Mükemmeliyetçi Olmak “Mükemmel” Bir Özellik Mi?

Her şeyin tam ve eksiksiz olmasını isteyen kişiler bazen takdir görebiliyor. Bu özellikleri onları mükemmeliyetçi kılıyor. Takdir gören bu özellikler günlük yaşantımızda kişiye ve çevresine aslında ne kadar faydalı?

Mükemmeliyetçilik, ilk başta olumlu bir özellik gibi görünse de aslında ulaşılması mümkün olmayan bir duruma ulaşma çabasıdır. Kişi hem hata yapmak istemez hem de en iyisine ulaşmak ister. Bu yüzden mükemmeliyetçilik “İki ucu keskin bir kılıç gibidir.” Bu kişiler genellikle davranışlarıyla kendilerine zarar verdiklerinin farkına dahi varmazlar. Mükemmel olma istek ve hırslarının kendilerine başarı, onay, sevgi ve takdir kazandıracağını sanırlar ama genellikle tam tersi olur. O halde mükemmeliyetçi kişilerde görülen durum ve davranışlara bakalım.

Mükemmeliyetçi Olduğunuzu Gösteren Durumlar

· Mükemmeliyetçi kişilerin hayatlarında hatalara asla yer yoktur. Bir hata görürlerse buna müdahale eder ve düzeltirler.

· “Ya hep ya hiç” düşüncesindedirler. Bir şeyi en iyi şekilde yapamadıklarını düşünürlerse yapmamayı tercih ederler.

· Mükemmeliyetçi kişilerle çalışmak zordur. Kendilerine has çalışma yöntemleri vardır, genelde başkaları tarafından zor kabul edilir ve birlikte çalışacak kişi bulmada sıkıntı yaşarlar.

· Mükemmeliyetçi kişiler kendilerine karşı acımasızdırlar. Kendilerini suçlama eğilimleri vardır ve amaçlarına ulaşamadığında depresif dahi hissedebilirler.

· Mükemmeliyetçi kişiler sonuç odaklıdır. Gidilen yolda onları tatmin edecek olan başarılı bir sonuçtur. Ancak başarı da bir yere kadar tatmin eder. Elde ettiğinin hep daha fazlasını isterler. Tatmin olamadıkları için de genellikle başarılarıyla mutlu olamazlar.

Her zaman mükemmel olamayız ve yaptığımız yanlışlardan da öğrenecek çok şey olduğumuzu zihnimizin bir köşesine koymalıyız.

“Başlamak için mükemmel olmak zorunda değilsin, fakat mükemmel olmak için başlamak zorundasın.”

Zig Ziglar

Mükemmeliyetçiliğe Karşı Neler Yapabilirsiniz?

1) Mükemmeliyetçi olmanın yarar ve zararlarını yazmaya çalışın.

İnsan ilişkilerindeki sorunlarınız, kaygı, sinir, stres, kendinizi eleştirmeniz gibi duygu ve davranışların mükemmeliyetçiliğin yararlarından çok daha baskın çıktığını fark edeceksiniz.

2) “Ya hep, ya hiç” gibi eleştirel düşünce tarzının farkına varın ve anlamaya çalışın.

Eleştirel düşünceleriniz yerine daha mantıklı ve gerçekçi düşünceler koymayı deneyin. Kendinizde ya da çevrenizde mükemmel olmayan şeyler yapıldığında, yapılan şeylerin iyi tarafına odaklanın. Sonrasında, “Gerçekten hissettiğim kadar kötü mü?” ya da “İmkânlar doğrultusunda yeterli bir performans sayılamaz mı?” gibi soruları sormaya çalışın.

3) Yapabilecekleriniz konusunda gerçekçi olun.

Gerçekçi hedefler koymaya başladığınız sürece mükemmel olmayan sonuçların beklediğiniz kadar kötü durumlara yol açmadığını göreceksiniz.

4) Eleştiriyle nasıl baş edebileceğinizi öğrenin.

Mükemmeliyetçi kişiler, eleştirileri kendilerine karşı kişisel bir saldırı olarak algıladıklarından ötürü kendilerini savunma eğilimine geçerler. Bu gibi durumlarda daha objektif olmaya çalışın. Yaptığınız hatadan dolayı birileri sizi eleştiriyorsa hatanızı kabul etmeye ve her insanın hata yapabileceğini anlamaya çalışın. Çünkü hata yapmadan öğrenmenin ve büyümenin mümkün olmayacağını unutmayın.

Siz de kendinizi mükemmeliyetçi birisi olarak görüyorsanız bu durumun farkına vararak harekete geçmelisiniz. Mükemmeliyetçilikle baş edebilmeniz için en önemli adım ise mükemmel olmadığınızı ve olamayacağınızın farkına varmak…

Kaynak: Boğaziçi Üniversitesi Öğrenci Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi (BÜREM)