Full mu Stack Developer?
Full Stack Developer ifadesini ilk kez nerede ve nasıl duydum, kaç yıl önceydi hatırlamıyorum ama itiraf edeyim ki çok havalı gelmişti. 3 yıl kadar deneyimim vardı sanırım. O zamana kadar çalıştığım şirketler ve projelerde hem back-end, hem front-end hem de veritabanı tarafında aktif rol aldığım için, “ee tamam işte ben de full stack’im” düşüncesiyle ortamlarda full stack developer’ım diye dolanıyordum.
Her gün yeni şeyler öğrendiğim ve 8 yılı geride bıraktığım bu meslekte dönüp arkama baktığımda, her geçen gün bir önceki güne göre daha az şey bildiğimi hissediyorum. 5–6 yıl önce, o dar çerçevede, bir kaç design pattern öğrenip, font-end için js, html, css ve veritabanı için biraz t-sql öğrenince ihtiyacım olan herşeyi bildiğimi düşünüyordum. Hani, “Cahillik ne güzel şey, her şeyi biliyorsun” diye anonim bir söz varya, o hesap.
Bilgim ve tecrübem arttıkça, neleri bilmediğimi ve neyi hangi derinlikte bilmemin yeterli olduğunu daha net görmeye başladım. Mesela, bir back-end developer olarak react yazabiliyorum, ancak complex bir ui komponent’i tasarlayacak kadar bilmem gerekir mi? Full stack olabilmek için şuan ki react bilgim yeterli mi?
Full Stack Mi? Ooo Alırım Bi Dal
Son bir kaç yıldır full stack developer ünvanı benim nazarımda anlamını yitirmeye başladı. Bunda, Türkiye’de ki yazılım şirketlerinin bu ünvanı suistimal etmelerinin de payı var diyebilirim.
Yurtdışını bilemem ama, Türkiye yazılım ekosistemi ve özellikle de iş verenler Full Stack ünvanını çok sevdiler sanki. Front-end’e ayrı, Back-end’ci ye ayrı maaş mı? Database Admin mi? DevOps Enginner ne ola ki? Bir tane adam al bütün işi ona yaptır, miss. Kurumsal ve belli bir mühendislik kültürüne sahip şirketleri ayırırsak, bir çok firma bu kafada maalesef. Bu yüzden full stack developer ilanları benim için “Bir adam al ve her işi ona yaptır.” ilanından başka birşey değiller.
Full Stackoverflow Developer (:
İşinde uzman iyi bir veritabanı uzmanını işe almayarak, veritabanıyla alakalı bir sorun yaşandığında internette saatlerini harcayan ‘full stack’ developer’lara sahip şirketler, sesim geliyor mu?
Senin full stack developer’ının 1 hafta uğraşarak çözdüğü veritabanı performans sorununu bir kaç saatte çözebilecek adama ödemediğin o maaşı, ‘full stack’ in 1 haftalık eforu için ödedin zaten, uyandırayım.
Ya Adam Harbiden Full Stack Ama
Olabilir, saygı duyuyorum elbette. Hatta bu ünvanı pek sevmesem de, yakıştırdığım kişiler olmuyor değil. Hani her alanda çok bilgisi olan kendisini gerçekten çok iyi yetiştirmiş kişilerden bahsediyorum. Ancak öyle kişiler için üstad, kıdemli, yazılım mimarı vs. demeyi tercih ediyorum ben.
Full Stack diyenlere sormak isterim;
Junior Full Stack mi, Mid-Level mı yoksa Senior Full Stack mi? Soru saçma gelebilir tabi, normal. Aslında bence de saçma, çünkü gerçekliği olmayan bir şeyin derecesi olamaz.
Bana full stack’in tanımını yapabilir misin mesela? Her şeyi bilen mi? Her şeyden biraz biraz bilen mi? Bu arada her şey ne demek? Her şey diyince içine neler giriyor? Back-end, front-end, veri tabanı, mobil, network. İlk bakışta bu alanlar geliyor hemen akla değil mi. Peki;
Bir full stack developer’ın ne kadar network bilgisine sahip olması gerekiyor? Ne bileyim mesela, linux’a ne kadar hakim olmalı? Back-end’i , front-end i çok sağlam ama veritabanı bilgisi zayıf olursa junior full stack mi demek lazım bu adama? Peki ya mobil? Bir full stack yazılımcı native mobil yazabilmeli mi?
Son Söz / Tavsiye
Bir alana odaklan ve o alanda Dünya’nın en iyilerinden birisi ol. Back-end developer isen, angular da, vuejs de yaz, mobil vs. ile de uğraş, ama bunların hepsinde derinlemesine bilgi sahibi olup, uzman olamayacağını ikimiz de çok iyi biliyoruz.
Eğer sadece bir alana odaklanır ve uzun süre o alanda çalışırsan, bir süre sonra alanında sayılı insanlar arasına girebilirsin. Ancak sürekli farklı context’ler arasında gidip gelirsen, başarılı olabilirsin belki evet, ama bu context’lerin hiç birinde örnek gösterilen birisi olamazsın. En azından benim gözlemlerim bu şekilde.
Uyku tutmadı, bir şeyler karalamak istedim, sürçü lisan ettiysek affola (:
