İnternette Parlamak ve Sönmek

İnternette birkaç saat içerisinde gündem olabilmek ve onu takip eden birkaç gün içerisinde unutulabilmek son derece mümkün. Bu son derece hızlı değişim yüzünden internet üzerinden yayın yapan ve hizmet veren oluşumların da ellerindeki popülarite ile yetinmemeleri ve kendilerini normal bir şirketten daha hızlı bir şekilde yenilemeleri gerekiyor. Bunun tersi durumunda (lise tarih kitaplarından da bildiğimiz) duraklama, gerileme ve yıkılma dönemleri çok çabuk gerçekleşebiliyor.

Yakın zamanlarda okuduğum iki örnek;

Pinterest son 6 ay içerisinde son derece popüler hale gelen bir site. Basitçe, panolardan ve resim ve açıklamalardan oluşan “pin”lerden ibaret olan güzel arayüzlü bir site. En büyük artısı ise burada son derece güzel fotoğrafların paylaşılıyor olması. Pinterest’in tahmin edilen en büyük gelir kaynağı ise şaşırtıcı bir şekilde panolara eklenen linkleri değiştirerek ortaklık geliri (affiliate) sağlayan linklerden gelen parayı şirketine aktarabilmesi. Yalnız, ilk günlerdeki heyecan ve yükseliş, yerini oturmuş ve düzleşmiş bir grafiğe bırakıyor.

Kullanıcılar Pinterest’ten Sıkıldı mı?
Yıl 2016, Zuckerberg: Pinterest’i Satın Almadığımız İçin Kendimizi Şanslı Hissediyoruz

KONY 2012, YouTube üzerinden başlatılan kampanyalardan son dönemde en çok popüler hale geleni idi. Öyküsü, kısaca, Uganda’da çocukları kaçırıp ordusuna katan Joseph Kony’nin bir an önce yakalanıp adalete teslim edilmesini isteyen Invisible Children adlı organizasyonun bu videoyu tüm dünyaya yaymak için internet kullanıcılarından yardım istemesiyle başlıyor. İlk günlerde bu video milyonlarca kez izleniyor, twitter’da dönen mesajların baş konularından biri oluyor. Bu popülerliğin neticesinde aynı zamanda bazı şüpheler de dillendiriliyor. Konumuzdan fazla uzaklaşmadan sosyal medyada patlak veren hemen her şey gibi bu konu da yavaştan silinmeye başlıyor.

The Decline of KONY 2012: Where Did the Online Buzz Go?

Ve nispeten daha eski ama ibretlik bir hikaye olan Groupon. 2008'de kurulan Groupon ilginç bir şekilde 2010'dan itibaren literatürümüze grup alışveriş, crowdsourcing vb. kavramları soktu. Bu kavramlar belki daha önce de vardı ama bu ölçekte kullanılmıyordu.

Groupon’un iş planı son derece basit ve acı bir şekilde kolayca taklit edilebilir. Site, basitçe, her gün o güne özel olmak kaydıyla (artık bu kural da gevşetildi) size belli yerlerde belli ürün veya hizmetler için indirimler sağlıyor. Mesela şehrinizde lüks bir restoranda 200TL olan bir akşam yemeğini 50%lik bir indirim kuponuyla 100TL’ye yiyebiliyorsunuz. Eğer belli sayıda kişi bu kuponu alırsa indirim geçerli oluyor, almazsa paranız iade ediliyor.

Groupon 2010 yılında resmen patlama yaşadı. (Buradan itibaren Wikipedia bilgileri devreye giriyor.) O zamana kadar da klonları vardı ama 2010'dan itibaren başarısı duyulmaya başlayınca her ülkeden onlarca girişimci bu iş modelini kopyaladı. Nisan 2010'da 135 milyon dolar yatırım aldı. Aralık 2010'da ise 950 milyon dolar yatırım alarak şirket değerini 6.4 milyar dolar olarak belirledi. Yahoo ve Google da bu şirketin peşine düştü. Ekim’de (2010) Yahoo 3 milyar dolar teklif etti, Aralık’ta ise Google 5.3 milyar dolar (+ eğer şirket başarısını sürdürürse 700 milyon dolar daha). Groupon bu teklifleri elinin tersiyle itti ve halka açılmaya karar verdi.

21 Ekim 2011'de şirket 11.2 milyar dolarlık değerleme ile NASDAQ’a (Amerika’da teknoloji şirketlerinin bulunduğu borsa) başvuruda bulundu. 4 Kasım’da 700 milyon dolar yatırım alarak şirket değeri 12.7 milyar dolara çıktı. NASDAQ’taki ilk gününde hisseleri tavan yaparak 50% artış gösterdi. Ama çok geçmeden, 20 gün içerisinde, hızlı bir çöküşe sahne oldu. Aşağıdaki grafikten de şirketin piyasa durumu anlaşılabiliyor.Son zamanlardaki düşüş şirketin bazı yolsuzluklarıyla ilgili iddialar sebebiyle olsa da yakın zamanda toparlanamayacağı kesin.

Groupon’s Shares Continue Falling to Close at All-Time Low
Groupon Stock Price Plummets After SEC Probe Report
As Stock Continues Dive to All-Time Lows, Can Groupon Regain Investor Confidence?