Atatürk Videosunu Nasıl Renklendirdim?

Son günlerde sosyal medyada viral olarak yayılan Atatürk videosunu 19 Mayıs 2019 dolayısıyla ben renklendirdim. Videonun viral olarak yayılmasını, benden habersiz bir şekilde videoyu kopyalayarak kendi Youtube kanalına yükleyen ve kendi kanal adını videoya yapıştırıp ekşisözlük’te paylaşan kişiler sağladı. İlk başta kendisine ne kadar kızsam da sonradan o olmasa videonun bu kadar hızlı yayılmacağını düşündüğümden bu duyguları bir kenara bıraktım. Bu süreçte NTV’den Yağız Şenkal bey sağolsun bana ulaştı ve röportaj yaptık.

Renklendirme Neden Yapıldı?

Kai Fuu Lee’nin yazdığı AI Superpowers kitabında yapay zekanın dünyayı nasıl etkileceğinden bahsediyor. Orada paylaştığı beni aydınlatan bir anekdot var.

2016’da Çin’de yapay zeka, yazarın ‘Sputnik anı’ olarak nitelendirdiği bir an yaşıyor. AlphaGo isimli yapay zeka programı efsanevi Go şampiyonu Lee Sedol’u üç oyunluk bir turnuvada yeniyor. Bu oyunlar Çin’de 280 milyonu TV başına kitliyor ve Lee’nin yenilmesi çoğu insanın kalbini kırıyor. Ama insanlar yenilginin sebep olduğu hayal kırıklığına kapılmak yerine, bunu yapay zekanın gücünü kullanmak için bir ilham haline dönüştürüyorlar. Adeta Amerikalıların aya ilk çıkanlar olmasını tetikleyen Rus uydusu Sputnik’in kalkışı gibi. John F. Kennedy’nin aya iniş yapma niyetini açıkladığı gibi, Çin hükümeti de gelecek on senede yapay zekada global bir lider olma amacını açıklayan bir toparlanma çağrısında bulundu. Çin birkaç sene öncesine kadar inovasyondan çok kopya teknolojiler üreten bir yer gibi göründüğü için bu çağrı çok önemli.

Türkiye’de de böyle bir inovasyon/teknoloji dönüşümüne dikkat çekilmesi için bizim de böyle bir anıya sahip olmamız gerektiğini düşünüyordum. Yapay zeka algoritmalarını neler yapabileceğini Türkiye’nin çoğunluğuna nasıl gösterebileceğim fikri bayağıdır aklımın bir köşesindeydi. Bu kütüphane ile Atatürk’ün videolarını renklendirme fikri aklıma geldiğinde hemen harekete geçtim.

Renklendirme Nasıl Yapıldı?

Bu işlemi herkes yapabilir, bu yazıda adım adım nasıl yapıldığını anlatacağım ve ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz. Bu videoyu Jason Antic’in açık kaynak resim/video iyileştirme ve renklendirme kütüphanesi (framework) DeOldify’ı kullanarak yaptım. Sosyal medyada tüm takdiri ben topladım ama asıl takdir edilmesi gereken Jason Antic’dir. Kütüphanesini uzun zamandır iOS uygulamaya dönüştürmek için takip ediyordum. Daha önceden sadece resimleri renklendirebilirken yakın zamanda videoları da renklendirebilir hale geldi.

DeOldify bir derin öğrenme (deep learning) kütüphanesi. Yani veri örnekleri göstererek öğrenen ve daha sonra öğrendiği modeli kullanarak insan müdahalesine gerek kalmadan işlem yapabilen bir makine öğrenmesi modeli. Burada da renkli resimler ve siyah beyaza çevrilmiş halleri ile eğitilerek aradaki bağlantıyı öğrenmesi sağlanmış. Milyonlarca resimle eğitilerek bulutların beyaz, ağaçların yeşil olarak boyanması gerektiğini öğrenmiş ve daha önceden gördüğü örneklere göre resimi renklendiriyor. Atatürk videosunda Türk bayrağını bazen doğru renklendiremiyor çünkü eğitildiği resim datasetinde yeterince Türk bayrağı örneği yok bundan dolayı bunu öğrenmemiş durumda. Daha da iyileştirme yapmak isteyenler bize özgü resimleri de bu veri kümesine ekleyerek öğrenimini daha iyi hale getirebilirler.

Yapay zeka/derin öğrenme gibi konulara yabancıysanız Türkçe’ye çevirdiğim Makine Öğrenmesi Eğlencelidir yazısını okumanızı şiddetle tavsiye ederim. Okumayı tercih etmiyorsanız Ayyüce Kızrak’ın Yapay Zeka Ve İnsan El Ele Tedx konuşmasını izleyebilirsiniz. Bu yazıyı okuduğunuzda konuyla ilgili fikir sahibi olacak ve büyük resmi biraz daha iyi anlayacaksınız.

Kütüphaneyi Nasıl Kullanıyoruz?

Aslında yaptığım tek şey url girmek ve next next tuşlarına basmak:)

Şuradan DeOldify’ı kullanmak için hazırlanmış Colab ortamını açın ve Google hesabınıza giriş yapın. Colab online olarak kod çalıştırabildiğimiz ve yapay zeka modelleri eğitebildiğimiz ücretsiz bir platform. Google’ın sunduğu bu platformda güçlü bir ekran kartını (Tesla k80) ücretsiz olarak kullanabiliyor ve Python kodları çalıştırabiliyoruz.

Burada hücrenin üstündeki açıklamalarda o kod bloğunun ne iş yaptığı anlatılıyor. Soldaki play butonuna basarak o satırları çalıştırıyoruz. Burada çalıştırmadan önce üst menüden Runtime-Change runtime type bölümünden Python 3 ve Gpu seçeneklerinin seçildiğinden emin olun. Aşağıdaki ilk kod bloğunu çalıştırarak işe başlayın.

Şöyle bir uyarı çıkacaktır. Google Colab, Google verilerinize erişebilir bundan dolayı böyle bir onay çıkıyor. Run Anyway diyebilirsiniz.

Ayrıca Colab runtime’ı sıfırlamak için şu uyarı çıkacaktır bunu da onaylayalım.

Çalıştırma anında play butonu etrafında kesik kesik çizgiler döner. Çalışma bittiğinde buton aşağıdaki hali alır.

Aşağıdaki satırları da tek tek çalıştıralım. Sol tarafa iki köşeli parantez arasına mouse’u getirdiğinizde play butonu çıkar her kod bloğu için ona basarak ilerleyin.

Aşağıdaki kod bloguna kadar üsttekileri tek tek çalıştırın. source_url kısmına renklendirmek istediğiniz video adresini kopyalayın. burada render_factoru artırırsanız daha detaylı bir dönüştürme yapar ve daha uzun sürer. 21 hız/performans açısından bulunmuş optimum değerdir, o şimdilik kalsın. Sonra isterseniz artırıp denersiniz. Url’i girdikten sonra bu bloğu da çalıştırın.

Aşağıdaki bölümden videonun işlenme sürecini takip edebilirsiniz.

Burası 100% olup play butonu etrafındaki dönen çizgi durana kadar bekleyin.

İşlem bittikten sonra sol menüdeki Files tabına tıklayın. Aşağıdaki klasör hiyerarşisini takip edin ve dosyalarımız burada. Gelmediyse refresh butonuna basıp tekrar klasöre girin. Dönüştürdüğü videonun hem sesli hem sessiz versiyonunu oluşturuyor. Buradan sağ tıklayıp download diyerek indirebilirsiniz.

Artık siz de bir renklendiricisiniz tebrikler :)

Diğer renklendirdiğim videolara şu Youtube playlistden erişebilirsiniz.

Resimleri renklendirmek isterseniz buradan buyurun.