Cryptocurrency Mixer คืออะไร | What is Cryptocurrency Mixer?
ลักษณะของรายการบน Blockchain
ลักษณะพิเศษของ Blockchain ที่มีความเปิดเผย (Transparency) และการไม่สามารถระบุตัวตน (Anonymity) ของ transaction ได้อยู่ด้วยกัน
หนึ่งในเหตุผลที่คนให้ความสนใจใน Cryptocurrency คือลักษณะพิเศษของ Blockchain ที่มีความเปิดเผย (Transparency) และการไม่สามารถระบุตัวตน(Anonymity) ของ transaction ได้อยู่ด้วยกัน อาจจะฟังสองอย่างนี้แล้วดูขัดแย้งกัน แต่มันก็เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริงๆ บนโลกของ Blockchain โดยในส่วนของ Tranparency นั้น ทุก transaction จะถูกบันทึกไว้บน ledger โดยทุกคนสามารถเข้าไปดูรายละเอียดของรายการนั้นได้ผ่าน blockchain explorer และ ติดตามการทำรายการตลอดเส้นทางได้ แต่การไม่สามารถระบุตัวตนนั้นเกิดขึ้นเพราะ counterparty address ที่มีการทำรายการซึ่งกันและกันนั้นไม่มีข้อมูลอะไรที่สามารถระบุ หรือ บ่งชี้ตัวตนของเจ้าของได้เลย
มาตรการระบุตัวตน (Know Your Customer หรือ KYC)
มาตรการ KYC นั้นมีไว้เพื่อป้องกันบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงในการเข้ามาทำรายการที่ผิดกฎหมาย หรือ อาจจะเข้าข่ายความผิด
อย่างไรก็ตามถ้าเจ้าของ Cryptocurrency ต้องการแลกเปลี่ยนเหรียญให้กลายเป็นเงิน Fiat ก็จะต้องอาศัยบริการ Cryptocurrency exchange (Exchange) เพื่อขายเหรียญ และ โอนเงิน Fiat นั้นเข้าบัญชีธนาคาร ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้ว Exchange ที่มีความน่าเชื่อถือจะมีมาตรการตรวจสอบตัวตนของลูกค้า (KYC) ซึ่งความเข้มข้นของการตรวจสอบนั้นแล้วแต่กฎหมายของแต่ละประเทศที่ Exchange นั้นตั้งอยู่ หรือ ตามมาตรการของ Exchange เอง ซึ่งมาตรการ KYC นั้นมีไว้เพื่อป้องกันบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงในการเข้ามาทำรายการที่ผิดกฎหมาย หรือ อาจจะเข้าข่ายความผิด เช่นการฟอกเงิน หรือ การซื้อขายสินค้าผิดกฎหมายเป็นต้น
ดังนั้นถึงแม้รายการบน Blockchain จะไม่สามารถระบุตัวตนของผู้ทำรายการได้ แต่เมื่อใดที่รายการโอนเข้าไปยัง Exchange ทางหน่วยงานรัฐ สามารถที่จะขอข้อมูลของเจ้าของ address เพื่อดำเนินการติดตาม และ ดำเนินการต่อไปได้
ตัวอย่างเคสหนึ่งที่เพิ่งได้มีการเปิดเผยออกมาในช่วงต้นปี 2022 ผ่าน wesbite ของ Department of Justice ของสหรัฐฯ
โดยในเคสนี้ผู้กระทำผิดได้ขโมย Bitcoin จำนวนมากโดยใช้วิธีต่างๆ ในการอำพรางการทำรายการผ่านบริการต่างๆ บน Blockchain แต่ในตอนที่เปลี่ยน Bitcoin เหล่านั้นให้กลายเป็นเงิน Fiat และโอนเข้าสู่บัญชีธนาคารของตนเอง จึงทำให้ตัวตนถูกเปิดเผยซึ่งนำไปสู่การจับกุมในที่สุด
แล้ว Mixer คืออะไร เอาไว้ใช้ทำอะไร
Mixer คือเทคนิคหนึ่งที่ใช้ในการอำพรางที่มาที่ไปของ cryptocurreny โดยการนำเอาเหรียญที่ได้รับเข้ามาเอาเข้าไปรวมกับกองเหรียญขนาดใหญ่ และเมื่อผ่านระยะเวลาไปตามที่กำหนดเปิดให้เจ้าของเหรียญนำเหรียญออกไปได้จาก Address ใหม่ และด้วยยอดที่ไม่เท่า (มักจะน้อยกว่า) ยอดที่รับเข้ามาในตอนแรก
ด้วยเทคนิคนี้จะทำให้การติดตามต้นทาง และ ปลายทางของ Cryptocurrency นั้นยากขึ้นเนื่องจากไม่สามารถระบุว่าเหรียญที่ได้รับนั้นมาจากไหน หรือ ว่าเหรียญที่ส่งเข้ามานั้นถูกส่งต่อไปที่ไหน รวมถึงยอดที่รับและส่งนั้นมีความแตกต่างกันด้วย
สำหรับ Use case ของการทำเช่นนี้นั้นก็เป็นเพื่อเพิ่ม Privacy ให้กับผู้ทำรายการสำหรับคนที่ยังไม่พอใจกับระดับของ Privacy ของ Blockchain ตามปกติ แต่เทคนิคนี้ก็ถูกนำเอาไปประยุกต์ใช้เพื่ออำพรางธุรกรรมที่ผิดกฎหมาย เช่นการฟอกเงิน หรือกิจกรรมอื่นๆ ด้วยเช่นกัน
สำหรับบริการ Cryptocurrency mixer นั้นมีทั้งแบบ Centralized และ Decentralized แต่บริการแบบ Decentralized ผ่าน Smart contract นั้นได้รับความนิยมมากกว่ามาก เนื่องจากเมื่อเจ้าของเหรียญได้โอนไปเหรียญไปยัง Centralized platform แล้วจะสูญเสียความเป็นเจ้าของเหรียญไป ดังนั้นหาก platform ดังกล่าวมีความไม่น่าไว้วางใจ (malicious intent) ก็สามารถที่จะขโมยเหรียญจำนวนดังกล่าวไปได้เลย โดยที่เจ้าของเหรียญเดิมไม่สามารถทำอะไรได้
แต่สำหรับ Decentralized mixer แบบ Smart contract นั้นทำงานผ่านกลไกของ Smart contract ดังนั้นผู้ใช้งานสามารถตรวจสอบวิธีการทำงานได้ ซึ่งเพิ่มความมั่นใจในการใช้งาน และ ความปลอดภัยให้กับเจ้าของเหรียญมากขึ้น โดยทั่วไปวิธีการทำงานนั้นจะใช้ Protocal เช่น CoinJoin, Obfuscation-based หรือ Zero-knowledge-based ซึ่งแต่ละวิธีนั้นมีข้อดี และ ข้อเสียแตกต่างกันไป
หากสนใจเกี่ยวกับการทำงานของ CoinJoin สามารถอ่านได้ที่ https://www.investopedia.com/terms/c/coinjoin.asp#:~:text=CoinJoin%20is%20a%20process%20used,the%20coins%20difficult%20to%20trace.
Platform ที่ให้บริการ Cryptocurrency mixer นั้นมีจำนวนมากโดยมีตัวอย่างตาม link ด้านล่างนี้ (Please acknowledge that we do not endorse any illegal activity, nor do we offer legal advice for your financial matters.)
https://beincrypto.com/learn/best-bitcoin-mixers/
แล้วการใช้ Mixer ผิดกฎหมาย หรือเสี่ยงหรือไม่
หากพิจารณาจากลักษณะการใช้งานแล้ว การใช้ Cryptocurrency mixer เองไม่ได้เป็นกิจกรรมที่ผิดกฎหมาย แต่ Exchange ต่างๆ มักจะมองรายการที่ส่งมาจาก หรือ รายการที่ส่งไปยัง Mixer เป็นรายการที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากรายการดังกล่าวอาจจะมีโอกาสที่เป็นรายการที่ส่วนในกิจกรรมที่ผิดกฎหมายสูงมากกว่ารายการปกติเป็นต้น ซึ่งแต่ละ Exchange ก็จะมีวิธีการรับมือกับรายการที่มีความเสี่ยงแตกต่างกันไป
สำหรับความเสี่ยงของ Mixer platform เองนั้นก็มีด้วยเช่นกันโดยระดับของความเสี่ยงนั้นมีตั้งแต่เหรียญสูญหายเนื่องจากโดนเจ้าของ Platform ขโมยไป จนถึงการสูญเสียเหรียญจำนวนหนึ่งเนื่องจากการทำงานของ Smart contract ที่ผิดพลาด ดังนั้นการใช้ Mixer แม้จะไม่ผิดกฎหมายแต่ก็มีความเสี่ยงอยู่มาก ทางผู้ใช้งานเองจะต้องพิจารณาอย่างละเอียด และ มีความเข้าใจอย่างแท้จริง ก่อนที่จะเลือกใช้การรับส่งเหรียญผ่านบริการเหล่านี้
