Tesla ve Tesla Bobini (Tesla Coil)
Nikola Tesla, hepimizin çocukluğundan beri tanıdığı dünyanın en ünlü mühendis ve mucitlerinden. Adını diğer mucitlere göre kitaplarda az görsek de popüler kültür sayesinde son zamanlarda hak ettiği ilgiyi ve değeri yavaş yavaş görüyor. Çocukken onu fütürist Philadelphia Deneyi gibi olaylarla tanıdığımız Tesla, zamanla özellikle STEM alanları ile ilgilenenler için farklı bir yer edindi. Alternatif akımı bulmuş ve dünyanın ilk hidroelektrik santralini Amerika’nın Kanada sınırında, Niagara Şelalelerinde hayata geçirmiştir.
Tesla’nın bu akıl dışı icadını anlamadan önce onun hayatına ve önceki buluşlarına da göz gezdirmek gerekiyor. 1856 yılında Smiljan köyünde -günümüzde Hırvatistan- 10 Haziran tarihinde Sırp asıllı papaz bir babanın çocuğu olarak doğdu. Babası onun da din adamı olmasını isterken evde küçük aletler bulan annesinden etkilenmiştir. Almanya, Avusturya ve Çekya ‘da okuduktan sonra Budapeşte’ye taşınmış, burada asenkron motorunun ilk araştırmalarını yapmıştır. Beklenilen ilgiyi göremedikten sonra 28 yaşında Amerika’ya Edison ile birlikte çalışma umuduyla taşınıp Edison ile DC elektrik üzerinde çalışmıştır. Tarihçilere göre bu iki mucidin farklı kişilikleri daha fazla birlikte çalışmalarını engellemiş, bir kaç ay sonra yollarını ayırmışlardır. Bundan sonra ‘Tesla Electric Light Company’ şirketini kurup bilim insanı hayatına devam etmiş, maddi zorluklar yüzünden de işçi olarak da çalıştığı olmuştur. Hayatında ilerideki zamanlarda bile eski patronu Edison ile çekişmesi devam etmiş, Chicago’da 1893 yılında gerçekleşen World’s Columbian Exposition’ın aydınlatma görevini ona kaybetmiştir. Bunun ardından daha önce de bahsettiğim dünyadaki ilk alternatif akım hidroelektrik enerji santralini Niagara Şelaleri’nde kurmuştur. Sonraki yıl Buffalo, New York’un burda üretilen enerjiyi kullanması üzerine alternatif akım(AC) popülerliğini arttırmiştır. 19. Yüzyılın son zamanlarında Tesla bobini diye adlandırdığımız cihazın patentini almış; günümüzde kullanılan kablosuz güç, x-ray, floresan ve elektromanyetizma gibi kavramları böylece inceleyebilmiştir. Serbest enerji iletimi için bir güç iletim kulesi inşa etmeye başlamış, farklı ve önemli şirketlerin desteğini almıştır. Daha sonra yatırımcılarının projeye inançlarının azalıp desteği kesmeleriyle birlikte Tesla projeyi yarıda bırakıp 1917 yılında iflasını ilan etmiştir. Onlarca buluşuna rağmen New York şehrinde 7 Ocak 1943 günü fakir biri olarak vefat etmiştir.
Gelecek gerçeği gösterecektir ve herkes yaptıkları çalışmayla değerlendirilecektir. Bugün onların olsun, gelecek benim. -Nikola Tesla
Hepimiz Tesla’nın o bilindik fotoğrafını görmüşüzdür, sandalyede otururken çevresinde yayılmış olan şimşek benzeri yapılar ile birlikte. İnsanların günümüzde bile çılgın olarak nitelendirebileceği bir mucit olarak dünyada güç iletimini kablosuz yapmayı hayal etmişti. Bunu gerçekleştirmeye çalışırken ise şimdi Tesla Bobini (Tesla Coil) yapısını keşfetti. Bobinlerin zaten asıl amacı gerilimi yükseltmek iken Tesla’nın tasarladığı bobinin amacı diğerlerine göre çok daha fazla voltaj üretip düşük akım yoğunluğuna sahip bir çıkış ile kablosuz olarak iletilmesini sağlamaktı.
Tesla her ne kadar elektriği kablosuz şekilde çok uzak mesafeye farklı nedenlerden dolayı iletmeyi başaramamış -yatırımcıların projeden çekilmesi, projeyi durdurmak zorunda kalması- ama buna rağmen iletilen elektriğin frekansını ve gerilimini arttırmayı başarmıştır. Bu da günümüzdeki teknolojik devrimlere zemin sağlamıştır.
Hayat çözümü bilinmeyen bir denklemdir ve öyle kalacaktır, ancak ne olursa olsun içinde belli bir sayıda bilinen faktör vardır. -Nikola Tesla
Tesla bobini malzeme olarak; yüksek gerilim trafosu, atlama aralığı, yüksek gerilim kapasitörü, düşük N sayılı birincil bobin, yüksek N sayılı ikinci bobin ve buna bağlı yüksek gerilime dönüşmüş enerji çıkışının olduğu iletken maddeden oluşur.
Bizler de basit bir Tesla bobini düzeneğini gerekli önlemleri alıp yapabiliriz. Aşağıya bu konuda izleyebileceğiniz ve evinizde de yapmanıza örnek alabileceğiniz birer video bırakıyorum. İyi seyirler!
