüp gider.
Yapay zeka firmaları için veri en değerli varlık. Bu sebepten çok iyi yapay zeka firmalarında olduğu gibi çok yönlü bir veri stratejisi oluşturmalısınız. Çünkü öncü yapay zeka firmalarının tamamı stratejik veri elde etme konusunda çok başarılılar.
Yapay zeka destekli bir dünyada yaşayacağız. Doğru stratejiler bu değişime uyum sağlamamıza veya öncülük etmemize yardımcı olacaktır. Yapay zeka bir nevi bir kaldıraç görevi görüp sizi sektörünüzdeki diğer firmalardan ayrıştırıp ayrıcalıklı bir konuma getirebilir.
5. Yapay Zeka Konusunda Öncülük Edilen Rolün Şirket İçinde ve Dışında İletişimi
Yapay zeka bir firmayı ve onun ürünlerini değiştirebilir, dönüştürebilir. Bu durum firmanın tüm paydaşlarını etkilediği için onlar ile doğru iletişim kurulması gerekmektedir. Herkesin aynı bilgi seviyesinde olduğuna emin olmak için aşağıdaki gruplar için bir iletişim program yürütülmelidir.
Yatırımcı İlişkileri: Yapay zekanın firmanızda yaratacağı değeri, artan yapay zeka yetkinliklerinizi ve yapay zeka stratejinizi açık ve net bir şekilde aktarın. İyi iletişimin kurulması yatırımcıların firmanızı daha doğru değerlendirmesini sağlayacaktır. Google ve Baidu gibi firmalarının değerleri yapay zeka yetkinliklerinden dolayı çok fazla yükselmiş durumda.
Yatırımcı ilişkileri ayrıca devlet yönetimi ilişkilerini de kapsamaktadır ve devlet yönetimi ile ilişki kurmak bulunduğunuz sektöre göre çok önemli olabilir. Regülasyonların olduğu sektörlerde uyumlu olma zorunluluğu vardır. Mesela sağlık sektöründe yapılan yapay zeka projelerinde hastaların verilerinin korunması gibi pek çok düzenleme ve regülasyon bulunmaktadır. Yapay zekanın etkilediği bu sektörlerde özel sektör ve devlet iş birlikleri insanlara faydalı olacak projeler yapılmasına vesile olabilir.
Kullanıcı Eğitimi: Ürününüz değişiyorsa kullanıcı eğitimi önem kazanmaktadır. Doğru pazarlama yapıldığından ve doğru mesajın yaygın olarak verildiğinden emin olun.
Kurum içi İletişim: Her ne kadar yapay zeka son zamanlarda fazlaca abartılmış olsa da genel olarak yapay zekanın ne olduğunu tam olarak bilmiyor ve insanlar bu konuya kuşku ile yaklaşıyor. Bazı çalışanlar ise yapay zekanın işlerini elinden alacağından endişe ediyor. Kurum içinde yapılacak doğru iletişim ve bilgilendirmeyle çalışanların endişeleri ve yapay zeka dönüşümüne karşı dirençleri azaltılabilir.
Son olarak, sıradan bir firma derin öğrenme teknolojileri kullandığında bir yapay zeka firmasına dönüşmez. Eğer bu alanda öncü olmak istiyorsanız yapay zekanın başarılı olduğu konularda çalışmak için firmanızı organize etmeniz gerekmektedir.
