beyond.istanbul’un ilk sayısı Mekanda Adalet ve Sakatlık çıktı!
Heyecanlıyız! beyond.istanbul, Mekanda Adalet ve Sakatlık sayısı ile basılı ve süreli yayıncılık macerasına başladı. İlk sayının misafir editörlüğünü Sibel Yardımcı yaptı.
Mekanda Adalet Derneği (MAD), İstanbul ve ötesinde; daha adil, demokratik, ekolojik kent ve kırsal mekanlarda yaşama hedefiyle; disiplinler-arası çalışmalar yaparak; yenilikçi, nitelikli ve kamusal bilgi üretmeyi, biriktirmeyi ve paylaşmayı amaçlıyor. beyond.istanbul’u MAD’ın, sosyal adalet ve mekan arasındaki ilişkinin farklı boyutlarını ele aldığımız yayın platformu olarak tasarladık.
İstanbul’un Ötesi
Beyond İstanbul, yani ‘‘İstanbul’un Ötesi’’ ismi yayının karakterini de belirliyor. İstanbul ve mekan çalışmalarına disiplinler-arası bir yerden yaklaştığımız bu mecrada; kent-kır, formel-enformel, doğa-insan, merkez-çeper, iyi-kötü, yasal-kaçak, yerel-küresel, planlı-plansız, teori-pratik, yatay-dikey, mimari-planlama gibi ikililiklerin ötesine geçmeyi hedefliyoruz.
Şubat 2017 itibariyle faaliyete başlayan beyond.istanbul internet sitesi ile günlük, haftalık ve aylık seriler halinde mekanda adalet içerikleri üretip paylaşırken, elinizde tuttuğunuz yayın ile başlayan basılı ve süreli yayın maceramızda ise her sayıda farklı bir konuya odaklanacağız. Bu dosya konuları hem teorik bir çerçeve hem de bir toplumsal talep olarak mekanda adalet kavramını derinleştirip çeşitlendirme amacını taşıyor.
Mekanda Adalet
Mekanda adalet çerçevesi içinde ele alınabilecek tartışmalar, daha çok kentsel dönüşümler ve başta İstanbul olmak üzere en görünür kentlerin en görünür mekanları üzerinden yürüyor. Özellikle kentsel dönüşüm uygulamalarında ortaya çıkan mağduriyetler ve hak ihlalleri, mekanda adalet talebinin daha yüksek sesle dile getirilmesini zorunlu kılıyor. Ancak, kentsel dönüşüm sürecinden bağımsız bir şekilde sosyal grupların yaşadıkları /çalıştıkları / bulundukları mekanlar ile kurdukları ilişki, tarihsel, kültürel, yapısal sebeplerden ötürü farklılıklar gösteriyor. Bu farklılıklar gündelik hayat pratiklerini ve; kent ve kırsal mekanlarda yaşanan adaletsizlikleri de belirliyor. Örneğin, kimi sosyal gruplar bazı mekanlardan ve kentsel hizmetlerden ya kısmen ya da tamamen dışlanıyor. Erişilebilirlik, toplu taşıma, sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşama, konut hakkı, kamusal alan kullanımı gibi meselelerin anlamı, yetişkin erkekler, çocuklar, sakatlar, kadınlar, yaşlılar gibi, farklı gruplar için ve her bir grup içinde de farklılıklar gösteriyor.
Peki neden Mekanda Adalet ve Sakatlık konusu ile başlamayı seçtik?
Bu soruyu cevaplamak için yayının kapağına tekrar bakalım. Körler için yapılan sarı şeridi bir obje olarak kapağa taşımaktaki maksadımız, muhtemelen yazılara da yansıyan, mekan ve sakatlık tartışmalarında toplumsal/siyasal yapının sınırlandırıcılığını vurgulayan yaklaşım ile erişilebilirliği mimari/kentsel müdahale sorununa indirgemeye hazır uzman refleksi arasındaki gerilime dikkat çekmek; bunu yaparken de bu iki nokta arasındaki ilişkilerin kuvvetlendirilmesi gerektiğine dair bir ön kabul ile yola çıkmaktı. Biz MAD olarak, sosyal bilimlerin daha fazla mekan çalışmalarına, mimari / planlama / mühendislik gibi mekan disiplinlerinin de toplumsala yüzünü dönmesi gerektiğine inanarak disiplinler-arası çalışmalar yürütüyoruz. İşte sakatlık tam da buna el veren bir konu.
toplumsal yapıyı özgürleştirici “içeriden” ve “aşağıdan” mücadelelere kulak verirken, uzmanlık alanını da bu sesin yankısı ile tekrardan inşa etmek gerekiyor
Bu sayıya uzmanların yanı sıra, adalet mücadelesinin öznesi sakat düşünür ve aktivistlerden geniş bir katkı aldık. Ancak, istesek de bazı arkadaşları mekanımızda ağırlamamız oldukça zor. Çünkü mekanda adalet için çalışmalar yürüttüğümüz, bu yayını da hazırladığımız ofisimiz bir tekerlekli sandalye kullanıcısı için erişilebilir değil. Bir yanıyla erişilebilirlik gerçekten de fiziksel bir mesele; altyapı/planlama/mimari ile doğrudan ilişkili. Ama bir yanıyla da toplumsal güçlerin kimin kamusal alanda, kamunun imkanlarıyla varlık göstermesini meşru bulduğuyla şekilleniyor. Dolayısıyla, toplumsal yapıyı özgürleştirici “içeriden” ve “aşağıdan” mücadelelere kulak verirken, uzmanlık alanını da bu sesin yankısı ile tekrardan inşa etmek gerekiyor. İşte bu yüzden, mekanda adalet için tartışma zeminini doğru yerden kurmak, başlangıcı hakkıyla yapmak için ilk sayıyı sakatlık konusuna ayırdık.
İçindekiler
1» Editöryel.
4» MAD’den haberler.
7» Tanıtımlar.
9» Konuk editörden. Sibel Yardımcı
12» Uçucu kentlilik kalıcı körlük. Çağrı Doğan
18» İstanbul’dan sakat manzaraları. Bülent Küçükaslan
24» Normallerin narsisizminin yarattığı kentte engelli kentin yalnızıdır. Süleyman Akbulut
30» Yok sayılan mahallelerde sakat olarak “var olmak”. Bahar Bayhan
35» Down sendromlu bireyin kente entegrasyonu. Merve Koç
44» Belediye başkanının koltuğunu işgal etmek. Hakan Özgül
48» Bir paradigma değişiminin yansıması olarak seçimler ve oy kullanma hakkı. Engin Yılmaz
54» Yaşamın içindeyiz. Gizem Tanay Aksaç
58» Akıl hastanesinde hayat. Tolga Erdoğan
72» İşlevi ve mesajıyla engelli sporları. Mithat Fabian Sözmen
80» İnci Eviner’de “Ulusal zindelik”: Beden, mekan ve mimarlığa dair bir eleştiri. Ezgi Tuncer
88» Kapsayıcı bir kent mümkün mü? Evrim Demir Mishchenko
94» Anayasa’da sakatlık. Deniz Öztürk
102» “Eşitleyen” mekanlar için evrensel tasarım. Sinem Boyacı
107» Engelleyen mekanlar kataloğu. Elif Çak
114» Umut arşivi: “Eşitleyen” mekanlar haritası. Selin Yazıcı
121» Tayland’da evrensel tasarım atölyesi. Nousica Castanas
125» Eşitleyen mekanları tasarlamak ve katılım yöntemleri. Başak İncekara/Fulya Kahveci/Gizem Kıygı
131» MADKütüphane’de sakatlık çalışmaları
134» MADSözlük: Sakatlık terimleri sözlüğü
beyond.istanbul’un “Mekanda Adalet ve Sakatlık” sayısını aşağıda sıralanan kitabevlerinden satın alabilirsiniz:
Mephisto Kitabevi (Beşiktaş, Beyoğlu ve Kadıköy)
Pandora Kitabevi (Beyoğlu, Şişli)
Robinson Crusoe 389 Kitabevi
Kafka Kitabevi (Diyarbakır)
Yayınları aynı zamanda MAD Ofis’ten temin edebilirsiniz. İstanbul dışına iletmemizi isterseniz info@beyond.istanbul adresine e-posta atabilirsiniz.
Mekanda Adalet Derneği — Beyond Ofis
Kemankeş Karamustafapaşa Mah.
Halil Paşa Sok. Ömer Abed Han 2 / 416
34425 Beyoğlu, İstanbul
