Maslow Piramidi ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Amerikan psikolog Abraham Harold Maslow(1 Nisan 1908 - 8 Haziran 1970), insanın temelde yatan ihtiyaçlarını kategorize ederek bunları, hiyerarşik beş ana başlıkta inceler.

Maslow’a göre insanlar en temeldeki ihtiyacı gideremeden, bir üst basamağa geçemez ve odaklanamaz. Peki nedir bu ihtiyaçlar?

Üçgenin ilk basamağını oluşturan ve en temelde yer alan ihtiyaç, Fizyolojik İhtiyaçlar’dır. Burda bireyin yaşaması için gerekli olan; beslenme, uyuma, boşaltım, cinsellik gibi temel ihtiyaçlar yer alır. Örneğin bir kişinin, açken ya da tuvalet ihtiyacı varken, kalkıp resim çizmesini bekleyemeyeceğimiz gibi.

Aklında uyku olan kişi herşeyi yatağı olarak görür.

Abraham Maslow

İkinci basamakta ise bireyin Güvenlik İhtiyacı vardır. Kişinin kendini güvende hissedebileceği (iş, gelecek, sağlık vb.), buna bağlı korku gibi olumsuz duygularını kontrol altına alması gereklidir. Buna bağlı olarak aile hayatına sahip olma, iş, mülkiyet güvenliğini arzulamak ve bedenen güçlü olma arzusu bu kısıma girebilir.

Gelişim ve ilerleme, acı ve çatışma ile sağlanabilir.

Abraham Maslow

Üçüncü hiyerarşik basamakta, Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı yatar. İnsanlar temelde sevgiye, sevilmeye ve sevmeye muhtaç şekilde yaratılmış varlıklardır. Sevgiye duyulan ihtiyaç her yaşta, her dönemde son derece önemli bir etkendir. Bunun eksikliği sonucunda oluşan bir takım sıkıntılar, Maslow’a göre hiyerarşiler arası geçişi zorlaştırmaktadır.

Dördüncü kısımda, Değer İhtiyaçları vardır. Bunlar arasında; toplumda belli bir yer edinmek, saygınlık kazanmak, özsaygı, olgunlaşma ve mantıksal hareketler yer edinir.

Son basamak olan Kendini Gerçekleştirme kısmı ise bireyin ulaşmak ve olmak istediği son kısımdır. Birey belli bir yol katetmiş ve artık çeşitli kıyılara yelken açmıştır. Hayata ve insanlara bakış açısı, hakikati değerlendirme algısı ve belli düşünceleri gelişip şekillenmiştir. Erdem sahibi, çözümleyici, proaktif olumlu bir insan eğilimindedir.

Bir üst tabakaya geçmek için bir önceki alt tabakadaki tüm ihtiyaçları doyurmak gerekmez fakat büyük oranda giderilmiş olması, bir üste geçmekte oldukça kolaylık sağlamanın yanında, bireyi çok fazla yıpratmamış olur. Böylece bu oran arttıkça, bir üst basamaktaki gereksinimlere olan odaklanma kısmı da doğru orantılı olarak artar. Örneğin güven konusunda sıkıntıları olan bir kişinin, bir üstteki sevgiye bağlı, aile oluşturma veya iş kurma gibi ihtiyaçları görmezden gelmesi olağandır.

Maslow, ihtiyaç hiyerarşisinde bazı durumlar dışında, insanların etkin olarak rol aldığını belirtir. Bir insan hangi basamağın ihtiyaçlarını karşılamaya daha meyilli ise kişisel gelişim ve düzeyi de o basamak ile sınırlı kalır.

Maslow’a göre, psikologların görevi de bu hiyerarşi üçgenini göz önünde bulundurup bireyin en üst olan; Kendini Gerçekleştirme (Self Actualization) aşamasına gelinceye kadar, önündeki engelleri kaldırmaya yardımcı olup yol göstermeleridir.

“Her birimizin kavraması gereken yaşamsal ve dokunaklı bir gerçek var: Türümüze özgü erdemlerden her uzak düşüşümüz, kişinin kendi doğasına karşı işlediği her suç, ayrıcalıksız herkes bilinçaltımızda bir iz bırakır ve kendimizi küçük görmemize neden olur.”

Teşekkürler

Şafak

https://www.instagram.com/bidunyaicerikk/?hl=tr