İnceleme: Ableton Live
Müziğini Asla Susturma!
Geçmişten günümüze bir Ableton Live tarihçesi. Nereden nasıl geldi? Nereye gidiyor?
BeatMakers Academy öğrencilerimizden Furkan Değerli’nin yazısı.
On yıldan daha kısa bir süre önce tanıtılan Ableton Live, benzersiz yaklaşımı sayesinde hızla büyük bir vuruş yaptı. Bu makalede, Live’ın kısa ama olaylı geçmişine bakacağız ve ayrıca onu diğer DAW’lardan bu kadar farklı kılan şeyleri araştıracağız.
Live’ın benzersiz özellikleri, onu elektronik müzik üreticileri için oldukça çekici bir hale getiriyor, bu yüzden onu diğerlerinden ayıran şeyin ne olduğuna bakacağız.
Ableton Live 10 arayüzünü daha detaylı öğrenmek istiyorsanız bu canlı yayınımızı mutlaka izlemelisiniz:
Live, en başından beri müzik yazılımının nasıl çalışması gerektiğine dair kuralları bir kenara attı. Başlangıçta nispeten basit bir looper ve düzenleme aracı olarak başlayan Live, hızlı bir şekilde tam bir DAW, MIDI sequencer ve VST haline geldi. Logic ve Cubase gibi diğer DAW’lar içinde, MIDI sequencer olarak başladı, ardından hepsi bir arada müzik kayıt ve üretim paketi haline gelmek için dijital ses ve miksaj özellikleri ekledi. Pro Tools, olaylara ters yönden yaklaştı, önce çok kanallı kayda odaklandı ve en önemlisi, sonra bir MIDI ve Miks ortamı oluşturdu. Live, onu sınırlandırmak veya belirli bir rotayı zorlamak için herhangi bir eski özellik veya kısıtlama olmaksızın sıfırdan tasarlanan çok daha genç bir ürün olarak karşımıza çıktı.
Live, Berlin merkezli yazılım geliştiricisi Ableton’un ilk ürünü olan 2001 yılında sahneye çıktı. Bernt Roggendorf ve Gerhard Behles tarafından geliştirilen — o zamanlar Techno grubu Monolake’in üyeleri — , bir stüdyo olduğu kadar bir performans aracı olarak tasarlandı.
Live’ın mükemmel ses yeteneklerine rağmen, akıllı kullanıcı arayüzü ve iş akışı, program başlatıldığında programın en çarpıcı özelliklerinden bazılarıydı. Canlı, çok önemli bir şekilde prodüksiyon, kompozisyon ve performans özelliklerini yönetmek için iki ana görünüm kullanır: Session View, Canlı Setinizdeki tüm kliplerin (ses döngüleri ve örnekleri) mikser işlevleri ve ızgara tabanlı temsilini sunarken, Arrange View daha geleneksel bir yatay zaman çizelgesi, düzenlemelerin kliplerden bir araya getirilmesine izin verir.
Bu yaklaşım, tüm elektronik türlerin yapımcılarının kalbini kazanarak, anında hit oldu.
Live’a yeni gelenler, birinci versiyona dönüp, yazılımın on yıl içinde ne kadar ilerlediğini gördüklerinde şaşırabilir. Live 1, loopalar ve sampleların manipülasyonuna vurgu yaparak yalnızca sese odaklanan hiçbir MIDI sıralama özelliği sunmayan bir program olarak yola çıktı. Canlı performans eğilimi ve elektronik müziğe odaklanma özelliği, iş akışının EDM yapımcıları için geleneksel bir DAW’dan önemli ölçüde daha pratik ve sezgisel olduğu anlamına geliyordu.
Gerçek zamanlı ses zaman uzatma (stretching) özelliklerinin olağanüstü uygulanması sayesinde loopları tetiklemek, sample / örneklemleri çalmak ve düzenlemeler oluşturmak kolaylaştı, ancak o sırada Live a DAW demeniz biraz tartışmalı olabilir. Program, efektler için VST eklentilerini barındırabiliyordu, ancak MIDI sequencerı olmaması, VST araçlarının desteklenmediği anlamına da geliyordu. Yine de, örnek bir düzenleme aracı veya DJ’lik paketi olarak Live oldukça yetenekliydi.
Güncellemeler:
Sırasıyla 2002 ve 2003'te piyasaya sürülen ikinci ve üçüncü sürümler, radikal değişiklikler yapmadan programa ince ayar yaptı. Sürüm 4'ün yayınlanmasıyla birlikte, Ableton Live gerçekten olgunlaştı. 2004 yazında piyasaya sürülen Live 4, tanıtımından bu yana programın en büyük revizyonuydu.
Şüphesiz, en heyecan verici yeni özellik MIDI sequencerın tanıtılmasıydı. İlk kez, Live kullanıcıları sanal enstrümanlarla (Windows için VST, Mac için VST ve AU) çalışabilir ve MIDI not bilgilerini kaydedip düzenleyebilir hale geldi.
Live’ın kendi yerleşik / stok enstrümanları, sample / örnekleyici eklentileri için iki alternatif seçenek sundu: Impulse (sekiz bölümlü bir davul örnekleyici) ve Simpler (basit ama etkili bir melodik örnekleyici). Live’ın MIDI işlevleri, MIDI efekt cihazlarının tanıtımına da izin verdi. Enstrümandan önce sinyal zincirine bir MIDI efekti eklenebilir ve gelen nota bilgilerini gerçek zamanlı olarak işleyebilir hale geldi. Çoğu DAW’de benzer etkiler elde edilebilir, ancak Live’ın uygulamasının MIDI işlemeyi diğerlerinden çok daha kolay hale getirdiği söylenmelidir.
Sonraki birkaç yıl içinde, Live’ın sürekli geliştiği görüldü. Pratik olarak her yıl, daha fazla cihaz ve bir çok enstrümanı ve efekt ayarlarını depolamak için enstrüman racklar gibi benzersiz özelliklerle, incelikle yükseltilmiş bir sürümün duyurusunu getirdi. 2010 ayrıca, Live ve Max / MSP arasındaki boşluğu dolduran inanılmaz derecede çok yönlü bir üretim aracı olan Max for Live’ın gelişi görüldü. Aslında, Live ve Max arasındaki bağlantı d öncesine dayanıyor — başlangıçta Max’te geliştirilmekte olan Live söylentileri temelsiz olsa da, cihazların çoğu bir aşamada Max’te prototiplendi.
İş akışı / Work Flow
Live, birden fazla iş akışı seçeneklerini sunar. Yazılım sadece sunulan özelliklerle değil, aynı zamanda bunları nasıl kullandığınızla da ilgilidir. Ableton Live’ı kendi başına bir DAW olarak kullanmanın yanı sıra, her şekilde kullanan insanlar görebilmeniz mümkün: bazı üreticiler ReWire protokolünü başka bir DAW ile entegre etmek için kullanıyor, bazıları prodüksiyon öncesi için Live kullanıyor, döngülerle oynuyor ve düzenlemeleri bir araya getirmek için başka bir DAW’ye geçmeden önce örnekler kullanıyor, diğerleri canlı olarak şarkılarını besteliyor, ardından parçaları aranje ekranında düzenliyor, MIDI kalıplarını dışa aktarıyor ve başka bir DAW’da Mixliyor. Bu, Live’ın kendi başına mükemmel yetenekli bir paket olmadığı anlamına gelmez, ancak Logic veya Cubase gibi başka bir programa daha aşina iseniz, olağanüstü kompozisyon özellikleri için Live’ı kullanmak mantıklı olabilir.
Yazılım özelliklerine ek olarak, Live’ın en önemli özelliklerinden birisi, iş akışını iyileştirmek için tasarlanmış çeşitli donanım denetleyicileriyle sorunsuz entegrasyonudur. İki ana seçenek Novation’s Launchpad ve Akai’nin APC40'tır. Bunlar ve diğer resmi olmayan üçüncü taraf denetleyiciler, çoğu kullanıcıya uyacak şekilde klip başlatma işlevleri, karıştırma seçenekleri, not girişi ve DJ özellikleri sunar. Daha yakın zamanlarda, touchAble ve Liine’s Griid gibi iPhone ve iPad denetleyicileri, donanım denetleyicilerine benzer işlevler sunuyor ancak Apple donanımının mükemmel dokunmatik ekranlarından yararlanıyor — hareket halindeki Canlı kullanıcılar için mükemmel.
Düzen
Bu aşamada, muhtemelen Live’ın warp özelliklerine daha yakından bakmaya değer. Zaman esnetme (bir dijital kaydın temposunu perdesini etkilemeden ayarlamak) hiçbir şekilde yeni bir fikir değildir, ancak Live’ın bunu ele alma şekli o zamanlar oldukça devrimciydi. Çoğumuz için warp, döngülerin, örneklerin ve bir düzenlemenin diğer öğelerinin temposunu eşleştirmekle ilgilidir.
Bir ses klibinin temposu ve atlama noktaları (vuruş işaretleri) belirlendikten sonra, Live’ın zaman uzatma algoritmaları, temponun gerçek zamanlı senkronizasyonunu gerçekleştirmeyi, vuruşları nicelleştirmeyi veya salınımı uygulamayı mümkün kılar. Sonuçlar, her biri belirli kaynak malzemeye daha uygun bir algoritma sunan seçilen atlama moduna bağlı olarak ince bir şekilde farklı görünecektir. Bireysel klipler, en iyi sonuçları garantilemek için farklı warp modları kullanabilir, bu nedenle, her klip için en iyi olanı görmek için denemeye değer. Daha temel Vuruşlar, Tonlar, Dokular ve Yeniden Perde (Beat / Tones / Texture / Re-Pitch) modlarının her biri belirli kaynak materyaller için güçlü yönlere sahipken, Complex ve Complex Pro modları genellikle en iyi çok yönlü warp teknikleridir.
Adından da anlaşılacağı gibi Live, müziklerini kalabalığın önüne çıkarmak isteyen herkes için harika bir performans aracıdır. Yazılım, oldukça gelişmiş miksaj ve beatmatching özellikleri sayesinde DJ’ler arasında da oldukça popülerdir. İster orijinal materyali ister başkalarının kayıtlarını karıştırıyor miksliyor olun, bu bir set hazırlama ve ilerledikçe klipleri ve sahneleri tetikleme durumudur.
Bilinirlik
DJ’ler için, Live’ın otomatik tempo analizi özelliği, parçaların hızını tahmin etmek için temel bir iş yapar, ancak nadiren mükemmel olur, bu nedenle her şeyin ince ayarını yapmak için genellikle biraz çalışma gerekir. DJ’ler ve canlı sanatçılar, Live’ın sunduğu yaratıcı seçeneklerden yararlanabilir: bir parçadan diğerine sorunsuz bir şekilde harmanlayın, farklı parçaların parçalarını birlikte karıştırarak mashup’lar oluşturun, parçaları gerçek zamanlı olarak yeniden miksleyin, MIDI parçaları, örnekleri veya efektleri sese ekleyin , miks çıktısını yeniden örnekleyin /resampling ve böyle devam edin.
Eleştirmenler, Live’da çalışmanın DJ’lik becerisinin bir kısmını aldığını söyleyebilir, ancak bu temelde onu reddetmek aptalca görünebilir. Hayatı kolaylaştırırsa ve harika karışımlar oluşturmak için kullanılabilirse sorun nedir? Ayrıca, gerçekten iyi bir Ableton DJ’i gören herkes, sadece oturup yazılımın sizin için işi yapmasına izin vermekten çok daha fazlası olduğunu bilecektir.
Ableton Live 10.1 ile En Son Yenilikler Neler oldu?
Kullanılan en popüler müzik oluşturma programlarından olan Ableton, 10.1 güncellemesi ile bazı önemli eksiklikleri kapattı. Bunlardan en önemlisi, VST3 desteğinin eklenmiş olması diyebiliriz. Ses yazılımlarının hızla VST3’e yönelmesi, bazı yazılımların Ableton kullanıcıları tarafından kullanılamamasına sebep olmaktaydı, 10.1 ile ise bu durum artık çözüldü. Bir diğer önemli yenilik ise arayüzde yapılmış durumda. Touchpad ile arayüzü yönlendirmek, kimi zaman oldukça zor olabilmekteydi, yeni güncellemede ise eklenen kısayollar ile bu durum oldukça pratikleşti.
Bir diğer önemli özellik, yönlendirilmiş kanalların dondurulamaması / ses dosyası haline çevrilememesi sorununun çözümü. Basit bir projede çalışırken, bir problem oluşturmayan durum, büyük projelerde ise kabusa dönüşebilmekteydi. Yeni güncelleme ile, yönlendirme yapılmış olan ses kanallarını da, ses dosyasına çevirebilirsiniz.
Tüm bunlar dışında, bazı ufak çaplı hata düzeltmeleri ve pratik özellikler de, güncelleme ile geldi. Bunlar arasında yenilenmiş delay efekti ve daha pratikleştirilmiş bir eq yazılımı bulunuyor.
Yeni delay efekti, daha önce bulunan Ping Pong Delay ve Grain Delay yazılımlarını, tek bir yazılımda topluyor. Yeni eq yazılımı ise, tüm frekans bandını üç parçaya bölüp, hızlı şekilde frekans düzenlemesi yapabilmenizi sağlıyor.
Eğer AbletonLive 10 sürümüne sahipseniz, güncellemeyi ücretsiz bir şekilde yazılımınızı güncelleyebilirsiniz.
Siz de elektronik müzik prodüksiyonuna, daw kullanımına, ses tasarımına, beat yapmaya merak duyuyorsanız bizi takip etmeyi lütfen unutmayın. Videomuzu beğendiyseniz paylaşıp daha fazla kişiye ulaştırmanız bizi çok mutlu eder.
Bizi takip edebileceğiniz sosyal medya linklerimiz:
BeatMakers Academy / Furkan Değerli
Kaynakça:
https://www.musicradar.com/tuition/tech/a-brief-history-of-ableton-live-357837
https://www.ableton.com/en/blog/live-10-1-is-here/
https://ask.audio/articles/ableton-live-10-1-update-is-available-now
