Överken Eleştirme Sanatı: Sandviç Metodu
Günlük hayatta yaptığımız işlerde tanıdığımız veya tanımadığımız birçok kişiyle iletişim halinde oluyoruz. Çoğu kişi rahatsız olduğu bazı gerçekleri eleştiri yapmaktan çekindiği için söylememeyi tercih edebiliyor. Ancak kırıcı olmadan ve karşı tarafı da ikna ederek yapıcı bir biçimde eleştiri yapabilmenin bir yolu var: Sandviç Metodu.
Sandviç Metodu, diğer adıyla Hamburger Tekniği, birisine geri bildirim verirken önce olumlu sözlerle başlamak, söylemek istediğiniz olumsuz şeyleri orta kısma koymak, kapanışı yine olumlu ve geleceğe dönük cesaretlendirici sözlerle bitirerek karşınızdakini kırmadan yapıcı eleştirebilmek için uygulanan bir yöntemdir.
Bu teknik, özellikle eleştiri yapmamızı gerektiren durumlarda kullanılmaktadır. Karşımızdaki kişiye söylemek zorunda olduğumuz ancak yüksek ihtimalle bu kişiyi rahatsız edecek olumsuz iletilerimizi sandviç metoduyla daha etkili bir şekilde söyleyebiliriz.
Vermek istediğimiz mesajı Sandviç Metoduyla 3 aşamalı olarak verdiğimizde, karşı taraf bizim objektif olduğumuzu, olayın hem olumlu hem de olumsuz yönünü gördüğümüzü düşünüyor. Yapıcı bir eleştiri yaptığımızı kabul ediyor ve değerlendirmeye alıyor. Pek çok insanın direkt eleştiriyi kabul etmekte zorlandığını düşünürsek, Sandviç Metodu önemli bir iletişim yöntemi olarak karşımıza çıkıyor.
1. Aşama: Bu aşamada olumsuz iletiden önce karşımızdaki kişinin olumlu bir yönüyle başlamalıyız. Bu olumlu kabul iletisi sandviç ekmeğinin üst kısmı olarak düşünülebilir.
2. Aşama: Buradan sonra asıl söylemek istediğimiz olumsuz niteliğe sahip mesajı söyleyebiliriz. Bu kısımda dikkat edilmesi gereken bir durum vardır. Olumsuz mesaja geçişte kullandığımız bağlaçlara dikkat etmeliyiz. “Ama, Ancak, Fakat, Lakin“ gibi bağlaçlar kendilerinden önce söylenen cümlelerin değerini azaltır hatta önceki cümleyi yalanlamış olur. Başta söylediklerimiz anlamını yitirir ve kişi eleştirileceğinden emin bir şekilde diğer söylediklerinizi dinlemeye başlar. Kişi bu durumda büyük ihtimalle savunma durumuna geçecektir. Bu nedenle eleştiri cümlelerinde bu tip sözcükleri kullanmak yerine sandviç metodunu uygulamak daha iyi bir iletişim kurmaya yardımcı olacaktır.
3. Aşama: Bu eleştiriden sonra yine ilk katta olduğu gibi olumlu kabul iletisi ile son katı oluşturarak mesajımızı bitiririz.
Bir örnek vermek gerekirse “Çok yoğun çalışıyorsun, işini iyi yapmak için elinden geleni yapıyorsun ve dağınık çalışmak işini daha iyi yapmana engel oluyor. Biraz dikkatle bunu aşabileceğine ve daha başarılı olacağına inanıyorum.’’ Bu cümlede de görüldüğü gibi ilk başta karşı tarafa olumlu geri bildirim verilirken ikinci kısımda eleştiri getiriliyor. Son aşamada ise ilk başta olduğu gibi olumlu bir geri bildirim ile kapanış yapılıyor.
Sandviç Metodu iletişim sürecinde tercih edildiği taktirde etkili sonuçlar veren ve ilişkilerimizi daha sağlam oluşturmamızı sağlayan bir yöntemdir. Hayatımıza bu yöntemi entegre edebildiğimiz taktirde karşımızdaki kişiyi kırmadan onu önemsediğimizi de hissettirerek istediğimiz mesajı ona verebiliriz.
