REVERB HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Reverb Nedir? ve Neden Yararlıdır?
BeatMakers Academy Öğrencilerimizden Efe Aysal’ın Yazısı
Reverb (yankı) doğal olarak meydana gelir. Ses Dalgalarının etrafındaki yüzeylere çarparak kaynağına geri dönmesine Reverb (yankı) denir. Örneğin standart bir odada ellerinizi birbirine vurduğunuzda çıkan ses bir süre sonra etrafınızdaki duvar tavan ve eşyalara çarpıp size geri döner ve siz bunu tekrar duyarsınız işte buna reverb (yankı) denir.
Her Yüzey Sesi Farklı Bir şekilde Yansıtır. Bazı yüzeyler ses dalgalarını geri yansıtır bazı yüzeyler ise ses dalgalarını emer. Dahası, yüzeyler birbirinden ne kadar uzaksa dinleyici ilk sesten sonra yansımaların duyması daha uzun sürecektir. Gözlerimizi kapatıp ellerimizle ses çıkardığımızda oluşan yankıdan beynimiz nasıl bir mekân da olduğumuzu tahmin edebilir. Örneğin bir ormanda oluşan Reverb(yankı) ile bir odada oluşan yankı aynı değildir.
Reverb müzik yapımcıların en güçlü silahlarından birisidir bunun sebebi dinleyiciye parçayı dinlerken kurgusal bir mekan hissi vermek için ve belirli bir yer hissiyatı vermek için kullanırlar. Reverbün belirgin bir etkisi yoktur. Tipik bir dinleyici parçayı dinlerken reverbün şarkının mixing de nasıl bir etkisi olduğunu anlamayacaktır. Reverb in compression gibi belirgin bir etkisi yoktur. yankının çoğunlukla ince ve psiko-akustik düzeyde çalışma şekli olduğundan bu özellik onu parça için gizli bir silah haline getirir. Temel püf noktaları ve teknikleri öğrendiğinizde, bir sihirbaz gibi izlerinizin görünen boyutunu, tonunu ve genel atmosferini değiştirmek için reverb kullanılabilir.
Müzikteki parçaları öne , arkaya , sağa, sola yerleştirmek için reverb kullanılabilir. Genel olarak bir enstrümana ne kadar çok reverb verilirse o enstrüman o kadar uzaktan gelir ve bu özellik diğer müzik parçalarını proje içi yerleşimi konusunda bize çok yardımcı olur. Reverbi EQ ve compression ile doğru bir şekilde kullanırsanız şarkınızda hiper bir derinlik yakalayabilirsiniz.
Doğal yankıyı yapay ortamda canlandırmak için arasından seçim yapabileceğimiz farklı türde reverb birimleri vardır. Elektronik ortam ve bilgisayar ortamı olmadan önce elektromekanik yay ve plaka yankıları ve yankı odaları sayesinde kayıtlara yankı eklenebiliyordu neyse ki teknoloji gelişti ve işlerimiz daha da kolaylaştı.
Algoritmik Reverbler:
Varsayımsal odalara göre ve diğer boşluklara göre üretilen yankılara denir. Genel olarak yapay ve keskin bir görünüşe sahiptir. Özellikle son 30 yılda sıkça kullanılmıştır. Dijital yankı olması kötü bir şey değildir çünkü şarkıya her zaman doğallık kazandırılmaz aynı zamanda şarkıya bir karakter kazandırmanın çalışmasını sürdürürüz.
Convolution Reverbler:
Şarkıya dürtü oluşturmak için önceden kaydedilmiş gerçek oda ve mekan yankılarıyla yapılan yankılardır. Convolution yankılar algoritmik yankılardan çok daha iyidir. Lakin tek büyük dezavantajı büyük ölçüde CPU işlemeye ihtiyaç duymalarıdır. Herhangi bir akustik ortamın karakteristiğinin modellenmesi ve daha sonra bu modelin başka bir sese uygulanması prensibine dayanan bir yankı çeşitidir. Keşfedildiğinde ufku açan yankı çeşitidir. Şarkıya bir ek karakter ve hoş bir ton sağlar.
Modelling / Modelleme Reverbler:
Gerçek bir mekanik EMT üzerinden modellenen Universal Audio EMT 140 gibi eski donanım reverb birimlerinin özelliklerini kopyalamak için tasarlanmıştır. Plate reverb veya bir çok gitar amfi eklentisinde bulunan spring reverb emülasyonlar, vintage reverbler şarkıya ek bir karakter ve hoş bir ton getirir.
Reverb Anatomisi
Ana Kontroller, Terminoloji ve Programlama
Yankının mantığını anlasanız bile DAW’nızdaki eklentiyi açtığınız anda biraz korkabilirsiniz çünkü karşısınızda çok sayıda bağımsız düğme ve kontrolle karşı karşıya kalacaksınız. En doğru etkiyi yaratmak için her düğmeyi her kontrolü nasıl kullanacağız ? Tipik bir eklentiyi inceleyerek başlayalım.
Pre-delay / Ön Gecikme
Ön gecikme, orijinal sesin başlaması ile yankıyı duymanız arasındaki süreyi ifade eder. Ön gecikme süresi ne kadar büyükse algılanan oda büyüklüğü o kadar büyüktür. Mesela bir salon veya katedral gibi alanlardaki yansımaları hayal edin iki yansımanın size geri dönmesinin süresinde farklılık vardır.
Orijinal ses ile Yankılı ses arasında biraz ayrım yapmak için gecikme süresini artırabilirsiniz.
Early reflections / Erken Yansımalar
Erken yansımalar, yankının başlangıcında duyulan ilk belirgin yankılardır. Ses herhangi bir engel veya duvara çarpmadan geri dönmez. Çarpıp dönen ilk seslere de early reflections (Erken yansımalar) denir. Erken yansımalar algılanan odayla alakalı en büyük ipucuyu veren etkendir. Eğer yansıma geri yankı olarak geri gelirse bu yansıtıcı yüzeyin katı ve düz olduğunu gösterir. Eğer daha dağınık geliyorsa (Echo) düzensiz bir yüzeyin olduğunu gösterir. Erken yansımaların aralığı ne kadar büyükse, ‘boşluk’ sesleri o kadar büyük olur.
Reverb Time / Yankı Süresi
Yankı süresi veya bozunma süresi, yankı kuyruğunun dağılması için geçen süreyi ifade eder veya yankı seviyesinin azalması için geçen süre anlamına gelir. Uzun bozulma süreleri, sürekli seslerde iyi sonuç verir ama yankı ile ilk oynamaya başladığınızda uzun bir yankı zayıflama süresinin geniş bir ortam izlenimi yaratmanın en iyi yolu olduğu açık görünüyor ve bu yaptığımız işlem yolumuzdaki tüm boşlukları doldurmamıza da yardımcı olur.
High-frequency Damping / Yüksek Frekanslı Sönümle
Yüksek Frekanslı sönümle, yankı kuyruğunun yüksek frekanslı bozulma süresini genel olarak bozulma süresinden daha kısadır. Bu özellik yüzeylerin ve malzemelerin içeri girme şeklini taklit eder. Gerçek odalar bazı belirli frekanslı emer bu parametreyi daha fazla gerçeklik için (‘’parlak’’ ve ‘’karanlık’’) kullanırız. Yankıyı Mixe oturtmak için bu parametreyi kullanırız hatta gerekirse yankıdan sonra başka eklentilerle sağlamlaştırabiliriz.
Low-frequency damping / Düşük Frekanslı Sönümleme
Düşük frekanslı sönümleme genellikle yüksek frekanslı sönümlemenin yanında görünür. Bu parametre çamurlu alçak ve orta noktaları rafa kaldırmak için çok yararlıdır.
Mix or Wet/Dry
Sesin orjinal hali ile tamamen efektli hali arasında ayar parametresidir. Sesinizin ne kadarlık bir yüzdesinin reverblü olması gerektiğini ayarladığınız kısımdır. %100 wet hali sesinizin tamamen reverb efektinin etkisinde olduğunu gösterir.
Diğer Ortak Parametreler
Boyut kontrolü sırasında birkaç parametre eşzamanlı olarak değişir. Ancak en duyulabilir efekt erken yansımalardır. Daha önce bahsettiğimiz gibi bu erken yansımaların arası ne kadar büyükse oda o kadar büyük yankı yapacaktır.
Yukarıdaki boyut kontrolü ile ilgili olarak, yankı yoğunluğu yansımaların yoğunluğunu ifade eder. Bireysel yansımalar ne kadar sıkı olursa yankı yoğunluğu o kadar yüksek olur. Daha düşük yoğunluklar büyük sesli yankılar üretebilir. Yüksek yoğunluklu yankılar davullarda ve perküsyonda daha doğal ses verme eğilimindedir. Yoğunluk ile ilgili yansımaların artma oranını belirleyen difüzyondur. Düz yüzeyli geniş ve kare bir oda , göreceli olarak düzensiz şekilli yüzeylerle kaplı benzer büyüklükteki odaya kıyasla daha düşük yayılma oranına sahiptir. Bu nedenle konser salonlarında çok sayıda sütun ve girinti bulunur.
Eklenti Ön Ayar Kategorileri
Artık yankı oluşturmak ve onu kontrol etmek için kullanılan ana parametleri tanıttık.
Şimdi önceden belirlenmiş kategorilere bakalım ve anlıyalım.
Oda / Salon — Room / Hall / Chamber
Belirli boyutlu odalarda yapılan yankı kayıtları kayıt edilip simüle edilir ve kaynağımıza eklenir. Örneğin konser gibi geniş alanların akustiğini simüle eden bir yankı eklentisi yoğunluğu zamanla birikme eğiliminde olup ve uzun bir yankı kuyruğu yaratacaktır.
Plate Reverb
Plaka yankıları büyük bir demir plaka üzerinde titreşimler oluşturulur ve dönüştürücü kullanılarak kayıt edilir bir pikap aracılığıyla sonuç tekrardan ses sinyaline dönüştürülür. Yankı genel olarak parlak ve temiz ses verir vokal ve davullar için kullanılır. 60–70’lerde çok kullanılan bir yol.
Spring Reverb
Plaka yankısına benzer bir prensip kullanır, ancak plaka yerine metal bir yay kullanır. Bir uçta bir dönüştürücü ve diğerinde bir pikap, kaynak içinde titreşim oluşturmak ve sonra yakalamak için kullanılır. Kompakt ve üretimi nispeten ucuz olan birçok gitar amfi tasarımı, bir yay yankı ünitesi içerdi. Yay yankısı, sese ayırt edici bir metalik renk katar ve klasik rock ’n’ roll günlerinde, yankı kabinini kayıt sırasında sallayabileceğiniz ve böylece yayların düzgün bir şekilde birbirine çarptığı biliniyordu.
Yine de bunu bir eklenti sürümüyle denemeyi önermem… Kapılı yankı: Bu etki, orijinal olarak yankıyı gerçek bir odaya alarak, onu yoğun bir şekilde sıkıştırarak ve onu aniden kesmek yerine aniden kesmek için bir gürültü geçidi kullanarak oluşturuldu. bırakın sesin fazla çürümesine izin verin. Artık yankı eklentisi ile de yankının tam uzunluğu üzerinde hassas kontrol ile kolayca oluşturulabilir. Kapılı yankı oldukça agresif olabilir ve dikkatli olmazsanız 80'leri çok andırır — ancak trampetlere güç vermek veya gitarlara ekstra avantaj sağlamak için harikalar yaratabilir.
Doğrusal Olmayan ve Ters Yankı
Orijinal sesten sonra ters yankı gibi olağandışı efektler için kullanılabilen kısmen doğal olmayan ancak kulağa hoş gelen yankı önayarlarını ifade eder. Ters yankı aslında, ters tip bir zarfın (yavaş atak, hızlı decay) yeniden uygulandığı bir varyantlı yankıdır.
Gated reverb gibi, ana parametre, yankının birikmesi ve kesilmesi için alınan yankıdır. Efekt, işlenen sese, hiçbir şey tersine çevrilmese bile, ufak bir ‘geriye doğru’ his verir. Bu arada, gerçek ters yankı (aslında kuru sesten önce başlar), DAW’nizde ilk önce sesinizi ters çevirerek kolayca yaratılabilir.
Yazımızı beğendiyseniz paylaşarak konu ile ilgilenen diğer insanlara ulaştırabilirsiniz. Reverb hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak mix konusunda uzmanlaşmak isterseniz, Elektronik Müzik Kompozisyonu ve Prodüksiyonu öğrenmek isterseniz, bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin. Bize aşağıdaki sosyal medyalarımızdan ulaşabilirsiniz.
BeatMakers Academy / Efe Aysal
Kaynak:
Ultimate Guide to Reverb: GTPS
